Rapport WHO: jaarlijks sterven 420.000 mensen aan voedselvergiftiging

Ieder jaar sterven er 420.000 mensen door verontreinigd voedsel. Daaronder zijn 125.000 kinderen jonger dan vijf jaar. Die zijn het kwetsbaarst. Dat schrijft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in een donderdag uitgekomen rapport. Volgens de WHO-deskundigen is het rapport de eerste betrouwbare wereldwijde inventarisatie van ziekten die door verontreinigd voedsel worden veroorzaakt.

Voedselvergiftiging is heel gewoon. Een op de tien mensen op de wereld wordt ieder jaar ziek door bacteriën, virussen, parasieten, natuurlijke gifstoffen of chemicaliën. De bacteriën en virussen veroorzaken doorgaans kortdurende misselijkheid, overgeven en diarree. In de volksmond heet het ‘buikgriep’. Vergiftigingen door gifstoffen en chemicaliën kunnen heel verschillende ziekten geven, van huiduitslag tot ernstige leverschade.

De dood door voedselvergiftiging is, gezien het aantal mensen dat getroffen wordt, tamelijk zeldzaam. Ongeveer 1 op de 1.500 mensen overlijdt er aan. Inwoners van Afrika en Zuid-Oost-Azië hebben de grootste kans op voedselvergiftiging.

Norovirus

De veroorzakers zijn niet wereldwijd hetzelfde. In Europa is het Norovirus tegenwoordig de grootste boosdoener. Van de 23 miljoen geregistreerde patiënten werden er 15 miljoen door Norovirus geveld. Misschien is dat aantal patiënten zo hoog doordat dat virus vaak duidelijk zichtbare uitbraken veroorzaakt in verpleeghuizen en bijvoorbeeld op cruiseschepen. Incidentele voedselvergiftigingen, met een of een paar diarreeslachtoffers in een gezin halen de registratie niet en de veroorzaker blijft dan ook onbekend. De WHO stelt dat de ze een lage schatting geeft en dat meer onderzoek naar veroorzakers en ziektelast  nodig is.

Ziekte door de Campylobacter-bacterie (5 miljoen patiënten) staat in Europa op plaats twee, maar de ernstige ziekten met dodelijke afloop ontstaan door Listeria- en Salmonellabacterién. Rauwe groenten, kantenklaarmaaltijden, vleeswaren, gerookte vis en zachte kazen zijn in Europa de ‘gevaarlijke’ voedingsmiddelen.

In Afrika is Salmonella de grootste boosdoener, terwijl daar ook de varkenslintworm Taenia solium ook voor problemen zorgt. Chemische verontreiniging en het schimmelgif aflatoxine veroorzaken er een kwart van de jaarlijks 137.000 doden.

Armere landen

Het is duidelijk, schrijft de WHO, dat het probleem het grootst is in de landen met lage en middeninkomens. Voedselbereiding met verontreinigd water en onhygiënische voedselopslag en -bereiding zijn belangrijke oorzaken. Ontbrekende kennis, slechte opleiding, onvoldoende wetgeving en controle zijn even belangrijk. Het betekent, schrijft de WHO, dat zowel individuen, voedingsindustrie als overheden verantwoordelijk zijn voor noodzakelijke veranderingen.