Een loonsverhoging van 1.000 euro voor deze vrachtwagenchauffeurs

Ze konden het eigenlijk niet geloven totdat ze hun eerste loonstrookje kregen. Het maandsalaris van de Poolse truckchauffeurs Pawel Rataj en Marcin Bilinski is per januari met zo’n 1.000 euro netto gestegen. „Volgens het nieuwe contract krijgen we ook vakantiegeld, 8 procent van het jaarinkomen”, vertelt Pawels vrouw Ola aan de telefoon. „In Polen krijg je niets of een heel klein beetje.”

„Het is super”, zegt Pawel. „We zijn heel gelukkig”, zegt Marcin. Bij AB Transport Group hebben 86 Poolse chauffeurs sinds vorige maand een „Holenderski kontrakt”, zoals Pawel en Marcin het noemen. Ze zijn in vaste dienst met Nederlandse cao-voorwaarden. „Dit is het eerste transportbedrijf in Europa dat die stap heeft gezet”, zegt Edwin Atema van vakbond FNV. „We hoeven niet het beste jongetje van de klas te zijn”, zegt Adriaan Vis, directeur van AB Transport. „We zijn gewoon een volwassen bedrijf dat volwassen afspraken maakt.”

AB Transport is een fusiebedrijf met 1.250 werknemers, 1.000 trucks en 200 miljoen euro omzet. Ze vervoeren groente en fruit, meel, veevoer, zuivel en zijn de grootste aardappelentransporteur in West-Europa. Hun opdrachtgevers zitten vooral in Nederland, België, Frankrijk, Duitsland en Groot-Brittannië: grote aardappelproducenten als Aviko en McCain.

Net als vele andere transportbedrijven zetten ze al jaren Poolse chauffeurs in. Pawel en Marcin rijden elf uur in een busje om in Nederland te werken. De FNV voerde actie en rechtszaken tegen een voorloper van het bedrijf wegens het uitbuiten van Polen. „Er moesten bij de overname een paar dossiers opgelost worden”, zegt directeur Vis diplomatiek.

De Poolse chauffeurs sloten zich aan bij de Poolse vakbond Solidarnosc waarmee de FNV samenwerkt. De bonden gingen in overleg met de bazen. Er volgden wat acties, een wilde staking, maar de gesprekken gingen door. Het resultaat is dat AB Transport één vestiging in Polen sluit, één inkrimpt en alle Poolse chauffeurs elders in dienst neemt. In juli krijgen nog 300 Polen die vooral in Duitsland werken daar een vaste baan met het Duitse minimumloon. FNV’er Atema: „Over dat loon zijn we nog in gesprek.”

„Het betekent veel voor onze toekomst”, zegt de vrouw van Pawel. Tot voor kort verdiende haar man 1.700 euro netto per maand: 700 euro loon plus 1.000 euro onkostenvergoeding voor het leven langs de snelweg. Nu verdient haar man alleen al 1.700 euro aan nettoloon, waardoor ze ook veel meer pensioen opbouwen. „Het loon is vergelijkbaar met dat van een gemiddelde ambtenaar in Polen. We hoeven ons geen zorgen over rekeningen meer te maken.”

„Dit kost ons bedrijf serieus geld”, zegt Vis – zoon van een bouwvakker die 48 jaar lid was van vakbond CNV. „Het kan ook alleen als onze opdrachtgevers bereid zijn hogere tarieven te betalen. Die zien ook het nut en de noodzaak hiervan. ‘Wij houden ons graag aan de wet- en regelgeving, u natuurlijk ook’, zeggen we dan en dat bevestigen ze. Maar je verliest ook weleens een klant. Met name in de versnipperde sector van het koeltransport. Doodziek word ik ervan. Mijn grote angst is dat we onszelf uit de markt prijzen.”

Vis hoopt dat meer transporteurs en opdrachtgevers „verantwoordelijkheid” nemen. „Het vraagt om goede controle en handhaving rond arbeidsvoorwaarden en beloning. Wij hebben in goed vertrouwen een convenant met de Inspectie van Leefomgeving en Transport met minimaal toezicht. Maar er vallen ook bedrijven onder dat convenant waarvan ik denk, hoe is dat in hemelsnaam mogelijk?”

Voor deze lonen zou AB Transport ook Nederlandse chauffeurs kunnen aannemen, bevestigt Vis. „Maar in het Nederlandse chauffeurskorps staan ze niet te springen. Onze Poolse chauffeurs kennen het werk en onze klanten. Ze zijn nodig om onze dienstverlening te borgen.”

FNV’er Atema ziet het niet als verdringing van arbeidsplaatsen. „Die Poolse chauffeurs werkten hier toch al en zijn sinds 1 januari FNV-lid geworden. Ik heb liever 86 Poolse leden in Nederlandse loondienst, dan ongeorganiseerde figuren die roepen ‘eigen volk eerst’ en niet bijdragen aan oplossingen voor de sector. We leven niet meer op de postzegel Nederland, we moeten internationaal denken. Deze chauffeurs laten andere Poolse collega’s hun loonstrookje zien. Dat is heel stimulerend om vakbondslid te worden. Oók voor Nederlandse chauffeurs.”