De regel van vijf

‘Hoe dik een boom ook is, als je elke dag de bijl vijf keer oppakt en een zwaai geeft, gaat-ie uiteindelijk om.” Amerikanen zijn dol op dit soort houthakkersmetaforen. En ze zijn dol op John C. Maxwell, auteur van tientallen boeken over leiderschap. In de ranglijsten van leiderschaps- en managementexperts van Business Insider, de American Management Association en Inc. staat de 68-jarige Maxwell op nummer één.

Over dat houthakken. Maxwell preekt al jaren de ‘regel van vijf’. Wie echt goed wil worden in zijn vak, moet vijf eenvoudige dagelijkse handelingen definiëren waarmee hij stap voor stap toewerkt naar zijn doel.

Op Maxwells eigen lijstje, primair gericht op zijn werk als schrijver, staan de volgende vijf dagelijkse activiteiten:

Lezen: in totaal een à twee boeken per week.

Archiveren: ideeën, knipsels en andere input.

Schrijven: nieuwe lessen en ideeën uitwerken.

Denken: ervaringen evalueren, kansen afwegen, mediteren.

Vragen stellen: goede vragen leiden tot nieuwe inzichten.

Volgens Maxwell geldt de regel van vijf niet alleen voor personen, maar ook voor bedrijven. Deze aanpak is volgens Maxwell veel concreter en praktischer dan het formuleren van ingewikkelde mission statements. „Je organisatiecultuur wordt uiteindelijk veel meer bepaald door de dingen die je dagelijks doet dan door een missie die je aan de muur hangt of op je website zet.”

Opmerkelijk: terwijl hij in de rest van de wereld al ruim twintig miljoen boeken verkocht, is Maxwell in Nederland nooit echt doorgebroken. Misschien omdat hij net iets (of misschien wel veel) te Amerikaans is. Of te veel preekt tegen zijn publiek (Maxwell is ook dominee). Of omdat hij misschien wat al te begrijpelijk schrijft.

Aan de andere kant: terwijl academici en managementauteurs met elkaar kibbelen over de vraag wat nu precies het verschil is tussen ‘transformationeel’ en ‘visionair’ leiderschap, hebben ondernemers, managers en werknemers vaak grote behoefte aan praktische inzichten voor hun dagelijkse werk. Liefst een beetje toegankelijk verwoord. En daar grossiert Maxwell in.

In de vorm van aforismen als: ‘Mensen vertrouwen eerst een leider en pas daarna zijn visie.’ En: ‘Goede leiders weten volgers aan zich te binden, maar geweldige leiders ontwikkelen nieuwe leiders.’

Of in de vorm van korte anekdotes. Zoals over de beroemde schrijver, leraar en concertpianist John Erskine. Die leerde al vroeg dat er in een druk leven bijna nooit tijd is om lang achter elkaar piano te studeren. Dus oefende hij meestal slechts een paar minuten achter elkaar. Maar dan wel op allerlei momenten op de dag. En zo moeten wij ons ook oefenen in het worden van betere leiders, volgens Maxwell.

Bovendien geldt: eenvoud is niet hetzelfde als domheid. In Maxwells basale regel van vijf zit veel wijsheid verborgen. Bijvoorbeeld de notie dat handelen vaak meer invloed heeft op denken, dan andersom. Een belangrijke bevinding in psychologisch onderzoek is dat de invloed van onze kennis, gedachten, overtuigingen, attitudes en intenties op ons gedrag veel kleiner is dan we doorgaans aannemen. Andersom blijkt de invloed van ons gedrag op onze gedachtenwereld juist veel groter dan veel mensen denken.

Ik vermoed dat Maxwell nooit een groot publiek zal bereiken in Nederland. Maar voor wie niet vies is van een vette oneliner op zijn tijd, wat onverdund Amerikaans moralisme én af en toe wat houthakken, valt er veel te leren.