Is je groene stroom wel zo groen?

Een smeltende ijskap op de Noordpool, temperaturen die in Nederland in november nog even de twintig graden aantippen, de hele wereld in Parijs bijeen om te proberen de opwarming van de aarde een halt toe te roepen: je kunt nauwelijks om de klimaatverandering heen.

Sommigen overwegen daarom over te stappen op een groene energieleverancier. Alle kleine beetjes helpen. Duurzame opwekking van stroom veroorzaakt immers veel minder uitstoot van CO2, één van de grootste boosdoeners. Maar hoe vind je de juiste leverancier?

Op zich is overstappen geen probleem meer. Het aantal consumenten dat jaarlijks een nieuwe energieleverancier kiest, groeit. De afgelopen tien jaar blijkt 51 procent van alle huishoudens inmiddels een keer te zijn gewisseld van energieleverancier.

Er wordt dus volop overgestapt. Maar opvallend genoeg groeit de overstap naar groene energie niet. Integendeel, hij daalt zelfs. Weliswaar hebben zes op de tien huishoudens een groen stroomcontract, maar dat aantal is dit jaar wel 6 procent minder dan vorig jaar.

De overstappers laten zich namelijk vooral leiden door de prijs, stelt de ACM. Wie voor het eerst overstapt, kan meer dan 400 euro per jaar besparen. „Overstappen loont. Niet alleen consumenten weten dat, ook de energieleveranciers. Dat houdt ze scherp in hun aanbod en service”, zegt de toezichthouder. Het feit dat de prijs van elektriciteit en gas al enige jaren daalt, maakt de concurrentie alleen maar harder.

Klik bijvoorbeeld www.gaslicht.com aan, een van de populairste vergelijkingssites. Het eerste wat opvalt is – behalve de prijs – de hoogte van de welkomstpremies waarmee de energieleveranciers elkaar beconcurreren.

Een vergelijkingssite is er niet alleen voor de consument, maar is vooral ook een marketinginstrument voor de energieleverancier, stelt Richard Klatten van Qurrent. Hier lokken de leveranciers hun klanten met aanbiedingen die op de eigen sites van de energiebedrijven vaak niet terug te vinden zijn. Een marktplaats dus met luid schreeuwende standhouders.

Ook Qurrent, dat onlangs tot een van de groenste leveranciers van Nederland werd uitgeroepen, kan zich niet helemaal aan deze markt onttrekken. Dit is waar het spel gespeeld wordt.

Tegelijkertijd heeft Klatten grote bezwaren tegen het feit dat het spel wordt bepaald door prijs in plaats van door ‘groen’. Door de lage steenkoolprijs draaien de kolencentrales op volle toeren.

De vervuiler betaalt niet, maar verdient juist. De markt geeft een perverse prikkel.

Bij de vergelijkingssites kom je altijd binnen op ‘grijs’, stelt hij. Bij gaslicht.com voert Nuon de topvijf aan van de goedkoopste energiepakketten. Het kost 1.569,50 per jaar, hanteert een vaste prijs voor stroom en gas voor 1 jaar, en biedt een welkomstpremie, voor nieuwe klanten, van 200 euro. Niet groen dus.

Maar voor wie wil, is er ook een knop ‘Stroom & gas duurzaam’. Nagenoeg alle leveranciers hebben ook groene stroom in hun pakket. Bovenaan de groene lijst van gaslicht.com staat Qurrent, met een jaarprijs van 1647,41 en een premie van 175 voor nieuwe klanten. Het is de goedkoopste, maar is het ook echt de groenste?

Wie dat wil checken, moet naar de Groene Stroom Checker. De aanbieding van Qurrent blijkt inderdaad 100 procent duurzaam. Wat dan weer niet geldt voor het ‘groenmix’-aanbod van Greenchoice, op plaats twee.

De groene stroomchecker kan van dit product niet meer maken dan 40 procent ‘echt groen’ en 60 procent ‘grijs’. De strenge checker telt alleen groene energie mee die ook in Nederland wordt geproduceerd en dat is slechts 40 procent. En de rest?

Hier wordt het ingewikkeld en moet de toekomstige groene afnemer even doorbijten.

Nederland produceert nog niet voldoende groene stroom om aan de vraag te voldoen. De Nederlandse productie moet worden aangevuld met import. Maar wat voor import?

Als het hard waait in Duitsland en schijnt de zon er ook nog eens volop, dan produceren de Duitsers te veel groene stroom. Die komt dan tegen dumprijzen op de markt waar hij gretig wordt opgekocht door de Nederlandse energieleveranciers.

Maar er is ook ‘groene’ stroom die helemaal niet wordt geïmporteerd en die ook helemaal niet groen is, maar wordt ‘schoongewassen’ met certificaten van herkomst. Die komen bijvoorbeeld uit Noorwegen dat bijna geheel leeft op witte steenkool, stroom opgewekt door waterkracht. In de certificaten van oorsprong die daarbij geleverd worden, hebben de Noren nauwelijks belangstelling. Zij weten toch wel dat hun stroom groen is.

Buiten Noorwegen zijn die certificaten echter erg in trek. Je kunt er namelijk stroom die uit gas- of zelfs kolencentrales afkomstig is, mee ‘witten’, of liever gezegd ‘groen maken’. De Noorse certificaten worden massaal opgekocht.

Kortom, sjoemelstroom dus die leveranciers, volgens hier.nu, ten onrechte groen noemen.

Wie een nieuwe energieleverancier wil, kan op de huidige vergelijkingssites alles te weten komen over prijzen, maar moet goed zoeken om de kwaliteit van de groene energie te achterhalen. Het wachten is daarom op de eerste, echte groene vergelijkingssite, zodat wie echt groen wil, een even snelle keuze kan maken als wie alleen maar goedkoop wil.