Assad legt vluchtende Syriërs niets in de weg

Tienduizenden Syriërs zijn op de vlucht geslagen sinds het Syrische regeringsleger vrijdag een offensief lanceerde tegen rebellen ten zuiden van de Syrische stad Aleppo. Dat zegt Zedoun al-Zoubi, voorzitter van de Unie van Syrische Medische Hulporganisaties, tegen de BBC. De Turkse premier Davutoglu waarschuwde zondag al dat de oplaaiende strijd om Aleppo, de tweede stad van Syrië, voor „een nieuwe exodus van vluchtelingen kan zorgen” in de richting van Turkije en Europa.

Aleppo is voor de helft in handen van de rebellen, die ook gebied ten westen van de stad in handen hebben. De troepen van het regime worden bij het offensief, dat vrijdag begon, ondersteund door Russische straaljagers. De aanval van het regime is gericht op gebieden ten zuiden van Aleppo, vlakbij de snelweg naar de hoofdstad Damascus. Het leger probeert de aanvoerlijn naar Aleppo open te houden en heeft al meerdere dorpen veroverd.

Gisteren kwam de commandant van een van de grootste rebellengroepen in Aleppo, de Nour al-Din al-Zinki-brigade, om bij gevechten. Dat is een van de groepen die militaire ondersteuning krijgen vanuit een commandocentrum in Turkije. Want Rusland is niet het enige land dat de strijd om Aleppo aanwakkert. Wat dat betreft waarschuwt Davutoglu ook voor de gevolgen van zijn eigen beleid.

Rebellengroepen in Aleppo , en ook in de provincies Hama en Homs, melden dat ze de laatste weken nieuwe ladingen Amerikaanse antitankraketten hebben ontvangen. Die raketten komen uit een grote partij die Saoedi-Arabië twee jaar geleden kocht. Ze worden via Turkije naar Syrië gestuurd, met goedkeuring van de CIA.

„We hebben meer ladingen munitie gekregen, in grotere hoeveelheden dan ooit, waaronder mortiergranaten, raketwerpers en antitankraketten”, zei Issa al-Turkmani, een commandant van de Sultan Murat-groep, die vecht in Aleppo en omgeving. „We hebben meer nieuwe TOW-antitankraketten gekregen de afgelopen dagen. We zijn nu goed bevoorraad.”

De TOW’s zijn het machtigste wapen van de rebellen. Ze worden ook geleverd aan groepen die een regeringsoffensief in Hama en Homs proberen af te slaan. Zij leveren taai verzet; het leger vordert nauwelijks. De laatste weken zijn tientallen video’s van geslaagde raketaanvallen op tanks en pantservoertuigen op YouTube gezet. Een rebellenleider in Hama vertelde The New York Times met zeven raketten zeven tanks te hebben uitgeschakeld. Een ander zei dat ze zoveel raketten kunnen krijgen als ze willen. „We hoeven alleen maar het aantal in te vullen.”

Het zijn de zwaarste gevechten in maanden. De kans is groot dat nog meer Syriërs op de vlucht slaan. De meeste respondenten van een peiling onder Syrische vluchtelingen in Duitsland zeggen dat ze zijn gevlucht voor geweld van het regime. Volgens Hanada Elrefai, oud-medewerkster van de Syrische regering in ballingschap en nu vluchteling in Oostenrijk, is dit een bewuste strategie.

Paspoortregeling versoepeld

Elrefai verwijst naar het versoepelen van de paspoortregeling. „Het regime heeft de mensen aangespoord om naar Europa te vluchten.” Syrië geeft sinds april paspoorten af op ambassades in de buurlanden. Voorheen moesten mensen naar Damascus. Het levert het regime ook geld op: een paspoort kost 400 dollar.

Nu kunnen honderdduizenden Syriërs in de buurlanden plots reizen naar Turkije, Egypte of Libië, van waaruit ze de oversteek naar Europa maken. Het is een onderbelicht aspect van de vluchtelingencrisis.

Sommigen zien er een bredere samenzwering in tegen de sunnieten. In Bab al-Hawa, bij de grens met Turkije, hebben salafisten een bord geplaatst met een boodschap aan de vluchtelingen: „Wie naar Duitsland gaat, zorgt ervoor dat de sunnieten straks een minderheid worden in Syrië.”

Ook in Marat al-Numan roept het bestuur op te blijven, nadat deze zomer zo’n 500 mensen waren vertrokken. „Uw land heeft u nodig, zeiden ze”, vertelt Marwan, docent Engels. Zelf blijft hij. „Vertrekken zou verraad zijn aan mijzelf en mijn vader”, die in een kerker van Assad stierf. Hij gaat door met lesgeven. In de kelder. Maar nu even niet: door de Russische bombardementen hebben de kinderen vrij.