Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.
Gesloten liveblog

Teruglezen: Zeker 27 doden bij aanval op hotel in Mali

Volg hier de laatste ontwikkelingen omtrent de nasleep van de aanslagen in Parijs.

Dit gebeurde er vandaag

Bedankt voor het volgen. We sluiten dit liveblog nu af. Dit is het belangrijkste nieuws van vandaag uit Mali en Parijs:

  • Militanten hebben een luxueus hotel aangevallen in Bamako, de hoofdstad van Mali. Vanochtend vroeg werden daardoor 170 hotelgasten en medewerkers ingesloten. De daaropvolgende uren konden de gijzelaars mondjesmaat vluchten of bevrijd worden tijdens een actie van het Malinese leger, dat werd bijgestaan door speciale Franse en Amerikaanse eenheden. Rond kwart voor tien ’s avonds meldde het Witte Huis dat de legeractie voorbij was.
  • De aanslag is opgeëist door terreurgroep Al-Qaeda en de daaraan gelieerde groep Al Mourabitoun. Er zijn zeker 27 doden gevallen en in ieder geval twee daders zijn bij de bevrijdingsactie door het leger gedood. Onbekend is hoeveel daders er precies zijn.
  • De Franse senaat heeft ingestemd met het verlengen van de noodtoestand met drie maanden. EU-ministers zijn het eens geworden over het scherper controleren van burgers die naar het buitenland reizen en het aanscherpen van wapenregelgeving.
  • In totaal zijn drie mensen om het leven gekomen bij de politieactie in Saint-Denis afgelopen woensdag. Het lichaam van de vrouw die daar is gevonden is geïdentificeerd als Hasna Aitboulahcen, de nicht van het ‘brein’ achter de Parijse aanslagen Abdelhamid Abaaoud, die er ook werd gedood. Een derde persoon is nog niet geïdentificeerd.
  • Zes van de zeven mensen uit de omgeving van een van de 13 terroristen die donderdag werden opgepakt zijn weer vrijgelaten. Het voorarrest van twee verdachten die zaterdag zijn opgepakt in de Brusselse wijk Molenbeek werd met één maand verlengd. Zij zouden de vermoedelijke aanslagpleger Salah Abdeslam in Parijs hebben opgehaald. Een andere, ongeïdentificeerde Belg werd aangeklaagd voor terrorisme.
  • Het dodental als gevolg van de Parijse aanslagen van afgelopen vrijdag is opgelopen tot 133.
  • Verder stond de Belgische en Nederlandse politie flink op scherp vandaag. In Antwerpen werden drie scholen ontruimd na een bommelding en ook in Namen was een bommelding. De Grote Markt in Brussel werd ontruimd. Op station Haarlem was enige tijd een perron afgesloten vanwege een ‘verdacht voorwerp’ in een trein, maar dat bleek, net als een verdacht pakketje in het IND-kantoor in Zwolle, loos alarm.
  • In de ‘verdachte’ auto die vannacht werd gevonden in Rotterdam trof de politie geen verontrustende objecten aan. De auto wordt in verband gebracht met drugs, niet met terreur.

Mali al halve eeuw geplaagd door rebellieën

Mali heeft een lange geschiedenis van interne conflicten, schrijft onze correspondent Koert Lindijer. Dat maakt het land vatbaar voor terrorisme:

Gebrek aan overheidscontrole en talrijke mogelijkheden om snel veel geld te verdienen maken de Sahel en de Sahara geschikt voor allerlei illegale praktijken. „In de Sahara is alles te koop, werkelijk alles”, zei een hoge regeringsambtenaar in Niger eerder deze maand.

Lees hier alvast het hele stuk over de aanval in Mali en de achtergronden daarvan.

Persoon aangeklaagd in België voor terrorisme

België klaagt een persoon die gisteren is opgepakt aan voor terrorisme, meldt persbureau Reuters. Federale aanklagers zeggen dat de persoon, waarvan ze de identiteit niet prijsgeven, deelname aan terroristische activiteiten en het onderdeel zijn van een terroristische organisatie ten laste leggen.

Leven in het kalifaat

Er zijn veel verhalen over mensen die naar Syrië vertrekken en ook die weer terugkeren. Maar weinig oud-strijders van Islamitische Staat (IS) vertellen hoe het er in het kalifaat aan toe gaat. 'Abu Khaled' deed dat wel, tegenover journalist Michael Weiss van The Daily Beast, Hij vertelt ook hoe IS geld verdient met oliehandel en de verkoop van archeologische voorwerpen. Lees hier het verhaal.

Legeractie hotel Mali voorbij

Volgens persbureau Reuters heeft het Witte Huis bevestigd dat de actie in het hotel in Bamako voorbij is. Hoeveel daders er waren en hoeveel er gedood zijn, is nog niet bekend.

Herdenking op Place de la République

Parijzenaren zijn massaal naar de Place de la République gekomen om de slachtoffers van de aanslagen van vorige week te herdenken. Ze hebben een menselijke kring rondom het monument op het plein gevormd, kaarsen aangestoken en feesten zelfs:

Twitter avatar Chilli_Wright Charlotte Wright Amazing! Someone has brought a speaker to the Place de la République and everyone's partying! @LBC https://t.co/237nrxJBvi

Frankrijk: Belmokhtar achter aanval Mali

Volgens de Franse minister van Defensie, Jean-Yves le Drian, is het waarschijnlijk dat Mokhtar Belmokhtar achter de aanval van vandaag op Radisson Blu-hotel zit. Dat meldt AFP. Le Drian:

"Hij wordt al lange tijd door veel landen gezocht. Hij zit waarschijnlijk achter de aanval, al kan dat nog niet zeker gesteld worden."

Belmokhtar is de leider van terreurgroep Al Mourabitoun dat de aanval samen met de Noord-Afrikaans tak van Al Qaeda heeft opgeëist.

Russische hond voor Frankrijk

Bij de politie-inval in Saint-Denis kwam ook een politiehond, Diesel, om het leven. Op Twitter leidde dat tot veel berichten met de hashtag #jesuischien. Ook werd er een petitie gestart om de hond met een medaille te onderscheiden. Rusland heeft nu aangeboden Frankrijk een nieuwe hond te geven, meldt de Franse zender BFMTV, als teken van solidariteit in de strijd tegen terrorisme.

Twitter avatar BFMTV BFMTV Assaut à Saint-Denis: la Russie va offrir ce petit chien à la France pour remplacer Diesel https://t.co/b1mgBb9SJG https://t.co/tjqxn6KRN2

Operatie Mali nog aan de gang - twee daders dood

Een woordvoerder van de VN in Mali bevestigt dat inmiddels twee van de daders van de aanval op het hotel zijn gedood. De operatie van de speciale troepen zou nog steeds aan de gang zijn, zegt AP. De troepen kammen het hotel kamer voor kamer uit en kijken daarbij ook of er meer slachtoffers gevallen zijn dan de tot nu toe gemelde 27.

Twitter avatar AP The Associated Press BREAKING: UN officials: 2 jihadis killed, 27 people slain in Mali hotel attack, operations ongoing.

Ook tweede zelfmoordterrorist reisde via Griekenland

Twee van de terroristen die zichzelf opbliezen bij het Stade de France zijn op drie oktober in Griekenland geweest. Daar werden hun vingerafdrukken afgenomen. Volgens Reuters heeft de openbaar aanklager in Parijs dat zojuist bekend gemaakt.

Een van de zelfmoordenaars had een vals Syrisch paspoort op zak toen zijn lichaam gevonden werd. Van hem was al bekend dat hij op drie oktober op het Griekse eiland Leros was, in de aanwezigheid van een groep vluchtelingen. Voor een van zijn medeterroristen geldt dat dus ook. Politiebronnen spraken dat vermoeden deze week al uit tegen Reuters.

Vrouw blies zichzelf niet op

De vrouw die donderdag omkwam bij een inval van de Franse politie in Saint-Denis, Hasna Aitboulahcen, is niet degene die zichzelf heeft opgeblazen. Eerder werd dat wel door verschillende media gemeld. AFP meldt nu dat een man zichzelf opblies bij de politie-actie.

Aitboulahcen is een nicht van Abdelhamid Abaaoud. Hij is het vermeende brein achter de aanslagen in Parijs en kwam gister ook om bij dezelfde inval.

Noodtoestand Frankrijk verlengd

De Franse senaat is vrijdagavond volgens AP akkoord gegaan met een voorstel van president Hollande om de noodtoestand met drie maanden te verlengen. Donderdag stemde het parlement daar al mee in.

Intussen gaan EU-landen burgers die naar het buitenland reizen strenger controleren, wapenregelgeving aanscherpen en meer data van passagiers die vliegen verzamelen, in reactie op de aanslagen in Parijs. Europese ministers hebben dat vrijdagmiddag afgesproken, schrijft Reuters.

'Ook Al Qaeda verantwoordelijk voor aanval'

Terreurgroep Al-Mourabitoun heeft volgens persbureau Reuters gezegd dat het de aanval in Mali samen met de Noord-Afrikaanse tak van Al Qaeda heeft gepleegd, Al Qaeda in de Islamitische Maghreb (AQIM). Al-Mouribatoun is gelieerd aan Al Qaeda en wordt geleid door voormalig Al Qaeda-strijder Mokhtar Belmokhtar.

Reactie Ban Ki-Moon

Secretaris-generaal Ban Ki-Moon van de Verenigde Naties heeft de aanval op het hotel in Mali "een gruwelijke terroristische aanval" genoemd, meldt AFP. Hij maakt zich zorgen dat de aanval net op een moment komt dat de Malinese regering en de Toearegrebellen vooruitgang boeken in het vredesproces.

Parijs: Ernest Hemingway na de aanslagen een verkoophit

In januari, kort na de aanslag op Charlie Hebdo, werd Voltaires Verhandeling over tolerantie, een boek uit 1763, in Frankrijk plotseling een bestseller. De tweede reeks terroristische aanslagen heeft in de Franse boekwinkels deze week tot een geheel andere verkoophit geleid: de Amerikaanse auteur Ernest Hemingway.

Lees het verhaal daarover van onze correspondent Peter Vermaas.

Mali: gevechten in hotel nog bezig

De gijzeling is voorbij, maar het Malinese leger is nog in gevecht met enkele gijzelnemers die zich op de bovenste verdieping van het Radisson Blu-hotel hebben verschanst. Dat meldt persdienst Reuters.

Mali: persoonlijke boodschap van CEO hotelgroep

De CEO van de hotelgroep Rezidor, waaronder het Radisson Blu-hotel valt, heeft een persoonlijk bericht naar buiten gebracht over de hotelgijzeling in Mali.

Wolfgang M. Neumann schrijft:

I want to express my deep personal concern for all of the guests and employees affected by the terrible events which are happening today at the Radisson Blu Bamako Hotel in Mali.
I speak on behalf of the entire Carlson Rezidor Hotel Group in extending our deep sympathy to the families, colleagues and friends of all those touched by today’s events.
At this point, we are monitoring developments locally and are in close contact with the authorities, as well as offering them all possible support.
The safety and security of our guests and employees is our top priority.

De hotelgroep plaatste ook een video van de CEO online:


Mali: bekijk Engelstalige livestream

De Franse nieuwszender France 24 zendt live uit op YouTube:

https://www.youtube.com/watch?v=p7t_GWXmgFk

Mali: VN-vredestroepen: '27 lichamen gezien'

VN-vredestroepen hebben 27 lichamen gezien op de plek van de gijzeling. De eenheden stonden het Malinese leger bij tijdens de bevrijdingsactie in het hotel in de hoofdstad Bamako.

Het dodental in berichtgeving loopt nu snel op, sinds de gijzeling voorbij is. De zoektocht in het hotel is nog bezig.

Mali: 'twee daders gedood'

Tijdens de gijzeling en de daarop volgende bevrijdingsactie in een hotel in Bamako zijn twee daders gedood. Dat heeft een bron van het Malinese leger, dat de bevrijdingsactie uitvoerde, gezegd tegenover persbureau AFP.

Even eerder meldde het persbureau dat in totaal achttien lichamen zouden zijn geborgen. Eén van de slachtoffers is een Belg, werkzaam bij het parlement van de Franse gemeenschap.

Belgian diplomat Geoffrey Dieudonne among those killed in the #Mali gun attack, officials confirm https://t.co/Z5O1n9EGq3

— BBC Breaking News (@BBCBreaking) November 20, 2015

Mali: 'gijzeling voorbij'

De aanvallers houden geen gijzelaars meer vast in het hotel in de hoofdstad Bamako. De gijzeling is daarmee voorbij. Dat melden persbureaus AFP en Reuters op basis van de Malinese regering.

Twitter avatar BFMTV BFMTV EN DIRECT-Selon un ministre malien, les assaillants de l'hôtel Radisson n'ont plus d'otages https://t.co/wmAPPUDHNf https://t.co/ZDiUNuwA4A

De Malinese minister van Binnenlandse Veiligheid, kolonel Salif Traoré, zei op een persconferentie na de urenlange gijzeling:

"De aanvallers hebben geen gijzelaars meer vast en onze troepen zijn bezig hen op te sporen."

Mali: '18 lichamen geborgen'

Achttien lichamen zouden zijn geborgen, volgens een bron bij een buitenlandse veiligheidsdienst, meldt persbureau AFP. Het is nog niet duidelijk hoeveel gijzelnemers en hoeveel gijzelaars onder de slachtoffers zijn.

Mali: Belgische ambtenaar gedood

Een van de gedode gijzelaars heeft de Belgische nationaliteit. Dat meldt de Belgische krant De Standaard. De man is werkzaam als ambtenaar in het Waalse parlement, heeft Charles Picqué (Parti Socialiste) bevestigd in het Brusselse parlement.

Mali: 'Aanhangers Al-Qaeda eisen verantwoordelijkheid op'

Een jihadistische groep, gelieerd aan terreurgroep Al-Qaeda, eist de verantwoordelijkheid op voor de hotelaanval op Twitter, meldt Reuters.

Het gaat om de groep Al-Mourabitoun, die is opgericht in 2013 en vooral bestaat uit Toearegs. Toearegs strijden al jaren voor een onafhankelijke staat in Noord-Mali. De leider van Al-Mourabitoun is de voormalige Al-Qaeda-strijder Mokhtar Belmokhtar.

De groep claimde in maart ook een aanslag op een restaurant in Bamako, waarbij vijf doden vielen, en een zelfmoordaanslag op VN-vredestroepen, met minstens drie doden tot gevolg. De groep zou ook verantwoordelijk zijn voor een aanval in augustus op een hotel in Sevare, Mali, waarbij 17 doden vielen, volgens Reuters.

Mali: ook zes Amerikanen en zeven Algerijnen vrij

Ook zes Amerikaanse burgers zijn onder de tientallen bevrijde en vrijgelaten gijzelaars. Daarnaast zijn ook zeven Algerijnen uit het gebouw gevlucht. De nationaliteiten die tot nu toe bekend zijn:

- 30 hotelmedewerkers
- 20 Indiërs, volgens de Indiase regering
- 10 Chinezen, volgens de Chinese nieuwszender CCTV. Vier zouden zijn bevrijd.
- een onbekend aantal Fransen
- 4 Belgen, volgens Belgische minister Didier Reynders
- 7 medewerkers van Turkish Airlines, van wie zes bevrijd
- 12 medewerkers van Air France, allen bevrijd
- de Guinese zanger Sekouba 'Bambino', bevrijd
- 2 Duitsers zijn bevrijd, volgens Duitse media
- 7 Algerijnen, bevrijd
- 6 Amerikanen, bevrijd

Drie gijzelaars zouden zijn gedood tijdens de gijzeling.

Enkele foto's van vluchtende gijzelaars op het Twitter-account van BBC:

Twitter avatar BBCBreaking BBC Breaking News Pictures show hostages fleeing to safety from #Mali hotel; 138 people still inside https://t.co/uwLmeVlryb https://t.co/2CBC4HJlG7

Koenders na ministerraad: "voor zover wij weten" geen Nederlanders in Malinees hotel

Minister Koenders noemde zojuist na de ministerraad de aanslag in Mali "verschrikkelijk". Hij zei dat er "voor zover wij weten" geen Nederlanders in het hotel zijn. Koenders bevestigde verder dat er een aantal mensen is omgekomen. Over de achtergrond van de daders kon hij nog niet veel zeggen, maar Koenders wijst erop dat er veel jihadistische organisaties in Mali actief zijn.

Om 16:00 uur geeft Mark Rutte zijn wekelijkse persconferentie.

Parijs: dodental loopt op naar 133

Het dodental als gevolg van de Parijse aanslagen van afgelopen vrijdag is opgelopen tot 133.

Het officiële dodental van de aanslagen staat op 130. NRC gebruikt een iets hoger aantal, namelijk 133. Wij tellen alle doden die zijn gevallen als direct gevolg van de aanslagen mee als slachtoffers. Dat betekent niet alleen de mensen die omkwamen door kogels en explosieven (130), maar ook mensen die in de verdrukking zijn geraakt (3) en daardoor zijn omgekomen. Zij hadden ook nog geleefd als de aanslagen niet hadden plaatsgevonden.

Ondertussen in Zweden: gesloten synagoges en opgepakte terreurverdachte

In Zweden blijft het onrustig vanwege terreurdreiging. Vrijdag is een 22-jarige terreurverdachte gehoord in Stockholm, 600 kilometer ten zuiden van de plek waar hij donderdagavond werd gearresteerd, in het plaatsje Boliden. Hij wordt verdacht van het voorbereiden van "terroristische" daden in de hoofdstad.

Zweedse media gingen ervan uit dat de arrestant terreurverdachte Muthar Mutanna Majid was, maar de identiteit werd niet bevestigd.

Synagoges zijn donderdag tijdelijk gesloten vanwege de dreiging. Woensdag verhoogde Zweden het dreigingsniveau van 3 naar 4 (op een schaal van 5).

Mali: bevrijdingsactie volop gaande - hevig geweervuur gehoord

Een getuige heeft aan persbureau Reuters verteld dat hevig geweervuur in het hotel is te horen. Op dit moment is daar een bevrijdingsactie gaande door het Malinese leger. De gijzelnemers zouden zich op de zevende etage van het hotel hebben verschanst.

Gewonden worden uit het hotel gehaald, volgens de Franse website van Le Monde.

Een ambulance van de Verenigde Naties is aanwezig om bevrijde gijzelaars te evacueren, aldus een lokaal radiostation:

Twitter avatar mikadofm MIKADO FM 1 ambulance des #UN s'apprête à évacuer une 20taine d'otages qui viennent d'être libérés à l'hôtel #Radisson. #Mali https://t.co/4CnabcQcTT

Mali: 'nog 138 gijzelaars in het hotel'

Er bevinden zich nog 125 hotelgasten en 13 hotelmedewerkers in het Radisson Blu-hotel, volgens een verklaring van de hotelgroep Rezidor, meldt persbureu Reuters. Dit zou berichten tegenspreken dat 80 van de 170 gijzelaars al zouden zijn bevrijd.

Op dit moment vindt een bevrijdingsactie plaats door het Malinese leger, dat wordt bijgestaan door Franse en Amerikaanse militairen.

Brussel: Strengere controles EU-burgers aan buitengrenzen

De EU-landen hebben een akkoord bereikt over verscherpte controlers aan de buitengrenzen. Vrijdag kwamen de ministers van Binnenlanse Zaken en Justitie bijeen om te praten over nieuwe maatregelen in reactie op de aanslagen in Frankrijk van vorige week vrijdag.

Voor de verscherpte controles worden databanken van Interpol aan het Schengen Informatie Systeem gekoppeld, volgens ANP. De Franse minister van Binnenlandse zaken Bernard Cazeneuve, aanwezig bij het topoverleg, sprak vrijdag ook over een uitgebreider registratiesysteem voor vliegtuigpassagiers en een strengere aanpak van wapenhandel, meldt Reuters.

Frankrijk zal de verscherpte grenscontroles handhaven "zo lang als de terroristische dreiging dat vereist", aldus Cazeneuve.

Mali: deze nationaliteiten zitten in het hotel

De nationaliteit is van een aantal van de 170 gegijzelden zo goed als zeker:

- 30 hotelmedewerkers
- 20 Indiërs, volgens de Indiase regering
- 10 Chinezen, volgens de Chinese nieuwszender CCTV. Vier zouden zijn bevrijd.
- een onbekend aantal Fransen
- 4 Belgen, volgens Belgische minister Didier Reynders
- 7 medewerkers van Turkish Airlines, van wie vijf bevrijd
- 12 medewerkers van Air France, allen bevrijd
- de Guinese zanger Sekouba 'Bambino', bevrijd
- 2 Duitsers zijn bevrijd, volgens Duitse media
- 7 Algerijnen zijn uit het hotel gehaald, volgens AFP

In totaal zouden inmiddels 80 gijzelaars zijn bevrijd.

Parijs: broer van 'brein' vorige maand al gearresteerd in Marokko

De jongere broer van het vermeende 'brein' van de Parijse aanslagen, Yassine Abaaoud, is vorige maand in Marokko gearresteerd. Dat zei een bron binnen de Marokkaanse veiligheidsdiensten tegen persdienst Reuters.

De arrestatie vond plaats in de Marokkaanse havenstad Adagir. Yassine zou nu ongeveer een maand in hechtenis zijn. Het is niet bekend of de jongere broer banden heeft met de terroristencel in Europa.

Mali: beelden van bevrijding gijzelaars

De Franse nieuwszender France 24 heeft beelden van de bevrijdingsactie online gezet:

Mali: 'Aanvaller sprak Engels'

Een bevrijde gijzelaar uit het hotel in Mali zei dat hij de aanvallers Engels met elkaar hoorde spreken. Dat meldt persbureau Reuters. De gijzelaar is een bekende zanger uit Guinee: Sékouba 'Bambino' Diabeté.

Mali: Wat we tot nu toe weten

Dit is wat tot nu toe duidelijk is over de gijzeling in het luxe Radisson Blu-hotel in de Malinese hoofdstad Bamako:

- De aanval begon vanmorgen vroeg. Volgens getuigen schoten de terroristen zich door de beveiliging. Het aantal terroristen is niet bekend.
- 140 hotelgasten en 30 hotelmedewerkers werden ingesloten
- Tachtig gasten zouden weer zijn bevrijd, onder wie vijf medewerkers van Turkish Airlines en twaalf crewleden van Air France
- Malinese veiligheidstroepen hebben het hotel bestormd, Franse militairen zijn onderweg naar de hoofdstad
- De Malinese president heeft zijn trip naar Tsjaad verkort en keert terug
- Er zijn geen Nederlandse militairen in het hotel, volgens het ministerie van Defensie

Parijs: Voorarrest twee verdachten met een maand verlengd

Het voorarrest van twee verdachten die zaterdag zijn opgepakt in de Brusselse wijk Molenbeek wordt met één maand verlengd, meldt het federaal parket in Brussel. Het gaat om de 27-jarige Mohammed Amri en Hamza Attou (21). Zij zouden de vermoedelijke aanslagpleger Salah Abdeslam in Parijs hebben opgehaald.

Abdeslam is voortvluchtig en er geldt voor hem een internationaal opsporingsbevel. Zes van de zeven mensen uit de kennissenkring van Bilal Hadfi, die zichzelf opblies bij Stade de France, die donderdag werden opgepakt zijn weer vrijgelaten. Van een van de zeven is het voorarrest volgens het federaal parket in Brussel met 24 uur verlengd.

Mali: Franse troepen naar Bamako

Er worden zeker veertig militairen van een Franse elite-eenheid naar de Malinese hoofdstad Bamako gestuurd. Dat heeft de Franse politie laten weten, meldt AFP.

Twitter avatar AFP Agence France-Presse #BREAKING: Elite French unit heads to Mali amid hostage crisis: police

Het gaat om speciale opgeleide eenheden voor dit soort noodsituaties, genaamd GIGN (Groupe d'intervention de la gendarmerie nationale).

Twitter avatar Gendarmerie GendarmerieNationale ❗️ #Bamako Flash info : départ de personnels du #GIGN pour le #Mali https://t.co/vwOZipXO28

Bommeldingen en vals alarm

De Nederlandse veiligheidsdiensten staan op scherp.

Op station Haarlem was enige tijd een perron afgesloten vanwege een "verdacht voorwerp" in een trein. Na onderzoek met bomhonden bleek geen sprake van een explosief. Ook de ontruiming van een IND-kantoor in Zwolle bleek na onderzoek loos alarm. In Huizen werd een politiebureau ontruimd - daar is het onderzoek nog gaande.

In België werden eerder vandaag scholen in Antwerpen en de Brusselse Grote Markt ontruimd na bommeldingen. Gisteravond werd in Rotterdam burgemeester Aboutaleb geëvacueerd nadat in zijn omgeving een verdachte auto werd ontdekt. Inmiddels is duidelijk geworden dat de auto in verband gebracht wordt met drugs, niet met terreur.

Mali: Air France: crewleden zijn veilig

Air France bevestigt in een verklaring dat twaalf crewleden zijn bevrijd en in veiligheid zijn gebracht.

Twitter avatar AFnewsroom Air France Newsroom #AirFrance confirme que ses 12 membres d'équipage à #Bamako ont été exfiltrés et sont en sécurité. https://t.co/wh8LHA7ROi

Tegelijkertijd heeft Air France een vlucht van Parijs naar de Malinese hoofdstad Bamako geannuleerd. Dat meldt een woordvoerder van de luchtvaartmaatschappij aan persbureau AFP. Het gaat om vluchtnummer 3852. De vlucht zou later op vrijdag vertrekken uit Frankrijk naar Mali.

Mali: 'Tachtig gijzelaars bevrijd'

Tachtig gijzelaars zouden zijn bevrijd uit het Radisson-hotel. Dat meldt de Malinese televisie, volgens persbureau AFP. Malinese veiligheidstroepen bestormden vrijdagochtend het hotel in Bamako waar een gijzeling gaande is.

Parijs: nicht van 'brein' Hasna Aitboulahcen geïdentificeerd

Het lichaam van de vrouw die in Saint-Denis is gevonden is geïdentificeerd als Hasna Aitboulahcen, de nicht van Abdelhamid Abaaoud. Dat heeft een Franse aanklager bevestigd, volgens AFP en Reuters. Abaaoud is het vermeende brein achter de Parijse aanslagen. Hij werd woensdag ook gedood tijdens de antiterreuractie in de voorstad. De identiteit van de derde dode die bij die actie viel is nog niet bekend.

Mali: Vijf medewerkers Turkish Airlines vrijgelaten

Vijf van de zeven medewerkers van Turkish Airlines die zich in het hotel bevonden, zijn onder de ongeveer twintig vrijgelaten gijzelaars, meldt persbureau AP op basis van een Turks staatspersdienst. Eerder werd uitgegaan van zes medewerkers van de luchtvaartmaaschappij die zich in het hotel bevonden.

Mali: 134 Nederlanders geregistreerd in Mali

Voor zover bij het ministerie van Buitenlandse Zaken bekend, zijn er geen Nederlandse toeristen of zakenmensen in het hotel aanwezig. In Mali hebben zich 134 Nederlanders geregistreerd als aanwezig, „maar dat betekent dat het er ook meer kunnen zijn”, aldus een woordvoerder van het ministerie.

Mali: Malinese president keert terug

De Malinese president Ibrahim Boubacar Keïta keert vervroegd terug uit Tsjaad vanwege de gijzeling in het hotel in Bamako.

Twitter avatar PresidenceMali Presidence Mali Le Pdt #IBK qui se trouve à N'Djaména au Tchad pour le sommet du G5 Sahel écourte son séjour pour regagner Bamako dans les prochaines heures

Zes arrestanten in 13-novemberonderzoek vrijgelaten

Zes van de zeven mensen uit de omgeving van een van de 13-novemberterroristen die donderdag werden opgepakt zijn weer vrijgelaten. Het gaat om mensen uit de kennissenkring van Bilal Hadfi, die zichzelf opblies bij Stade de France. Van een van de zeven is het voorarrest verlengd, laat het Federaal Parket weten.

De arrestaties vloeiden voort uit de grote politie-actie in Molenbeek, maandag. Later vandaag neemt de raadkamer een beslissing over verlenging van het voorarrest van de twee mensen die bij die actie zijn opgepakt.

Drie medewerkers Turkish Airlines ontsnappen uit hotel

Drie medewerkers van Turkish Airlines hebben weten te ontsnappen uit het hotel in de Malinese hoofdstad Bamako, waar een grote gijzeling plaatsvindt. Dat heeft een bron binnen de Turkse regering laten weten. Eerder bevestigde Ankara dat er zes werknemers van de Turkse luchtvaartmaatschappij in het hotel zaten.

Kaart van gebied rond hotel

Persbureau AFP heeft een kaartje van de situatie rondom het hotel in Bamako, waar de gijzeling plaatsvindt:

Twitter avatar afpfr Agence France-Presse Mali: au moins 3 otages tués, assaut donné contre l’hôtel Radisson de Bamako https://t.co/7BunrNhIiQ #AFP https://t.co/LEBqG1R5i9

Mali: veiligheidsdiensten bestormen hotel

Malinese veiligheidstroepen hebben het hotel in Bamako waar een gijzeling gaande is bestormd. Dat meldt persbureau AFP op gezag van een woordvoerder van het ministerie van Nationale Veiligheid. Er zouden drie gegijzelden zijn omgekomen.

De woordvoerder schatte het aantal aanvallers in het hotel op 2 à 3. Een Malinese legercommandant zegt dat zo'n 20 gijzelaars zijn bevrijd, meldt persbureau AP.

Politie ontruimt Grote Markt in Brussel

De politie heeft vrijdagochtend De Grote Markt in Brussel ontruimd. Het is onduidelijk wat de reden is van de ontruiming.

Twitter avatar kodel Koen Delvaux Grote Markt Brussel ontruimd. Politie en explosievenhond doorzoeken terrassen. https://t.co/6pssSiBuM1

De politie heeft volgens De Standaard controleposten opgesteld aan de straten die aan de grote Markt grenzen. Het zou volgens een agent ter plaatse gaan om "een noodmaatregel van de burgemeester".

Eerder op de ochtend werd duidelijk dat het crisiscentrum heeft geadviseerd de jaarlijkse studentenviering Sint-Verhaegen op de Grote Markt af te gelasten. Dat advies is opgevolgd, liet de Brusselse burgemeester weten. Studenten zouden na het middaguur een minuut stilte houden voor de slachtoffers van de aanslagen in Parijs, meldt ANP.

De viering ter herdenking van de stichter van de Vrije Universiteiten in de Belgische hoofdstad trekt normaal gesproken in een optocht door het centrum. Die optocht was eerder deze week al geschrapt na een negatief advies van de politie.

Mali: Personeel Turkish Airlines in Malinees hotel

Een Turkse regeringsfunctionaris heeft bevestigd dat er zes personeelsleden van Turkish Airlines in het hotel aanwezig zijn. Er zou ook personeel van Air France in het hotel zijn, maar dat is niet bevestigd.

Zaak Rotterdam heeft niet met terreur te maken

De "verdachte" auto die donderdagavond in Rotterdam aanleiding was voor drie arrestaties en een snelle evacuatie van burgemeester Aboutaleb is niet betrokken bij een terreurzaak. Dat hebben bronnen laten weten aan NRC.

De politie laat de mogelijkheid van een terreuronderzoek vooralsnog in het midden, maar laat wel weten dat behalve drugs in de Mercedes geen verdachte goederen zijn aangetroffen. De drie opgepakte mannen zitten nog vast.

Mali: 'Gijzelaars die uit Koran konden citeren bevrijd'

Persbureau Reuters meldt op gezag van een bron bij de veiligheidsdienst dat de aanvallers een aantal gijzelaars in Mali hebben bevrijd, onder wie degenen die verzen uit de Koran konden citeren.

Mali: Geen Nederlandse militairen in of bij Malinees hotel

Het ministerie van Defensie bevestigt dat zich geen militairen in of rond het Radisson hotel bevinden. Het ministerie van Buitenlandse Zaken weet nog niet of er wel Nederlandse toeristen of zakenmensen in het hotel verblijven.

Bomalarm Namen ten einde

De veiligheidszone in Namen, die na een bommelding werd ingesteld in en rondom het justitiepaleis, is weer opgeheven. Dat melden Belgische media. Onduidelijk is of de bommelding loos alarm was.

'Drie mensen gedood bij politieactie in Saint-Denis'

In totaal zijn er drie mensen om het leven gekomen bij de politieactie in Saint-Denis afgelopen woensdag. Dat heeft de procureur vandaag laten weten, meldt persbureau Reuters.

Op de plek van de politie-actie werd een paspoort gevonden op naam van Hasna Ait Boulahcen, meldt Reuters op basis van justitie. Zij zou een nicht zijn van Abdelhamid Abaaoud. De politie zou zijn vindplaats ontdekt hebben door de telefoon van Ait Boulahcen af te luisteren.

EU-top: De Maizière: solidair met de Fransen, er moeten acties volgen

Thomas de Maizière, de Duitse minister van Binnenlandse Zaken, liet bij zijn aankomst bij de EU-top weten met het Franse volk te zijn: "We zijn vandaag in Brussel om te laten zien dat we solidair zijn met het Franse volk en dat we gezamenlijk op deze verschrikkelijke aanslagen willen reageren".

"Hiertoe moeten meerdere acties volgen: om te beginnen moeten afspraken worden gemaakt over de Europese vluchtelingencrisis. We moeten weten welke jihadisten Europa verlaten en wie er terugkomen. Ten tweede moet de wapenhandel op Europees niveau gereguleerd worden; in Duitsland hebben we al strenge regels. Ten derde moeten terrorisme-inlichtingen tussen EU-lidstaten beter gedeeld worden."

Mali: Militanten vallen hotel aan in hoofdstad Mali

Militanten hebben een luxueus hotel aangevallen in Bamako, de hoofdstad van Mali. Volgens het hotel houden twee aanvallers 170 mensen gegijzeld, meldt persbureau AFP.

Het hotel ligt in het westen van de stad, waar veel regeringsgebouwen staan en diplomaten wonen. Er is geweervuur te horen van automatische wapens. De politie is aanwezig en heeft het gebied afgezet. Volgens persbureau AFP heeft het hotel 190 kamers. Het geweld zou gaande zijn op de gang van de zevende etage. Aanvallers zouden "Allahu Akbar" hebben geroepen bij het betreden van het hotel, meldt persbureau Reuters.

In Mali zijn zo’n 450 Nederlandse militairen als onderdeel van de VN-vredesmissie daar. Het merendeel van hen zit op een militaire basis in het noordelijke Gao. Ook in de hoofdstad zijn officieren en marechaussee gestationeerd, op een kamp nabij de luchthaven van Bamako. Het personeel van de Verenigde Naties, die de missie leiden, zit in een ander groot hotel in de binnenstad. Het is daarom onwaarschijnlijk dat zich Nederlandse militairen in het Radisson hotel bevinden. Het ministerie van Buitenlandse Zaken weet nog niet of er wel Nederlandse toeristen of zakenmensen in het hotel verblijven.

Bamako staat bekend als een veilige stad, twittert onze correspondent Bram Vermeulen:

Twitter avatar bramvermeul Bram Vermeulen Although there have been atacks before, #Bamako is perceived as very safe city. Jihadists are in far north of #Mali

De locatie van het hotel:

Franse regering trekt geld uit voor ziekenhuismedewerkers

Parijse ziekenhuismedewerkers die de slachtoffers van de aanslagen van 13 november geholpen hebben krijgen een tegemoetkoming van het ministerie van Volksgezondheid. Dat heeft minister Touraine bekendgemaakt. Het geld, drie miljoen euro in totaal, wordt verdeeld door l’Assistance Publique - Hôpitaux de Paris.

De minister roemt de artsen, verplegers en ander ziekenhuispersoneel voor hun onvoorwaardelijke steun aan de slachtoffers. "Alle gezondheidswerkers mogen trots op zichzelf zijn en zijn de trots van Frankrijk", aldus Touraine. "De zorg voor de slachtoffers was perfect."

Haags vervoerbedrijf zet extra beveiligers in

Het Haagse openbaarvervoerbedrijf HTM gaat extra beveiligers inzetten "ter verhoging van de sociale veiligheid". Zij zijn onder meer aanwezig bij de heropening van de Haagse Markt vrijdag, de Red Bull-strandrace volgend weekend en bij de extra koopavonden in het centrum volgende maand. Dat heeft de HTM vrijdag laten weten, meldt ANP. (ANP)

Ook bommelding in Namen

Ook in de Belgische stad Namen werd vandaag een bommelding gedaan. Dat heeft de procureur van Namen Vincent Macq gezegd, melden Belgische media.

Er werd een veiligheidszone ingesteld rond het justitiepaleis van de Belgische stad. Het gebouw en het plein daaromheen zijn afgesloten.

EU-top: Jambon: we staan op dezelfde lijn als Frankrijk

De Belgische minister van Binnenlandse Zaken, Jan Jambon, noemde bij zijn aankomst in Brussel "versterking van de buitengrenzen" een van de belangrijkste agendapunten van de EU-top vandaag. "We staan op dezelfde lijn als Frankrijk".

Over de bijeenkomst van de VN-Veiligheidsraad gisteravond: "We hebben gekeken waar nog bijkomende veiligheidsmaatregelen moeten worden genomen. Dat betekent: meer politie en militairen".

Op het Nederlandse voorstel over een zogenoemde 'Mini-Schengen' wilde hij niet ingaan: "Dat staat nu niet op de agenda".

'Abaaoud was in de buurt van de aanslagen'

Het vermoedelijke brein achter de aanslagen in Parijs, Abdelhamid Abaaoud, is op de avond van de aanslagen gefilmd in de metro in de stad. Dat hebben bronnen bij de politie laten weten aan persbureau AFP. De beelden zouden hem in de omgeving plaatsen van een verlaten zwarte Seat die voor de aanval gebruikt werd.

Abaaoud werd rond 21.00 uur gefilmd in het metrostation van Montreuil, een buitenwijk van Parijs. De Seat wordt in verband gebracht met drie aanvallers die het vuur openden op terrasjes en restaurants. Een van de aanvallers was Brahim Abdeslam, die zich uiteindelijk opblies. Diens vingerafdrukken werden gevonden op een aanvalswapen dat in de Seat werd gevonden. Ook Salah Abdeslam zou in de auto gezeten hebben. Hij wordt nog altijd gezocht.

Abaaoud werd gisteren gedood tijdens een inval van de politie en antiterreureenheden.

School Antwerpen ontruimd na bommelding

De Belgische politie heeft in Antwerpen drie scholen ontruimd na telefonische bommeldingen. Het gaat om de Don Bosco-school in Hoboken, een district in Antwerpen, het Sint-Norbertus en Sito 5. De scholen worden doorzocht, maar tot nu toe is er nog niets gevonden.

De leerlingen van de scholen zijn overgebracht naar andere locaties of naar huis gestuurd.

EU-top: Cazeneuve: Europa moet nu optreden

Europa moet "nu de noodzakelijke beslissingen nemen" in de strijd tegen terrorisme. Dat zei de Franse minister van Binnenlandse Zaken Bernard Cazeneuve bij zijn aankomst voor een overleg met zijn Europese collega's, meldt persbureau AFP.

De aankomst van Cazeneuve in Brussel:

De EU heeft volgens de minister al "te veel tijd verloren". Vandaag spreken de EU-ministers die verantwoordelijk zijn voor terrorismebestrijding in Brussel over nieuwe maatregelen in reactie op de aanslagen in Frankrijk van vorige week vrijdag.

EU-top: Van der Steur: geen bezwaar tegen strengere grenscontrole

Nederland heeft geen bezwaar tegen strengere en systematische controles van de buitengrenzen van de Europese Unie. Dat zei minister Ard van der Steur (Veiligheid en Justitie) vrijdag voorafgaand aan overleg met zijn Europese collega's, meldt ANP.

"Ik heb daar geen moeite mee. Hoe we dat gaan doen is een kwestie van uitwerking", zei de minister. "Het is dringend nodig dat we daar stevig over spreken." Hij benadrukte dat het gaat om het principe dat bekend is wie het Schengengebied binnenkomt en dat haast is geboden.

De aankomst van Van der Steur in Brussel

De Europese ministers die verantwoordelijk zijn voor terrorismebestrijding bespreken vrijdag in Brussel een pakket maatregelen in reactie op de aanslagen in Parijs. De scherpere controles van EU-burgers aan de Europese buitengrenzen moeten voorkomen dat jihadisten onopgemerkt Europa binnenglippen na deelname aan de strijd in Syrië. (ANP)

Foto's verdachte auto en specialisten

Foto Bas Czerwinski / ANP

De verdachte auto stond aan de Westersingel. Foto Bas Czerwinski / ANP

Foto Bas Czerwinski / ANP

De politie zette specialisten in. Foto Bas Czerwinski / ANP

Aboutaleb: ik ben niet geschrokken

De Rotterdamse burgemeester Aboutaleb (PvdA) is niet geschrokken van de situatie met de verdachte auto van donderdagavond. Dat zegt hij vrijdag tegen RTV Rijnmond. Aboutaleb zat ten tijde van het nieuws in een restaurant te dineren en is toen direct vertrokken.

Volgens de burgemeester is de auto eerder deze week ook al een keer gecontroleerd in Nederland. Het ging toen om een reguliere controle, waarbij drugs werden aangetroffen.

Onduidelijkheid over auto Rotterdam

In de "verdachte" auto die vannacht werd gevonden in Rotterdam lag niets verdachts. Dat meldt de politie. De auto met Belgisch kenteken was, mede in het licht van Parijs, voor de politie aanleiding om groot uit te rukken. Drie mannen werden opgepakt in een nabijgelegen park; zij zitten nog vast. Details over de verdachten, de auto of de reden dat het voertuig als verdacht stond aangemerkt kan de politie nog niet geven.

De auto stond geparkeerd in de buurt van een restaurant waar de Rotterdamse burgemeester Aboutaleb op dat moment aan het eten was. Hij werd uit voorzorg weggeleid en in veiligheid gebracht.

Volgens een verslaggever van de NOS was de politie extra alert omdat een van de verdachten aangemerkt stond als vuurwapengevaarlijk. Verder zouden in de auto een proces-verbaal van het parket in Breda, een Turks visum en buitenlands geld te zien geweest zijn. De politie kan de berichten bevestigen noch ontkennen. Details over de verdachten worden later bekendgemaakt. Als er spullen lagen, waren ze blijkbaar onverdacht, laat een woordvoerder weten. Ook het bericht dat de auto is herkend door het kentekenscansysteem ANPR kan de politie niet bevestigen.

Herdenking aanslagen op 27 november in Parijs

Op 27 november vindt in de Franse hoofdstad Parijs een herdenkingsceremonie plaats voor de slachtoffers van de aanslagen van vorige week vrijdag. Dat meldt Europe1 vrijdag. De plechtigheid wordt voorgezeten door president François Hollande.

De ceremonie vindt plaats in Hôtel des Invalides en begint om 10.30 uur. Er worden meer dan 1.000 nabestaanden uitgenodigd. De Republikeinse Garde zal een foto van ieder slachtoffer dragen. Ook zal Hollande een toespraak geven.

'Zoektocht in Nederland al langer gaande'

De zoektocht naar Salah Abdeslam is, in tegenstelling tot wat CNN vannacht beweerde, niet uitgebreid, maar in Nederland al enige tijd gaande. Dat heeft het Openbaar Ministerie laten weten. CNN zei op basis van "een bron dicht bij het onderzoek" dat opsporingsdiensten het opsporingsgebied vergroot hadden omdat Abdeslam zich in het verleden in Nederland heeft opgehouden.

Eerder deze week werd bekend dat de politie Salah Abdeslam begin februari staande heeft gehouden bij Gorinchem. Hij zat in de auto met twee anderen. Een van hen was Brahim Abdeslam, die zich bij de aanslagen in Parijs zou opblazen op de Boulevard Voltaire.

Eerste slachtoffer aanslagen Parijs begraven

Het eerste slachtoffer van de aanslagen in de Franse hoofdstad is begraven. Dat meldt RTL Nieuws. Het betreft een 28-jarige man van Marokkaanse afkomst, genaamd Amine Ibnolmobatak. De uitvaart vond in Rabat plaats.

De man werkte in Parijs als architect. Hij zat met zijn echtgenote te eten in restaurant Le Carillon toen terroristen begonnen te schieten.

Ook vandaag houden we weer een liveblog bij omtrent de laatste ontwikkelingen in de nasleep van de aanslagen in Parijs. Dit is wat we tot nu toe weten:

  • Het is donderdag officieel bevestigd dat het vermeende brein achter de aanslagen in Parijs, de 28-jarige Abdelhamid Abaaoud, is gedood tijdens de antiterreuractie woensdag in Saint-Denis. Abaaoud zou ook betrokken zijn bij 4 tot 6 verijdelde aanslagen, zoals op een Thalystrein in augustus en op een kerk in het Franse Villejuif in april.
  • Salah Abdeslam, ook verdacht van betrokkenheid bij de aanslagen, zou gesignaleerd zijn in Brussel. Bij congresgebouwen zijn sluipschutters en zwaarbewapende agenten gezien en op universiteiten zouden alle activiteiten zijn opgeschort. Studenten zouden zijn geëvacueerd. Het zoekgebied naar Abdeslam is uitgebreid naar Nederland.
  • De Nederlandse politie deed onderzoek naar een “verdachte” auto met een Belgisch kenteken aan de Westersingel in Rotterdam. Drie mensen zijn aangehouden.
  • België trekt 400 miljoen euro extra uit voor de strijd tegen terreur. Die mededeling deed de premier Charles Michel donderdag in het Belgische parlement. Het extra budget wordt onder meer ingezet om meer mensen aan te nemen voor beveiliging en de verspreiding van haatberichten aan te pakken.
  • De Brusselse politie heeft opnieuw huiszoekingen in Brussel gedaan. De invallen waren gericht op de kennissenkring van Bilal Hadfi, die zichzelf opblies bij het stadion. Er werden zeven arrestaties verricht. Later werden nog twee verdachten opgepakt in België. De Zweedse politie arresteerde vanavond de terreurverdachte Mutar Muthanna Majid.
  • Bij alle voetbalwedstrijden in de Eredivisie en de Jupiler League wordt komend weekeinde een minuut stilte gehouden wegens de aanslagen in Parijs.

  • Het Franse parlement heeft de verlenging van de noodtoestand van drie maanden goedgekeurd. Het ging om een voorstel van president Hollande. Vandaag gaat de Franse senaat nog over het voorstel stemmen.
  • Dat Nederland in oorlog is met Islamitische Staat is “een feitelijke constatering”. Dat herhaalde Mark Rutte donderdag tijdens een debat in de Tweede Kamer over de aanslagen in Parijs. Ook vice-premier Lodewijk Asscher (PvdA) staat achter Rutte’s uitspraak. Het kabinet gaat na de aanslagen in Parijs nog weinig nieuwe veiligheidsmaatregelen nemen.
  • Lees het hele liveblog van gisteren hier terug.