Het waren altijd ‘leningen’

Tussen de journalisten en het publiek stond Hubert Möllenkamp, in gezelschap van zijn advocaat, te wachten tot de deur naar de rechtszaal openging. Precies zeven jaar nadat de raad van commissarissen hem schorste begon gisteren de strafzaak tegen Möllenkamp De voormalige directeur van de Amsterdamse woningcorporatie verborg zich niet. Ook tijdens een lange schorsing in de ochtend at hij zijn broodje in de centrale hal van de rechtbank Amsterdam.

Möllenkamp, verdacht van witwassen, valsheid in geschrifte, belastingfraude, omkoping en meineed, heeft dan ook altijd alles ontkend. Ook tijdens het verhoor door de parlementaire enquêtecommissie, vorig jaar zomer – daaraan heeft hij nu de verdenking van meineed te danken. Hubert Möllenkamp is, samen met de Maserati waarin hij zich in 2006 liet rondrijden, het symbool geworden van de corrupte corporatiedirecteuren.

Möllenkamp zit er met gevouwen handen ongemakkelijk bij. Zijn gezicht staat strak. #Rochdale

— Saskia Belleman (@SaskiaBelleman) October 22, 2015

Vorige week werd Henk S., oud-directeur van de Rotterdamse corporatie PWS (nu Havensteder), nog veroordeeld tot een onvoorwaardelijke celstraf van negen maanden. En nu is Hubert Möllenkamp aan de beurt: opnieuw een zestiger met een strafrechter tegenover zich. Met in de rij naast hem nog twee verdachte generatiegenoten: zakenpartners Arie van E. en Henk O. De vierde stoel, die naast die van Möllenkamp, bleef gisteren leeg. Daar had zijn vrouw Alberdien V. moeten zitten – voor de verdenking van het indienen van een factuur van ruim 188.000 euro voor advieswerk dat ze nooit heeft uitgevoerd.

Schandalen treffen corporaties in het hele land

Maar het publiek zit er voor Hubert Möllenkamp. Mensen die boos zijn, rechtenstudenten, een groep toezichthouders in opleiding bij Nyenrode die „lessen willen trekken uit Rochdale”. Híj is tenslotte de man die bekend werd van de honderdduizenden euro’s waarmee hij zich volgens justitie liet omkopen, van de auto’s, de Spaanse vakantievilla, een luxe appartement in Lelystad, een zwembad.

Hij woont in een huis waar bij binnenkort uit moet. Wordt geveild. Zijn vermogen is hem afgenomen door de curator. Leeft van AOW. #Rochdale

— Saskia Belleman (@SaskiaBelleman) October 22, 2015

De zaak is zeer ingewikkeld, zei zijn advocaat Petra van Kampen tijdens een schorsing, „met een tenlastelegging van zestien kantjes en bij één feit al vijf juridische gedragingen en negen voorwerpen”. Van Kampen bepleitte onder meer dat de vervolging wegens meineed nietig moest worden verklaard.

Onder ede had Hubert Möllenkamp tijdens het verhoor van de parlementaire enquêtecommissie gezegd dat hij nooit giften had aangenomen. De commissie zou, volgens de advocaat, met de vragen daarnaar „bewust inbreuk hebben gemaakt op een lopende strafzaak”. Möllenkamp was in een „dwangpositie” gebracht. Maar hij had kunnen zwijgen, bracht het OM daar tegenin. Als Möllenkamp niet vervolgd zou worden wegens meineed, kan een getuige dus „straffeloos liegen”.

Schandalen treffen corporaties in het hele land

De meineedkwestie, zo besloot de rechter, was niet iets om „even tussendoor over te beslissen”, waarna de inhoudelijke behandeling van de strafzaak begon. Hoofdzaak daarin is de omkoping: de giften die Möllenkamp tussen 1999 en 2009 zou hebben aangenomen om „handelingen te verrichten of na te laten”. Onder meer aangenomen van medeverdachte Arie van E., die de corporatiebestuurder volgens het OM tussen 2004 en 2009 heeft omgekocht om een „voorkeursbehandeling te bewerkstelligen”. Zijn vastgoedbedrijf Nawon had, zo heeft Van E. in een eerdere verklaring gezegd, in totaal voor ongeveer 150 miljoen euro aan woningen van Rochdale gekocht.

De rechter begon met een van de bekendste voorbeelden: de villa in het Spaanse Altea. Die liet Möllenkamp voor zichzelf bouwen, onder meer van de zeven ton die Van E. daarvoor betaalde. „Een mooie belegging”, noemde Van E. dat gisteren. Möllenkamp mocht erin wonen en het later van hem kopen. Ja, hij heeft aantrekkelijke zaken gedaan met Rochdale, maar dat had met alle „leningen” aan Möllenkamp niets van doen.

Hubert Möllenkamp tijdens de ondervraging door de Tweede Kamer

Want het waren altijd leningen, zei Van E. „Ik heb hem nooit een cent gegeven.” Ja, dat zegt u nu, zei de rechter daarop, „maar van heel veel leningen kunnen we niets terugvinden”.

Hubert Möllenkamp is in 2012 failliet verklaard. Volgende week wordt de strafzaak voortgezet, en wordt ook strafeis bekend. Na het eindvonnis wordt nog de ‘ontnemingsvordering’ van 2,4 miljoen euro behandeld die justitie tegen hem heeft ingediend.