Het wilde westen lijkt een beetje voorbij op de markt voor vergelijkingssites. Websites die klanten adviseren bij hun overstap naar een andere verzekeraar bleken tot voor kort keer op keer niet te deugen. Of ze waren onduidelijk over waarom bepaalde verzekeraars bovenaan kwamen in hun lijstjes, of ze hielden maatschappijen die niet genoeg betaalden buiten de vergelijking, of ze presenteerden zichzelf als onafhankelijk, terwijl dat toch anders bleek te zitten. Dat is nu eindelijk minder geworden.
Inmiddels zijn de grootste vijf vergelijkers – Independer, Hoyhoy.nl, Zorgkiezer, Pricewise en de Consumentenbond – terug in het gareel. Dat blijkt uit de goednieuwsshow die toezichthouder AFM onlangs gaf, aan de vooravond van het traditionele overstapcircus in december.
„De dienstverlening van de grote vergelijkingssites is grotendeels op orde”, volgens Maartje Verhoog, manager toezicht van de AFM. Sinds 2011 al heeft de overheidsinstantie extra aandacht voor vergelijkers. Vorig jaar nog signaleerde ze dat er volop ruimte was voor verbetering. „De markt heeft daarop goed gereageerd”, volgens Verhoog.
Twee weken geleden lanceerden bovendien de grootste vier vergelijkingssites - Hoyhoy.nl, Independer, Pricewise en Zorgkiezer - een gedragscode en een keurmerk. Daarin staat onder meer dat de best passende verzekering altijd als eerste wordt getoond, ook als de betreffende verzekeraar geen samenwerking heeft met de vergelijkingssite. Ook mogen verzekeraars die wel een vergoeding betalen aan de site niet om die reden hoger in de vergelijking komen.
„Die gedragscode biedt goede handvatten voor klanten”, zegt Verhoog. „Al moet nog wel blijken hoe goed de sites zich er daadwerkelijk aan houden.” De Consumentenbond, ook gewoon een commerciële organisatie, is weliswaar een van de grootste vergelijkers, maar doet aan de gedragscode niet mee. „Wij zijn een heel ander soort organisatie en hebben eigen, strengere regels”, zegt een woordvoerder.
Welke vergelijkingssite maakt de leukste commercials? Vergelijk ze zelf:
De verbeteringen maken een deugdelijke vergelijking een stuk makkelijker voor consumenten. Maar nog steeds zijn er wel degelijk misstanden in de branche. Bijvoorbeeld bij kleinere vergelijkingssites, die zich soms niet houden aan alle AFM- eisen. En bij zogeheten advertentiesites. Dat zijn websites waarop advertenties voor verzekeraars zijn vermomd als vergelijkingslijstjes.
Wat zijn de belangrijkste trucs om een goede vergelijking tussen verzekeringen te krijgen?
1. Hou het bij de grote vijf vergelijkingssites
De AFM gaat in zijn adviezen niet zo ver om consumenten aan te raden zich te beperken tot de huidige vijf marktleiders. De AFM wil immers ook concurrentie stimuleren. „Het is belangrijk dat er ook ruimte blijft voor vernieuwing door nieuwe toetreders”, zegt Verhoog. De gedragscode van de vier kán ook een manier zijn om nieuwe concurrenten buiten te sluiten.
En toch maakt de AFM op zijn site expliciet onderscheid tussen de grote vijf (die merendeels deugen) en de rest (waarbij de kwaliteitsverschillen groter zijn). Dus voor wie vernieuwing van de vergelijkingsmarkt als geheel op het moment even minder belangrijk is dan zijn eigen verzekeringsvergelijking, zijn de marktleiders wel degelijk de veiligste keus.
2. Gebruik meerdere sites, want shoppen loont
Vergelijkingssites hebben verschillende methodes en algoritmes om tot een vergelijking te komen. En voor de portemonnee nog belangrijker: onderling kunnen er ook prijsverschillen zijn voor dezelfde polissen. Dat komt doordat sites prijsafspraken maken met verzekeraars. Daarom is het altijd slim om op minstens twee verschillende sites een vergelijking te maken. Shoppen loont.

En mocht je bij dat shoppen toch kiezen voor een andere site dan de grote: let erop dat de vergelijkingssite een vergunning heeft. Dat is op een deugdelijke site zelf duidelijk te zien, ook heeft de AFM online een register van sites die vergelijkingen mogen doen.
3. Mijd advertenties, want die gaan niet in op jouw specifieke situatie
In deze tijd van het jaar stikt het op internet van de advertenties voor overstappen: op Google, in apps en op sites. Zulke advertenties zijn een lucratieve bron van inkomsten voor de websites. Die krijgen vaak vele tientjes per overstapper. Zeker in het overstapseizoen is dat bijzonder goede handel.
Sommige van die advertenties wekken de indruk dat ze de resultaten van een vergelijking laten zien. Maar tegelijkertijd vragen ze geen persoonlijke gegevens zoals een geboortedatum of postcode, ook kunnen gebruikers er geen individuele wensen en eisen invullen. Als dat wel zo zou zijn, zou de website namelijk een vergunning moeten hebben van de AFM voor het uitvoeren van een vergelijking van een financieel product. Die hebben ze meestal niet.
Verhoog:
Bij dit soort advertenties is de vergelijking niet van toepassing op jouw specifieke situatie en ze kunnen dus nooit een passende vergelijking maken.
Vraagt een website geen persoonlijke gegevens, dan is het waarschijnlijk een advertentiesite en kun je beter verder klikken.
4. Verdiep je in verschillen tussen sites en stel de juiste vragen
Als een website voldoet aan de regels van de AFM, moet die duidelijk vermelden hoe het verdienmodel werkt. Betrouwbare websites geven helder een antwoord op de belangrijkste vragen: hoeveel producten en aanbieders neemt de site mee en hoe is de vergelijking tot stand gekomen? Maar ook het dienstenniveau verschilt sterk per website: moet je bij vragen en klachten bellen met de vergelijker of de verzekeraar bijvoorbeeld?
Ook zijn er grote verschillen tussen welke wensen en eisen over de verzekeringen je allemaal kunt aanvinken. De Autoriteit Consument en Markt, een andere toezichthouder die zich met overstappen bezighoudt, stelt jaarlijks tips op voor het online vergelijken van verzekeringen. Een handig stappenplan voor het stellen van de juiste vragen en het aanvinken van de juiste vakjes voor bijvoorbeeld zorgverzekeringen is te vinden op de consuwijzer van de ACM.
5. Pas extra goed op bij kortingen, dat voorkomt verrassingen
Er is volop onderzoek dat aantoont dat mensen minder rationeel gaan handelen op het moment dat hun een fijne korting in het vooruitzicht wordt gesteld. Dat weten verzekeraars ook.
Daarom is het bij kortingen zaak om die extra kritisch te bekijken, raadt de AFM aan. Is die eenmalig of zit hij verwerkt in de maandelijkse premie? En zit de korting al verwerkt in de getoonde prijs? Goed opletten kan financiële verrassingen later in het jaar voorkomen, omdat het antwoord niet altijd even duidelijk is.
Ook dit punt wordt overigens ondervangen door de gedragscode van de grote vergelijkers: daarin staat dat de premie die in de vergelijking wordt getoond, overeen moet komen met het bedrag dat maandelijks wordt afgeschreven.