‘Kunst speelt zich vooral af in je eigen hoofd’

Afkomst

„Ik kom uit een gemengde cultuur. Mijn vader was een gereformeerde Fries, mijn moeder half Grieks. Haar vader vluchtte begin jaren twintig voor de Turken naar Nederland. Eenmaal in Nederland ving hij ook andere vluchtelingen op, veelal goed opgeleide mensen, net als hijzelf. Door mijn achtergrond kijk ik met andere ogen naar de huidige vluchtelingenstroom. Ik denk steeds: als mijn opa toen niet was gevlucht was ik er ook niet geweest. Dat raakt me. Tegen mijn kinderen heb ik altijd gezegd: natuurlijk kúnnen mensen niet in een oorlogsgebied blijven.”

Ommekeer

„Het is niet meer voor te stellen maar Rotterdam was een lege stad in de jaren zeventig. Er was helemaal niets te doen voor jongeren. Na de middelbare school was ik er klaar mee, ik wilde zo ver mogelijk weg. Dat werd Groningen. Mijn studie Nederlands hield ik twee jaar vol. Tijdens een college Gotisch dacht ik opeens: waarom doe ik dit? Ik heb mijn boeken dichtgeslagen en ben naar kunstgeschiedenis gelopen. ‘Hier ben ik.’ Niet lang daarna zat ik bij een college hedendaagse kunst van Wim Beeren, hij liet een film zien van kunstenaar Bruce Nauman in zijn studio. Dat maakte me zó nieuwsgierig, toen was ik definitief om.”

Bezieling

„Bij stichting De Appel kwam ik in een walhalla van hedendaagse kunst. Daar leerde ik hoe kunstenaars denken, de ruimte die er in hun hoofd is om te observeren, onderzoeken en reflecteren. Hoe dat soms leidt tot heel conceptuele kunst. Anders dan wetenschappers kunnen kunstenaars loslaten dat er een uitkomst moet zijn. Kunst speelt zich voor een groot deel af in je eigen hoofd. Die vrijheid om na te denken en te interpreteren trekt me enorm, houdt mijn geest lenig. Alles in het leven is al geregeld, we weten en meten. Kunst zit in de ruimte daartussen.”

Frictie

„Voor mijn werk heb ik zeven jaar in Tokio gewoond. Met Japan was het liefde en haat. De mensen zijn er aardig en de beelden zijn prachtig. De tempels, de kersenbloesems, de verfijnde aandacht voor alles, het eten. Maar ik voelde me er ook een vreemdeling, een gaijin. Bij de taxi gingen Japanners voor. Goed om mee te maken als je uit een cultuur komt die zich dominant voelt, maar niet prettig. Ik had soms plaatsvervangende schaamte voor Nederlanders die zaken kwamen doen zonder zich in de omgangsvormen te verdiepen. Japanners nemen de tijd om een relatie op te bouwen. Mijn geduldspier is zo flink getraind geraakt.”

Legitimatie

„Voor mij is het belangrijk dat we de duizenden mensen die dagelijks in het ziekenhuis komen meer bieden dan wachten met koffie. De kunstwerken veraangenamen de ruimtes, ook voor het personeel, en brengen mensen hopelijk op nieuwe gedachten. We hebben zo’n 4.500 werken hangen. Daarnaast zijn er kunstwerken speciaal gemaakt voor plekken in de openbare ruimte. Binnenkort komt er een gigantische video-installatie bij de nieuwe spoedeisende hulp. Dan analyseer ik: wat voor plek is dat? Een met stress, spanning, lang wachten? Dan zoek ik een kunstenaar die dat kan dragen.”

Weerstand

„Als een kunstwerk mensen niet bevalt krijg ik het meteen te horen. Ze zien iets wat ze niet snappen en bam. Dan moet ik weleens iets wegslikken. Al die ongenuanceerde oordelen vind ik ingewikkeld, ook in het gewone leven. Er is ook vaak commentaar op de kosten. Kunst wordt weggezet als nutteloos, zonder de tijd te nemen om te kijken waar het over gaat en waarom het ertoe doet. Soms ontplof ik dan van binnen. Voor mij zijn goede kunstwerken allemaal wezentjes, omdat ze de gedachten van de kunstenaars vertegenwoordigen. Kunst is weerloos tegen kritiek, want praat niet terug. Ikzelf in zo’n situatie ook niet altijd.”

Inzet

„Ik had nooit gedacht dat ik hier zo lang zou blijven. Maar juist doordat het een ziekenhuis is, is het werk uitdagend. Niemand komt hier voor de kunst, en toch worden mensen er blij van. Binnenkort rond ik de opleiding Leiderschap in cultuur af. De culturele sector heeft door de bezuinigingen zo’n dreun gekregen, dat gaat mij aan het hart. Ik vind dat we ons niet onder het tapijt moeten laten vegen. Kunst doet er wel degelijk toe. Ik wil kunstenaars en mensen uit andere disciplines, zoals wetenschap en bedrijfsleven, met elkaar verbinden. Zodat nog meer mensen worden aangeraakt door kunst. Daar ga ik me sterk voor maken.”