‘Het duurt ongeveer twee jaar voordat een peuk verteerd is’

De aanleiding

Je sigarettenpeuk op straat weggooien is sinds vorige week een duur geintje in Parijs. Wie op heterdaad betrapt wordt, kan ter plekke een boete van 68 euro verwachten. Al die rondzwervende peuken zijn geen gezicht, vindt de stad. En ze blijven ook zo lang liggen: het duurt twee jaar voordat een peuk verteerd is, schrijft Nu.nl. We checken of het klopt.

Waar is het op gebaseerd?

Nu.nl verwijst naar de website van de Volkskrant, die het bericht inmiddels heeft vervangen. Maar in de oude versie van het bericht is een link te vinden naar de Franse website tf1.fr, die op zijn beurt weer verwijst naar francetv.info.

En, klopt het?

De Franse journalist die het nieuwsitem op francetv.info van commentaar voorziet, zegt tussen neus en lippen door dat het „douze ans” duurt voordat een sigaret verteerd is. Waar hij het op baseert is onduidelijk, maar één ding is zeker: dat betekent twaalf jaar en niet twee jaar, zoals Nu.nl schrijft.

Het zou een beetje flauw zijn om de zaak af te doen met een onjuist genoteerd jaartal. Nu willen we ook weten hoe het zit. Hoe lang duurt het eigenlijk voordat een peukje verteert?

Er belanden meer peuken op straat sinds 2008. Sindsdien mochten we op veel plekken niet meer binnen roken. Voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal schat dat we jaarlijks ongeveer 10 miljard peuken op straat weggooien: ongeveer 2,5 kilo per roker.

Van de buiten rondslingerende sigaretten wordt ongeveer 80 procent opgeveegd, die andere twintig procent is hardnekkiger. „Peuken komen bijvoorbeeld vast te zitten in straattegels”, zegt Linda Nijenhuis, projectmanager bij Milieu Centraal.

Het gaat ons dus om de twee miljard peuken die buiten achterblijven en dan met name om het filter. Dat is de boosdoener tijdens het verteringsproces. Het filter bestaat namelijk voor ongeveer 95 procent uit cellulose acetaat. „Dat is een kunststof die niet biologisch afbreekbaar is”, zegt Ernst Worrel, hoogleraar energie en grondstoffen aan de Universiteit Utrecht. Het filter valt dus wel langzaam uit elkaar, maar de vezels blijven lang bestaan.

De inschattingen over de afbraaktijd verschillen. Milieu Centraal houdt een periode van twee tot twaalf jaar aan. Hoe meer bacteriën en schimmels er aanwezig zijn, hoe sneller de sigaret wordt afgebroken, volgens Nijenhuis. En ook als er meer zuurstof is, gaat het proces sneller. Tot slot speelt het klimaat een rol; hoe warmer, lichter en vochtiger, hoe sneller het gaat.

Ingenieursbureau DHV is een stuk minder optimistisch. Het verteringsproces kan 10 tot 15 jaar duren, zegt Paul Mul, afvaldeskundige het bureau. Het filter is dan volgens hem zo verweerd, dat het filtermateriaal breekt. „Er zijn dan dus heel kleine stukjes ontstaan. Die lijken met het blote oog verdwenen, maar zijn eigenlijk nog aanwezig, omdat de natuur ze niet kan opnemen.”

Er klinken zelfs geluiden dat een afbraaktijd van twaalf jaar aan de korte kant lijkt. „Twaalf jaar lijkt mij erg kort als je bedenkt dat sigarettenfilters 16 procent van de rotzooi in de zee en op het land beslaan. Dat percentage zou kleiner zijn bij een snellere afbraak”, zegt Tinka Murk, ecotoxicoloog aan de universiteit Wageningen.

Conclusie

Het filter van een sigaret valt langzaam uit elkaar, maar de vezels blijven bestaan. Toch zijn die piepkleine deeltjes op een bepaald ogenblik niet meer zichtbaar met het blote oog. De inschattingen over hoe lang dat precies duurt, lopen uiteen, maar twee tot vijftien jaar is in elk geval nodig, volgens experts. Hoogstwaarschijnlijk dus langer dan twee jaar, zoals Nu.nl schreef. We beoordelen de stelling daarom als grotendeels onwaar.