Poetin beloont Assad met een dagje Moskou

Na drie weken van militair machtsvertoon lanceert Rusland nu ook een diplomatiek offensief om de Syrische president Bashir al-Assad in het zadel te houden. Het verrassingsbezoek dat Assad gisteren aan president Poetin in Moskou bracht, is een teken van groeiend zelfvertrouwen na de Russische interventie. Het is Assads eerste buitenlandse bezoek sinds de burgeroorlog in 2011 begon.

Het Kremlin hield het bezoek wel geheim. Tot vanochtend, toen het Russische journaal opende met de ontmoeting tussen Assad, Poetin en de Russische ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie. Ook publiceerde het Kremlin een transcript van het begin van het gesprek. Wat er daarna is besproken blijft geheim. Het was vanmorgen onduidelijk of Assad nog in Moskou is of al terug naar huis.

In het transcript bedankt Poetin de Syrische leider voor zijn komst, „ondanks de „dramatische situatie” in zijn land. Hij zegt dat Rusland „steun biedt” aan de Syrische bevolking, die „jarenlang vrijwel alleen stond in haar verzet tegen het internationale terrorisme. Ze hebben ernstige verliezen geleden, maar onlangs hebben ze behoorlijke successen geboekt”.

President Assad bedankt op zijn beurt Poetin voor zijn steun, dat een volgens hem een „tragischer scenario” heeft voorkomen. „Zonder uw acties zou het terrorisme dat de regio teistert zich over een veel groter gebied hebben verspreid”. Maar uiteindelijk is de oplossing voor de oorlog in Syrië niet militair, maar politiek, aldus de Syrische president.

Zijn bezoek lijkt bedoeld als aanzet tot gesprekken over een diplomatieke oplossing. Nu zijn regime, met dank aan Rusland, weer in het offensief is, kan hij onderhandelen vanuit een positie van kracht en niet van zwakte.

Poetin zei gisteren te hopen dat de „militaire successen” gevolgd zullen worden door stappen in de richting van een politieke oplossing. Het Westen hoopt dat Moskou zijn invloed in Damascus zal gebruiken om Assad onder druk te zetten. Het is onduidelijk of Rusland bereid is de Syrische leider op te offeren, als de groep waarvan hij deel uitmaakt maar in het zadel blijft.

Meerdere westerse landen hebben de afgelopen weken laten doorschemeren dat Assad wat hen betreft mag aanblijven tijdens een overgangsperiode. De Amerikaanse president Obama vindt nog steeds dat Assad door zijn nietsontziende geweld tegen burgers alle legitimiteit heeft verloren en uiteindelijk van het toneel moet verdwijnen. Maar net als de Russen ziet hij een volledige ineenstorting van diens regime als een groot gevaar. Want moslimextremisten zouden het machtsvacuüm kunnen opvullen.

Ook Turkije, een van de felste tegenstanders van Assad, is bereid een transitieperiode te accepteren waarbij de Syrische leider tijdelijk aanblijft. Dit meldde Reuters gisteren op basis van gesprekken met twee hoge Turkse regeringsfunctionarissen.

„Gesprekken over een plan voor het vertrek van Assad zijn aan de gang... (Assad) kan zes maanden aanblijven en we accepteren dit omdat er een garantie zal zijn dat hij vertrekt”, aldus een van de functionarissen, die anoniem wilde blijven. „We hebben enige vordering geboekt met de VS en onze andere bondgenoten.” Volgens hem zullen de VS het voorstel voorleggen aan Rusland.