Drie miljard in noodfonds Turkije

De leiders van de EU hebben ingestemd met een noodfonds van 3 miljard euro, bedoeld om Turkije te helpen de vluchtelingenstroom naar Europa in te dammen. Het besluit zal worden bekrachtigd op een speciale Europees-Turkse top, waarschijnlijk eind deze maand.

Van het fonds, met een looptijd van twee jaar, komt 500 miljoen euro uit de EU-begroting. De Europese Commissie wil dat lidstaten de rest bijleggen, wat voor Nederland neerkomt op 117 miljoen euro. Premier Rutte is positief over het fonds. „Als we de stroom willen indammen, en dat willen we, dan kost dat pegels.” Hij wil wel dat nog gekeken wordt of er meer uit de EU-begroting te halen valt.

Het geld is niet voor Turkije

Commissievoorzitter Juncker benadrukte dat het geld niet voor Turkije is, maar „voor de Syrische vluchtelingen in Turkije”. De slechte omstandigheden in Turkse opvangkampen heeft sterk bijgedragen aan de uitstroom richting Europa. Ook over het terugdringen van migratie uit Afrika werden afspraken gemaakt, onder meer over armoedebestrijding. EU-leiders spraken hier twee dagen over met Afrikaanse leiders in de Maltese hoofdstad Valletta.

De EU bereikte vorige maand een conceptakkoord met Turkije over een actieplan, waarvan het fonds een onderdeel is. Frans Timmermans heeft daarover in Ankara overlegd. „De onderhandelingen gaan goed, we zijn dichtbij een afronding”, zei Juncker.

Bezweren van de crisis

In ruil voor de Turkse hulp bij het bezweren van de crisis, wordt gesproken over het versoepelen van Europese visaregels voor Turkse burgers. Ook worden onderhandelingen over EU-toetreding geïntensiveerd. Deze week publiceerde de Commissie een kritisch voortgangsrapport over Turkije, waarin onder meer wordt gewezen op de verslechtering van de persvrijheid. Maar volgens Europees ‘president’ Donald Tusk kan er niet langer gewacht worden, nu steeds meer landen besluiten om grenscontroles te herinvoeren binnen de Schengen-‘vrijreizenzone’. „Elke week worden beslissingen genomen die Schengen ondermijnen”, zei de voorzitter van de Europese Raad van EU-leiders. „Het is duidelijk dat we weer snel controle moeten krijgen over onze buitengrenzen.” Haast was ook geboden omdat Turkije zijn ‘prijs’ dreigde te verhogen, aldus ingewijden.

Slowakije, Tsjechië en Hongarije sturen 225 man versterking naar het Europese asielbureau EASO, dat in Griekenland en Italië vluchtelingen helpt registreren, en Frontex, dat de bewaking van de buitengrenzen coördineert. Voor het einde van het jaar komt er een voorstel voor een volwaardige Europese kust- en grenswacht, zei Juncker gisteren.