Tijdens het koken kan er veel misgaan

Het koken moet nog gebeuren, zei de Chinese onderhandelaar Su Wei zaterdag. Maar het recept, de kruiden en alle ingrediënten liggen klaar. Met een opmerkelijke vaart zijn Su Wei en zijn collega’s er zaterdag onder Franse leiding, toch in geslaagd om te komen tot een conceptakkoord dat kan dienen als basis voor de politieke onderhandelingen. De tekst is nog weer een paar pagina’s dunner geworden dan het concept van vrijdag, en telt nu nog 48 pagina’s. Het woord is aan de ministers.

Optimisme

Of dat al een reden is voor optimisme is de vraag. Want tijdens het koken kan er nog van alles misgaan. Maar het laat volgens veel betrokkenen wel zien dat de meeste landen de wil hebben om eruit te komen. Ook milieugroepen zijn voorzichtig positief. Zo herinnerde Martin Kaiser van Greenpeace eraan dat zes jaar geleden in Kopenhagen halverwege de conferentie de tekst nog ongeveer driehonderd pagina’s besloeg.

Voor de kleine eilandstaatjes is het belangrijk dat de mogelijkheid om de doelstelling aan te scherpen niet is verdwenen. Twee graden opwarming is voorlopig niet het eindbod, anderhalve graad is nog steeds een serieus alternatief dat tussen de vermaarde vierkante haken is blijven staan. Zo is het geformuleerd:

To hold the increase in the global average temperature [below 1.5 °C] [or] [well below 2 °C] above pre-industrial levels by ensuring deep reductions in global greenhouse gas [net] emissions.

Welk getal de eindtekst haalt, blijft nog even de vraag. Het is maar een van de vele thema’s waarover nog een zeer lastig gesprek gevoerd moet worden. Op de grote thema’s is amper vooruitgang geboekt. Vooral financiering en de overdracht van technologie om arme landen te helpen klimaatverandering te bestrijden, vormen belangrijke twistpunten.

Alle partijen zijn zo’n beetje in hun comfort zone gebleven, zei EU-commissaris Miguel Arias Cañete. Volgende week wordt de week van de compromissen, voorspelde hij.

Cañete zit met zijn Europese Unie daarbij wel in een lastig parket. De Europese Commissie kan normaal volgens Europarlementariër Bas Eickhout altijd nog wel ergens een eigen potje vinden waar wat geld uit te halen valt, om de onderhandelingen vlot te trekken. Maar dit keer is dat moeilijk. Klimaatfinanciering gaat vooral over de periode vanaf 2020 en de (langjarige) Europese begroting loopt slechts tot dat jaar. Beloftes doen die daar overheen reiken, kan de commissie niet doen. De VS hebben ook geen zin om zich financieel vast te leggen voor een al te lange termijn.

Volgens Brandon Wu van de milieugroep ActionAid vormt financiering daarmee de sleutel voor een akkoord. Op een paar beloftes na (en overigens wel een hele lijst met actieplannen), komen de geïndustrialiseerd landen nauwelijks met onderbouwde voorstellen, aldus Wu. Maar zonder de zekerheid van assistentie, kun je van de ontwikkelingslanden niet al te veel verwachten.