Kerstviering in radicale opstelling

Wie verwachtte op derde kerstdag in TivoliVredenburg, Utrecht, achterover te kunnen leunen en zich te laten vermaken tijdens We Vieren Het Toch, het ‘Avondvullende, curieuze jaaroverzicht’ van muzikant Spinvis en anderen, keek verbaasd op. Hier bleek nauwelijks sprake van luchtig entertainment of terugkijken, en van achteroverzitten al helemaal niet. Dat laatste lag vooral aan de experimentele vorm die het gezelschap had gekozen.

Dit was de tweede editie van We Vieren Het Toch, een kerstviering in handen van Spinvis en cabaretier Micha Wertheim, deze keer met gasten als Arbeid Adelt!, Eric Vloeimans en Alex Roeka. Maar er werd niet zomaar opgetreden op het brede podium in de grote zaal. Gisteravond zat het publiek langs vier zijden van de ruimte, het speelvlak in het midden was door een zwart gordijn in tweeën gedeeld. De optredens speelden zich af aan één van beide kanten van het gordijn. Er was een Spinvis-kant en een Wertheim-kant, een blauw belichte kant en een rood belichte, een kant met Vloeimans en een kant zonder. De helft van het publiek zag steeds een van beide optredens, de andere helft zag alle twee – maar van opzij.

Een ongewone opstelling, kortom, die tot reikhalzen en soms tot frustratie leidde. Bijzonder was de soepele opeenvolging van de artiesten. Zonder aankondiging of pauze, liepen de optredens op een natuurlijke manier in elkaar over, door slimme belichting of een korte tussenact van een danser.

De muzikale acts en de gedichten waren niet ‘feestelijk’ – zoals de naam van de avond beloofde – maar allemaal geslaagd. Spinvis zelf opende met een vertraagde, sobere uitvoering van het titellied, en zou een paar keer terugkomen met ‘greatest hits’ als Ik Wil Alleen Maar Zwemmen, steeds in afwijkende versies. Als gastheer was hij zwijgzaam, maar zijn muzikale aandeel was verheffend. De Vlaamse dichteres Maud Vanhauwaert bracht haar verhaal over een begrafenis met verve en het optreden van troubadour Alex Roeka, versterkt door dertien blazers, klonk stemmig. Zangeres Sonja van Hamel, voorvrouw van The Leonids, zong de omfloerste liedjes van haar onlangs verschenen debuut-cd nu met heldere stem. Ze werd mooi zweverig begeleid. Aan beide kanten van het gordijn zaten muzikanten. Dat was een merkwaardig gezicht en ongetwijfeld lastig bij het spelen: band en vocalisten zagen elkaar niet.

Helaas had Micha Wertheim maar een klein aandeel. Hij begon veelbelovend, met het commentaar dat er dit jaar „te veel gebeurd was om te kunnen doornemen”, gevolgd door de opmerking dat er elk jaar te veel gebeurt om te kunnen doornemen. Hij was de juiste persoon geweest om de drastische scheiding in het toneelbeeld te duiden of in te bedden. Nu was het concept mooi radicaal, maar bleef het ongrijpbaar.

Gelukkig speelde ook nog Arbeid Adelt! – met zanger Marcel Vanthilt aan de ene kant, en zijn twee muzikanten aan de andere. Hun dwingende elektronische beat, ronkende sax en gierende gitaren, en de uitbundige ‘Elvis’-zang van Vanthilt, groeide uit tot een feestelijk intermezzo.