Rutte zegt vandaag in Parijs dit, hijbedoelt iets anders

Vandaag spreekt premier Rutte in Parijs de VN-klimaatconferentie toe. In Parijs moet een ambitieuze mondiale klimaatovereenkomst worden gesloten, maar Nederland is met vrijwel lege handen gekomen. Hoe kun je met trots nationaal klimaatbeleid presenteren, als je zojuist op de vingers bent getikt door de OESO, een rechtszaak van milieuorganisatie Urgenda hebt verloren en je de klimaatwet van je kabinetspartner PvdA resoluut afwijst? Daar hebben politici een trukendoos voor. Voor de luisteraar is een handleiding geen overbodige luxe.

Rutte (vermoedelijk): „Het Nederlandse klimaatbeleid is ambitieus. Samen met de andere EU-lidstaten is onze inzet gericht op het vermindering van de uitstoot van schadelijke stoffen met veertig procent in 2030 ten opzichte van het niveau van 1990.”

De werkelijkheid is: de VVD pocht in Nederland met de klimaatambitie van de EU, zonder erbij te vertellen dat de Nederlandse bijdrage aan die ambitie lager is dan het EU-gemiddelde. Nederland heeft bijvoorbeeld als doel om veertien procent van de energie duurzaam op te wekken in 2020 (het EU-gemiddelde is twintig procent), en gaat dat volgens een voortgangsrapport van de Europese Commissie niet halen.

Rutte (vermoedelijk): „Nederland wil een duurzame energievoorziening in 2050 en een klimaatneutrale wereld aan het einde van de eeuw.”

De gedachte is: op langetermijndoelen, kun je nooit afgestraft worden. Wie weet gebeurt het – iets met innovatie of zo. Rutte zit zijn tijd wel uit.

Rutte (vermoedelijk): „De regering stelt daarom bedrijven in staat fiscaal aantrekkelijker te investeren in milieuvriendelijke technieken.”

Een gemakkelijke statement, want hier zijn in ieder land altijd wel voorbeelden van te vinden. In Nederland zijn zuinige auto’s fiscaal aantrekkelijk gemaakt, ook om de autobranche te ondersteunen. Dat in Nederland vervuiling óók fiscaal aantrekkelijk is – grootverbruikers betalen de helft van wat u en ik betalen voor aardgas en elektriciteit – wordt verzwegen.

Rutte (vermoedelijk): „Aanpassing aan klimaatverandering is ook belangrijk. Ons dichtbevolkte land ligt nu al deels onder de zeespiegel. We hebben innovatieve oplossingen nodig. Zo worden bij vernieuwing van de Afsluitdijk veiligheid, natuurontwikkeling en energieopwekking gecombineerd.”

Dit is waar. Nederland heeft veel geïnvesteerd in aanpassing aan klimaatverandering en mag expert genoemd worden. Er wordt daadwerkelijk geëxperimenteerd met energie-opwekking op de Afsluitdijk, en er komen vispassages. Maar wat heeft de wereld hieraan?

Rutte (vermoedelijk): „De Nederlandse poldertraditie laat zien: we moeten samenwerken. Samenwerking tussen landen, steden en het bedrijfsleven; maar ook tussen klimaatbestendige en kwetsbare landen’.

Altijd goed: ‘samenwerking’ noemen. Het is ook een mooi bruggetje naar het volgende punt:

Rutte (vermoedelijk): „Aanpassing aan klimaatverandering vereist betere planning van overheden. Maar het bedrijfsleven is net zo belangrijk, door expertise, kennis en investeringen.”

Rutte bedoelt: Nederlandse bedrijven hebben een reputatie op het gebied van watermanagement en landbouw, die internationaal ingezet kan worden. Hier komt de aap uit de mouw: het rijke Nederland kan geld verdienen aan de kwetsbaarheid van arme landen, die zelf niet schuldig zijn aan klimaatverandering.

Ruttes toespraak bevat waarschijnlijk deze en andere elementen. Nederland komt met lege handen, maar hoopt met gevulde handen terug te gaan. Het positieve is: Rutte geeft een politiek signaal door er te zijn. En wellicht laat hij zich inspireren door Ban Ki-moon, Obama of Merkel. Winst zou al zijn dat hij meekrijgt dat klimaatverandering – als grootste uitdaging van deze eeuw – Chefsache is.