Vroeger dacht ik altijd dat een „sabbatical” een ‘sabbat’ was waarop je niks mocht doen, behalve rusten. Waarop je niet mocht winkelen, niet mocht werken, je onthield van de vleeschelijke lusten, je wijdde aan het woord Gods, geen halmen van het veld mocht rapen en hooguit een ezel uit een put mocht redden. Tot een collega ooit van een sabbatical terugkwam en uren stond te tetteren wat hij al die maanden gedaan had. Niks kop houden met een bijbel op schoot, maar zijn dromen achterna, yoga met klankschalen, powerwalken, detoxen, klei drinken, Portugees amandelgebak maken, een roman schrijven, shiatsu, schreeuwsessies, tantra en natuurlijk ‘jezelf vinden’ – wat ik best zielig vond, gezien de eikel die hij is. O ja, hij had ook „ayurvedisch integrative bodywork” gedaan. Maar ik durfde niet te vragen wat dat is uit angst dat hij de littekens zou laten zien.
Wat me opvalt aan mensen die op sabbatical gaan of daar net van terugkomen: ze vinden het niet leuk als je vraagt of het niet gewoon een lange vakantie is met een bullshitsausje van zingeving eroverheen, een LindkedIn-excuus voor werkloosheid, of dat ze zzp’ers zijn die hun inschrijving bij de Kamer van Koophandel nog niet geregeld hebben.
Nee, een sabbatical is een ‘sabbátical’, en vooral mensen die alles goed voor elkaar hebben doen het. Even uit de ratrace, hergroeperen, delen, verbinden, je energie opzoeken, indalen tot je kern – en als ze terugkomen heeft niemand zin in hun verhalen.
Wat ik ervan vind? Ik vind het levensgevaarlijk, zo’n sabbatical. Zeker voor mensen met saai werk zouden ze verboden moeten worden. Want niemand wil na zo’n sabbatical natuurlijk nog terug in zijn oude baan en wie moet al die saaie dingen dan doen? Al dat mediteren en jezelf vinden ook: pas toch op jongens! Voor je het weet heb je een burn-out.
Ik vind het sowieso een doodeng idee dat je maanden niet op kantoor zou willen zijn, zonder je collega’s. Dan krijg je binnen no time heimwee en komt iedereen er achter dat je best gemist kan worden. Dat heb ik tenminste met mensen die op sabbatical gaan: het werk lijdt er absoluut niet onder. Wat ik ook lastig vind: tot nu toe namen alleen slimme collega’s een sabbatical, maar wat als straks ook de leuke, rommelige mensen maanden verdwenen zijn en daarna onherkenbaar uitgerust terugkeren?
Ik word ook altijd heel onrustig van sabbaticals op Facebook. Dat heb ik al met de foto’s van mensen die in het voorjaar even naar Spanje gaan, laat staan als ze een jaar gaan surfen op Kiribati. Dan lachen ze me breeduit toe met witte tanden terwijl ik de vrieskoukloven in mijn duimen met vaseline zit in te smeren.
Ik zou dan ook zeggen: we stoppen met die sabbaticals voordat straks iedereen weg is of ontevreden. Laten we er in plaats daarvan voor zorgen dat elke dag op kantoor een sabbatical is. Wat mij bijvoorbeeld leuk lijkt als sabbatical: een tijdje de baan van je grootste rivaal doen en hij de jouwe - dan weet je weer waar je het allemaal voor doet. Of een tijdje iets doen waarvan je altijd al hebt willen weten wat het is. Een pilot monitoren bijvoorbeeld. Of een proces bewaken, sturen op kwaliteit, probleemeigenaar zijn, of moderator in een focusgroep.
Maar het mooiste is natuurlijk als je van je eigen baan een sabbatical maakt. En dat niemand daar last van heeft. En dat als je dan de volgende dag op kantoor terugkomt, iedereen je gemist heeft.