Saoedische politica moet in haar hok

Een tijdje geleden zag ik The Suffragette, en ik werd er met honderd jaar vertraging woest van. Die arrogantie van die mannen! Dat vrouwen te emotioneel waren om een verstandige stem te kunnen uitbrengen. Dat ze niets van politiek begrepen. Ja, alsof mannen dat beter konden. Maar afgezien daarvan gaf de film een goed beeld van het radicaliseringsproces van de suffragettes – mag ik hier de feministes afserveren die vrouwen aan de macht willen wegens hun vreedzame inborst? Van het aansteken van brievenbussen via ingegooide winkelruiten en bomaanslagen naar wat je nu een zelfmoordaanslag zou noemen: toen Emily Wilding Davison zich in 1913 tijdens de Derby voor een aanstormend paard van de koning gooide. In 1928 kregen ze hun zin. De Nieuw-Zeelandse vrouwen wonnen overigens de strijd om actief en passief kiesrecht, in 1893; als laatsten eindigden de Saoedische, in 2011. In Nederland kregen vrouwen in 1919 algemeen kiesrecht.

Afgelopen december verzilverden de Saoedische vrouwen hun nieuwe kiesrecht in verkiezingen voor ongeveer de helft van de leden van de gemeenteraden. In weerwil van de verwachtingen werden 21 vrouwen ook gekozen. Er werden er nog 17 benoemd, wat inhoudt dat er nu in totaal 38 vrouwen op 3.158 gemeenteraadsleden zijn.

Maar nu. Saoedische vrouwenactivistes bejubelden deze doorbraak, al mogen vrouwen nog steeds niet een auto besturen en hebben ze voor van alles en nog wat – zoals zich verkiesbaar stellen – toestemming van hun voogd nodig. Een beginnetje, nietwaar? Maar vorige week kwam de domper toen het ministerie van Gemeenteraden en Plattelandszaken bepaalde dat de vrouwen in een aparte ruimte moeten zitten, onzichtbaar voor de mannen. Shari’aregels, mevrouw.

In de Shoura, de adviesraad van de koning, zitten de dertig vrouwen die wijlen koning Abdullah heeft benoemd wel in dezelfde zaal als de mannen. Dus nu zijn er verschillende mogelijkheden. De shari’aregels worden ook op hen van toepassing verklaard – denk ik eigenlijk niet, want dat zou het Saoedische koningshuis nog méér slechte reclame opleveren. Of de zittingszalen van de gemeenteraden worden alsnog gemengd. Of alles blijft zoals het nu is. Binnen Saoedi-Arabië heeft die jonge koningszoon en adjunctkroonprins Mohammed bin Salman naar ik verneem een heel goede naam omdat hij zo doortastend is. Ja, ik hoor u wel mompelen: en de oorlog in Jemen dan? maar de Saoediërs kijken daar toch anders tegenaan dan u en ik. Met name zijn vergaande plannen om logge staatsbedrijven te privatiseren en de olie-economie te diversificeren krijgen warm onthaal. Maar gaat hij ook wat doen aan de belabberde positie van de vrouwen? Nee. In een recent interview met The Economist begint hij dan te praten over „sociale criteria” en „religieuze criteria”. En dat „we sommige dingen niet kunnen veranderen ook al zouden we willen”. Wat we niet willen dus. O, mannen.