De Boulevard de Clichy, de straat waar veel Parijse seksclubs en stripteasetenten zich bevinden, maakt zaterdagavond laat een spookachtige indruk. Ook in dit deel van de stad overal politiebusjes met agenten die met getrokken geweren weinig systematisch naar passerende auto’s turen.
De Moulin Rouge is dicht, uit piëteit met de slachtoffers van de aanslagen van vrijdag. De wereldberoemde molenwieken zijn in het donker nauwelijks zichtbaar. Veel andere clubs hebben duidelijk moeite klandizie te trekken. “Twee voor de prijs van één, heren”, grapt een vrouwelijke portier. Ze slaat de zware rode gordijnen al uitnodigend terug, maar wij bedanken.
‘Vanavond geen live muziek’
Brasserie The Station is wel redelijk gevuld. Een jong publiek luistert naar metalrock-achtige klanken uit de speakers. “Vanwege gisteravond heb ik vanavond geen live muziek”, zegt de barman verontschuldigend. De geluidsman van The Station is ook mixer in de Bataclan, de concertzaal waar 89 mensen zijn doodgeschoten. Gelukkig is hij ongedeerd gebleven.
Overal in Parijs komt het uitgaansleven deze avond maar aarzelend op gang. Grote clubs houden de deuren gesloten. Kleine cafés en restaurants zijn wel open, en trekken soms wel en soms geen clientèle. Uitgaan is ook een soort van therapie. Zoals in een krakerscafé met uitzicht op de bar La Belle Equipe, waar vrijdagavond negentien mensen in koelen bloede werden neergemaaid. Na de aanslag op Charlie Hebdo werd gezegd dat het zich herpakkende uitgaansleven iets zegt over de veerkracht van de stad. “Nu voelt het niet helemaal hetzelfde”, zegt kraker Yf in een krakerscafé. “Anders dan toen weten we nu dat terreur ons allemaal kan treffen. Daarom zijn veel mensen vanavond thuisgebleven.”
Toch wilden we dat ons café vanavond doorging, zegt krakersvoorvrouw Alix (26). Om mensen de kans te geven even stoom af te blazen en aan iets anders te denken.

Kunstenaars komen bijeen in Petite Maison, een krakerspand in Parijs, de avond na de aanslagen. Foto Ilvy Njiokiktjien
‘Ze komen omdat het leven doorgaat’
Ook de Comédie République – een theatertje op de Boulevard Saint-Martin waar avond na avond blijspelen worden opgevoerd - is open. Er zijn enkele tientallen bezoekers. “Ze komen omdat het leven doorgaat. We willen de terroristen niet het gevoel geven dat ze ons leven kunnen veranderen”, zegt manager Enver Recepovic achter zijn loket, dat uitkijkt op de Place de la République. Daar verzamelen zich de hele dag mensen om waxinelichtjes en bloemen te plaatsen ter nagedachtenis aan de slachtoffers en om te getuigen van hun liefde voor het vrije Frankrijk.
Niet dat het publiek in de Comedie daar niet over nadenkt, maar de komende anderhalf uur even niet. Het publiek gniffelt, en durft zelfs, na een paar minuten, luidkeels te lachen om de show, waarbij een sjieke Franse dame en een bonkige travestiet met elkaar proberen te communiceren.
Ook in het krakerscafé wordt gezocht naar afleiding. Op de lege achterwand wordt straks een film geprojecteerd. Niets zwaars, niets politieks, maar een kinderfilm: The Minions. Krakersvrouw Alix: “Waar kun je anders naar kijken op een avond als vandaag?”

Een comedyshow in Théâtre de la Comédie République zaterdagavond. Foto Ilvy Njiokiktjien / NRC

Het publiek in de Comédie République. Foto Ilvy Njiokiktjien / NRC