V&D: elf vragen die je nog wilde stellen

Warenhuis V&D verkeert in grote problemen. Woensdag verleende de rechtbank in Amsterdam de winkelketen uitstel van betaling. De banen van bijna 10.000 werknemers staan op het spel. Uitstel van betaling leidt vrijwel altijd tot een faillissement. Dit zijn de belangrijkste vragen over de dreigende ondergang van V&D:

1. Waarom heeft V&D het niet gered?

Dat lag aan het zachte weer, zegt V&D zelf. Door de “Indian summer” bleef de omzet enorm achter, schrijft het bedrijf in een persbericht. Advocaat Willem Jan van Andel van V&D: “Winterkleding móét in november en december verkocht worden, in januari begint de uitverkoop al. Maar mensen zaten op het terras.” In november en december liep V&D 35 miljoen euro mis, daardoor ontstond een groot gat in de begroting. Niels Suijker van FNV hoorde al langer over tegenvallende resultaten, zegt hij. “Werknemers lieten weten dat de omzet van het Prijzencircus tegenviel. En zelfs de decembermaand, waarvan je het als winkelier moet hebben, viel tegen.”

2. Klopt die verklaring?

Te koud, te warm, te nat, te glad, het ligt altijd aan het weer. Maar wat is nou goed weer voor kleding- en schoenenverkoop? “Vrouwen bloot, handel dood”, zegt Sander van Golberdinge, directeur van Retail Nederland. Bij strandweer verkoop je weinig. Net zoals bij extreem slecht weer. “Een paar jaar geleden was het vlak voor de feestdagen glad, met veel sneeuw. Dat merk je in de verkoop.” Maar dat zijn kleine invloeden. Wat het belangrijkst is, is dat het weer zich voorspelbaar gedraagt. “Echt vier seizoenen, waarin je je verschillend kleedt.” De productietijd en levertijd van schoenen en kleding is immers een paar maanden, zegt hij. Snel aanpassen op een onverwacht zachte winter kan niet.
Je hoort nooit ondernemers met wie het goed gaat, mopperen op het weer, zegt merk- en retail-deskundige Sabien Duetz. Wat winkeliers moeten doen, is hun omzet er niet zo afhankelijk van maken, vindt ze. Winkels moeten niet de rekken volhangen met zware winterjassen en dikgebreide truien. “Kijk naar Cos en &Other Stories. Die doen dat ook niet. Waarom staan er snowboots in augustus in de etalage, als de mussen dood van het dak vallen?”

3. Hoe gaat het nu verder met V&D?

Het warenhuis heeft uitstel van betaling aangevraagd bij de rechtbank van Amsterdam. Dat wordt bijna altijd omgezet in een faillissement. De rechtbank heeft twee bewindvoerders benoemd: Kees van de Meent van Höcker Advocaten en Hanneke De Coninck-Smolders van Blix advocaten. Zodra V&D failliet is, worden zij de curatoren. Zij behartigen de belangen van de schuldeisers en zullen proberen zo veel mogelijk stukken en stukjes V&D te verkopen. Daar is haast bij. Draaiende V&D-winkels en La Place-restaurants verkopen een stuk beter dan dichte winkels.

4. Blijven de winkels open?

Voorlopig blijven ze doordraaien, zegt Van Andel. Wel moeten de curatoren geld zien te regelen om de winkels open te kunnen houden, een zogeheten ‘boedelkrediet’. De eigenaar van V&D, de Amerikaanse investeringsmaatschappij Sun Capital zou dat geld bijvoorbeeld beschikbaar kunnen stellen. Een boedelkrediet geeft de curatoren tijd om op zoek te gaan naar een koper of kopers. Hoe meer boedelkrediet, hoe meer tijd ze hebben.

5. Kan La Place zelfstandig verder?

Dat is geen onlogische gedachte, want La Place is winstgevend. Praktisch is het echter lastig, aangezien de helft van de 120 La Place-vestigingen ín V&D-winkels zijn gevestigd. De zestig zelfstandige filialen kunnen sowieso alleen verder. Voor de vestigingen in V&D’s zou het een ingewikkelde puzzel worden, maar het is niet onmogelijk.

6. Wat betekent dit voor het personeel?

Als V&D failliet is, zullen de curatoren alle 10.000 werknemers van de winkels en La Place ontslaan. Op dat moment gaat hun opzegtermijn lopen, van maximaal zes weken. Uitkeringsinstantie UWV betaalt de salarissen in die periode. De salarissen over december heeft V&D maandag zelf nog betaald. Als de curatoren nieuwe eigenaren vinden, kan een deel van het personeel mogelijk opnieuw in dienst genomen worden. Dat betekent niet dat ze hetzelfde salaris of andere arbeidsvoorwaarden houden. Het is niet waarschijnlijk dat alle werknemers onder een eventuele nieuwe eigenaar kunnen blijven werken.

7. Kunnen klanten nog betalen met hun V&D-cadeaukaarten?

Voorlopig niet, zegt een woordvoerder. Aan AirMiles doet V&D ook even niet. Klanten kunnen ook geen producten ruilen of terugbrengen. “Dat is op last van de bewindvoerders”, legt de woordvoerder uit. “Zij moeten in kaart brengen wat de huidige financiële stand van zaken is. Om te voorkomen dat de cijfers de hele tijd verspringen, zijn de cadeaukaarten tijdelijk bevroren.” Er bestaat dus een kans dat klanten die uiteindelijk wel weer kunnen verzilveren? Zeker, zegt de woordvoerder. “Tenzij V&D morgen wordt geliquideerd en de deur voorgoed op slot gaat, maar dat verwacht ik niet.”

8. Wat vinden de vakbonden?

Martijn den Heijer, bestuurder bij CNV, vindt het “echt schandalig” dat eigenaar Sun Capital V&D “totaal niet de kans geeft om te herstellen”. “Sun heeft zich gecommitteerd aan de plannen die topman John van der Ent in mei heeft gepresenteerd. En aan de reorganisatie die in september is afgekondigd, waarbij vierhonderd banen verdwijnen. Deze plannen hebben niet binnen een paar maanden het gewenste effect. Dat heeft tijd nodig.” Niels Suijker van FNV: “We hebben dit jaar samen met Sun allerlei reddingsplannen opgesteld. V&D kon weer jaren vooruit, werd gezegd. Dat strookt niet met wat er nu gebeurt.”

9. Wat kunnen de vakbonden nog doen?

Geen bijeenkomsten voor het personeel voorlopig, zoals de vakbonden FNV en CNV tijdens de eerdere onrust bij V&D wel organiseerden. Den Heijer: “Wij kunnen op dit moment niet zo veel. We moeten afwachten wat de gesprekken met de bewindvoerders opleveren en of er oplossingen te vinden zijn waarbij V&D geheel of gedeeltelijk kan doorstarten. Dat kan weken duren. Wij kunnen voorlopig niets anders doen dan het personeel opvangen en ze uitleggen wat er nu gebeurt.”

De rol van de vakbond bij een faillissement is heel beperkt, legt Suijker uit. “We hebben geen juridische basis om ons ermee te bemoeien. We kunnen hooguit het personeel, onze leden, informeren over wat de mogelijkheden zijn. Ze uitleggen wat er gebeurt bij een faillissement, bij een ontslag. We vertellen ze wat hun rechten en plichten zijn. Hoe ze in contact komen met UWV. Dat soort dingen.”

10. Wie is eigenaar van V&D Sun Capital?

Sun Capital is een private-equitybedrijf uit Florida (bedrijfsmotto: ‘Have fun and lighten up.’) Sinds de overname in 2010 heeft Sun 260 miljoen euro in V&D geïnvesteerd, zegt advocaat Van Andel. Om nu te overleven had V&D wéér 40 miljoen euro nodig. Maandagmiddag liet Sun vanuit Florida weten dat geld niet beschikbaar te stellen.
Voor bijna helft van dat geld kocht Sun-directeur Marc Leder eerder dit jaar een buitenhuis, van 20 miljoen dollar. Het staat in het dorp in het dorp Sagaponack, waar ook Bill en Hillary Clinton graag komen. Marc Leder wordt door Amerikaanse media omschreven als ‘partyboy investor’ en ‘Hugh Hefner of the Hamptons’, naar de man achter de Playboy. Afgelopen zomer voer Leder nog met een jacht vol vrouwen langs de Galapagoseilanden. Als vakantie.

11. En wie is dan de topman van V&D?

In korte tijd is V&D een paar keer gewisseld. Van 2007 tot 2013 stond het warenhuis onder leiding van de Brit Mark McKeon. Hij vertrok om gezondheidsredenen. Zijn opvolger was Jacob de Jonge, de vroegere baas van de Bijenkorf. Die stapte na een paar maanden onverwacht op, maar bleef bij het concern betrokken als commissaris. Don Roach, de financiële man van Sun Capital, nam daarna tijdelijk waar, tot op 1 maart van dit jaar John van der Ent aantrad. Van der Ent was eerder de hoogste baas van de modewinkels van de Etam Groep (Miss Etam, Promiss). Dat bedrijf ging vlak na zijn vertrek failliet.

Er zijn, naast Van der Ent, meer topmannen die van de een naar de andere baan ‘hoppen’: