Ombudsman: noodopvang moet kleinschaliger

De noodopvang van asielzoekers moet kleinschaliger. Dat vinden de Nationale ombudsman en het College voor de Rechten van de Mens, naar aanleiding van klachten van asielzoekers die in noodopvang Heumensoord wonen. Door het grootschalige karakter van dit tentenkamp ontstaan er risico’s voor veiligheid en gezondheid van asielzoekers.

Al vanaf de opening in oktober heerst er ongenoegen onder de vluchtelingen op Heumensoord, over procedures die lang op zich laten wachten, lawaaiige paviljoens, gebrek aan privacy, eten dat niet smaakt en gebrekkige medische zorg. Ook kwamen er berichten naar buiten dat homo’s ernstig werden lastiggevallen in het kamp.

In het kamp wonen 2960 bewoners, onder wie 682 kinderen. Het is daarmee verreweg de grootste opvang van Nederland. De vluchtelingen wonen er in paviljoens, waar ze met acht personen op een kamer slapen.

Aanbevelingen

De ombudsman doet een aantal aanbevelingen na een bezoek aan de noodopvang in januari. Dat gebeurde na klachten van bewoners. Zo wordt voorgesteld de asielzoekers leefgeld te verstrekken, en uit te zoeken of er een kookgelegenheid kan worden neergezet. Ook moet er op korte termijn een beter overleg moeten komen tussen alle betrokken organisaties in Heumensoord, zo vindt de ombudsman.

Ook moet er een zinvolle dagbesteding komen en wil de ombudsman dat er een gesprek plaatsvindt met het Gezondheids Centrum Asielzoekers over de geboden medische zorg en een betere toegang tot die zorg. Er moet speciale aandacht zijn voor chronisch zieken, zwangeren en kinderen. Ook moeten bedreigde asielzoekers met voorrang worden overgeplaatst en wil de ombudsman dat de IND de informatievoorziening over de asielprocedure voor asielzoekers verbetert.

COA: bedreigingen zijn ‘onacceptabel’

In een reactie heeft het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) laten weten dat het sinds de opening van de opvang werkt om de omstandigheden op de noodopvanglocatie op peil te houden en waar mogelijk te verbeteren. “Een proces dat nog steeds gaande is (…)”.

Het pesten en bedreigen van homo’s noemt het COA “onacceptabel”. Volgens bestuurslid Janet Helder wordt alles in het werk gesteld om de daders te bestraffen en aan te spreken.

“Wanneer de veiligheid van iemand, lhbt of anderszins, in het geding is, moet onze organisatie naar een oplossing zoeken. Wij hebben daarvoor ook mogelijkheden voor beschermde opvang.”

Daarbij wordt samengewerkt met belangenorganisaties als het COC. COC-voorzitter Tanja Ineke greep de aanbevelingen van de ombudsman aan om een nieuwe oproep te doen voor aparte opvang voor lesbiennes, homo- en biseksuelen en transgenders. (LHBT)

Kamerleden willen verbetering zien

Ook in de Tweede Kamer klinkt de roep om verbetering van de noodopvang in Heumensoord en verkleining van de opvanglocaties in de rest van Nederland. PvdA-Kamerlid Attje Kuiken noemt de opvang “verre van ideaal” en zou graag zien dat er voor kwetsbare vluchtelingen goede bescherming wordt gegarandeerd.

ChristenUnie-Kamerlid Joël Voordewind pleit voor een vertrouwenspersoon en wil kleinere opvanglocaties. GroenLinks gaat daar nog verder in: Kamerlid Linda Voortman wil dat staatssecretaris Dijkhoff “snel een einde maakt aan alle megalocaties”. Ook Voortman pleit voor vertrouwenspersonen en safehouses voor bedreigde personen in grootschalige noodopvang.

VVD-Kamerlid Malik Azmani nuanceert de kritiek van de ombudsman door te stellen dat de grenzen van de Nederlandse draagkracht in zicht zijn, en dat dit is wat Nederland kan bieden. Bovendien, zo zegt Azmani, zijn vluchtelingen hier altijd beter af zijn dan in hun land van herkomst.