Geen Piet, wel mijter, staf en Minions

Ze hadden aan een vader met een dochter op de manege gevraagd om paardenpoep mee te nemen naar school. Al even geleden, zodat het niet al te smeuïg meer was. Maar de directie van basisschool De Kleine Dichter in Utrecht vond het toch niet zo’n goed idee; echte poep in de school, zogenaamd van het paard van Sinterklaas.  

Dus kneedde meester Marco Gerdes met zijn zoon paardendrollen van ontbijtkoek en stro. Die legde hij in de gangen van de school. Samen met wat hoefijzers, wortels en hoopjes stro. De leerkrachten trokken hun klas overhoop; potloden, puzzelstukjes en lego belandden op de grond. Waar op veel andere basisscholen in het land woensdag Rommelpiet langs kwam, was bij De Kleine Dichter ’s nachts het Rommelpaard van de Sint de school ingestormd. Om een bende te maken en cadeautjes voor de kinderen achter te laten.   

Van Zwarte Piet naar kleurenpiet in vier jaar tijd:

Dat Rommelpiet er niet was, was geen toeval. Zwarte Piet is niet meer welkom bij De Kleine Dichter. Ook niet als volgende week de Sint op school komt. Het is nieuw beleid. Afkomstig van het schoolbestuur Stichting Openbaar Primair Onderwijs (SPO) Utrecht. Na overleg met haar 32 scholen kwam het tot de conclusie dat Zwarte Piet niet meer mag komen. Want de hulp van Sinterklaas heeft racistische aspecten, zo schreef het bestuur de scholen. 

„Iedereen is gelijk. En wij willen niet dat leerlingen zich gekwetst voelen en een maand lang ongelukkig rondlopen. Of flauwe grapjes moeten aanhoren”, zegt Thea Meijer, voorzitter van het bestuur. En dus is Zwarte Piet geschrapt. „Dat is het uitgangspunt, en de scholen zijn verder vrij om te bepalen hoe ze het feest van Sinterklaas verder invullen en vieren.”

Het bestuur heeft niet gekozen voor enkel gekleurde Pieten. „Een alternatieve Piet is eigenlijk niet aan de orde geweest”, zegt Meijer. „Piet blijft een stereotype, welke kleur hij ook heeft. En dat willen we niet.”

Een moeder die aanstoot nam

Het bestuur heeft lang over Piet gepraat. De discussie werd aangezwengeld door een moeder op een van de scholen, die vorig jaar een procedure begon bij het College voor de Rechten van de Mens. De vrouw wilde dat de school van haar kinderen Zwarte Piet in woord en geluid zou verbieden. De moeder werd door het College niet in het gelijk gesteld. Maar het zette het bestuur wel aan het denken.

En nu geven de 32 Utrechtse openbare basisscholen hun eigen draai aan het sinterklaasfeest zonder Zwarte Piet. Sommige verzinnen een nieuw sinterklaasverhaal, andere vervangen de Pieten. Zo is er een school waar Sinterklaas volgende week verschijnt met een groep Minions – populaire gele tekenfilmfiguren. Een andere school heeft een paar grote stoere mannen, die toevallig Piet heten.

Bij De Kleine Dichter heeft meester Gerdes, van de sintcommissie, samen met ouders en andere leerkrachten veel tijd en energie gestoken in het nieuwe feest. Het volgende is bedacht: er is een komisch duo, twee jonge mensen, Jip en Jenny, die het management van Sinterklaas vormen. Het duo is te zien in filmpjes, die de leerkrachten in de lessen laten zien – in plaats van het Sinterklaasjournaal. Jip en Jenny vragen de leerlingen om activiteiten te verzinnen voor het sinterklaasfeest, om versieringen te maken en liedjes te bedenken.

Een docent heeft ondertussen een lied geschreven, waar Zwarte Piet niet in voorkomt, op de muziek van YMCA, vertelt Marco Gerdes. En hoe enthousiast hij ook is over Jip en Jenny, het is ook wel gek, geen Piet. „Er hangt geen versiering meer in de school waar Zwarte Piet op staat. We zingen geen liedjes meer waar hij in voor komt. En boeken met Zwarte Piet hebben we weggedaan. Er hangen ook geen zwartepietenpakjes in de kleuterverkleedhoek.”

Kinderen mogen nog wel Piet zijn

En dus is de school versierd met plaatjes van Sinterklaas, zijn mijter en staf. De spullen van vorig jaar liggen in de lerarenkamer – een zak met Zwarte Piet, een vlag, een poppetje en cadeaupapier. Leerkrachten die het willen hebben, kunnen het meenemen.

Overigens mogen kinderen Zwarte Piet wel gewoon tekenen. En ze mogen ook verkleed naar school komen. „Maar wij bieden het zelf niet meer aan”, zegt directeur van de school Margriet Kouwenhoven. Ook zij vond het nieuwe beleid „wel even wennen”. Maar, zegt ze: „We kunnen er nu goed mee uit de voeten.”

Want dat de Pieten straks niet komen, daar is een oplossing voor bedacht: Jip en Jenny zijn de traditionele helpers vergeten uit te nodigen. De directeur hoopt dat ouders de ontknoping, ondanks dit artikel, nog niet aan de kinderen vertellen. De leerlingen uit de bovenbouw zullen de Sint vervolgens bijstaan bij het uitdelen van het strooigoed en de cadeaus.

Ouders ‘steeds enthousiaster’

Wat vinden de ouders van de leerlingen er van? Volgens meester Gerdes was er in het begin wel wat weerstand. „Maar iedereen wordt steeds enthousiaster.” Thea Meijer van het schoolbestuur weet ook dat er een vader en moeder boos waren. „Er waren mensen die riepen dat ze hun kind van school zouden halen, maar dat is uiteindelijk niet gebeurd.”

Een moeder met een kleuter op De Kleine Dichter vertelt anoniem dat ze het goed vindt dat er iets verandert met Zwarte Piet. „Maar de Pieten helemaal schrappen is wel erg drastisch en ook vreemd”, zegt de moeder. „Je kunt ze niet negeren, de Zwarte Pieten zijn overal; op televisie, bij de intocht van Sinterklaas en in de etalages van winkels.”

Ze zou het liefst zien dat er een structurele en consistente oplossing komt. Een die landelijk wordt gehanteerd, zodat het voor iedereen duidelijk is. Ze denkt zelf aan gekleurde Pieten. „Die zijn niet aanstootgevend. En laten we eerlijk zijn, de Pieten zorgen wel voor wat leven in de brouwerij. De Sint alleen is een beetje saai.”