Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.

Politie, recht en criminaliteit

Dader dodelijke schietpartij Oregon had het gemunt op christenen

Na de schietpartij met tien doden in Oregon pleitte een woedende president Obama vannacht voor strengere vuurwapenwetten.

Studenten en medewerkers worden geëvacueerd uit Umpqua Community College in Roseburg, Oregon. Foto Michael Sullivan / AFP
Studenten en medewerkers worden geëvacueerd uit Umpqua Community College in Roseburg, Oregon. Foto Michael Sullivan / AFP

Rond half elf in de ochtend doorboorde een kogel een raam in een klaslokaal van Umpqua Community College, een kleine instelling voor hoger onderwijs in Roseburg, Oregon. Even later stormde de 26-jarige Chris Harper Mercer het lokaal van de docent Engels binnen. Hij had enkele pistolen en een automatisch geweer bij zich, en begon te schieten. Volgens de politie vroeg Mercer eerst of de studenten christen waren. De christenen schoot hij door het hoofd, de ongelovigen in een been. Na een paar minuten waren er negen doden gevallen, en zeker 25 gewonden. Mercer zelf kwam kort hierna om het leven, tijdens een vuurgevecht met de politie.

Over de motieven van Mercer, die in de buurt woonde, is nog weinig bekend. Op internet plaatste hij foto’s en een filmpje over de Ierse IRA. Ook plaatste hij een foto van zichzelf, waarop hij poseert met een groot vuurwapen. Op een blog dat aan zijn mailadres gelinkt is, staat: „Hoe meer mensen je dood maakt, des te meer sta je in de schijnwerpers.” De politie weigerde lange tijd zijn identiteit vrij te geven, volgens een politieverklaring om Mercer „niet de aandacht te gunnen die hij ongetwijfeld zocht”.

Kort na de schietpartij pleitte een zichtbaar woedende president Barack Obama opnieuw voor strengere vuurwapenwetten. „We hebben het hier over gehad na Columbine en Blacksburg, na Tuscon, na Newtown, na Aurora, na Charleston [plaatsen waar grote schietpartijen plaatsvonden, red.]. Het mag niet zo eenvoudig zijn voor iemand die kwaad wil doen om aan een vuurwapen te komen.” Sarcastisch merkte Obama op hoe de vuurwapenlobby, verenigd in de NRA, zal reageren. „Ik zie de persberichten alweer voor me: we hebben méér vuurwapens nodig, zeggen ze, en minder wetten om de veiligheid te vergroten. Wie gelooft dat nog?”

De schietpartij in Roseburg wijkt af door het grote aantal slachtoffers. Toch komen incidenten met vuurwapens vaak voor op Amerikaanse scholen. Dit jaar zijn er al 45 schietpartijen op scholen geweest. Sinds december 2012, toen er twintig kinderen en zes volwassenen op een basisschool in Newtown werden doodgeschoten, zijn er 142 massale schietpartijen in de VS geweest. Dat zijn volgens de definitie van de organisatie Everytown schietpartijen waarbij minstens vier doden vallen.

Na ‘Newtown’ probeerde Obama, gesteund door de publieke opinie, de wetten voor de verkoop van vuurwapens aan te scherpen. Obama wilde onder meer het verbod op zware automatische vuurwapens, afgeschaft in 2004, herstellen. En hij stelde voor kopers van vuurwapens beter te controleren op een crimineel of psychiatrisch verleden. Dat verzandde in het Congres, tot Obama’s frustratie, door verzet uit beide partijen.

Sindsdien proberen voorvechters van strenge vuurwapenwetten vooral de regels in staten te veranderen. Oregon kent, net als enkele andere overwegend Democratische staten, sinds een paar jaar iets strengere wetten. Maar het is nog altijd vrij eenvoudig om aan (zware) vuurwapens te komen. Overwegend Republikeinse staten hebben de regels de laatste jaren juist versoepeld. Zo is het in Texas mogelijk openlijk met een vuurwapen rond te lopen, ook op universiteitscomplexen.