Toeristenattractie nummer 1 in Kiev: seks

Bijna iedereen die ik in Kiev spreek begint over de vrouwen. De Rus naast me in het vliegtuig waarschuwde me, pas op je geld in de buurt van Oekraïense vrouwen. Een Israëlisch meisje in het hostel informeerde of ik hier alleen voor de vrouwen ben of ook echt iets kom doen. De Rus van een kamer verder liet me op het internet alle vrouwen zien die met hem willen trouwen. Hijzelf is een vijftiger, met een reusachtige buik, de vrouwen op de foto’s in de twintig.

Het gaat slecht met Oekraïne. Sinds het begin van de oorlog met Rusland is de economie met een kwart gekrompen. Met meer dan vijftig procent inflatie worden miljoenen Oekraïners de armoede ingedreven.

Ook het toerisme heeft onder de oorlog te lijden. Bezochten in 2013 nog 231.311 toeristen Oekraïne, in 2014 waren dat er 17.070 (-93 procent!). De daling komt vooral voor rekening van de Russische toeristen, maar ook westerse toeristen mijden Oekraïne massaal. In Kiev is het duidelijk zichtbaar: lege restaurants, verlaten musea, in de catacombes van het beroemde Holenklooster dwalen alleen nog Oekraïners rond.

Intussen is er één tak die juist floreert: het sekstoerisme. Het wordt voor buitenlandse mannen steeds voordeliger om naar Oekraïne te reizen en seks te kopen. Tegelijkertijd zien steeds meer Oekraïense vrouwen zich door de economische malaise gedwongen geld te verdienen met hun lichaam.

Bar Palata No. 6

De eigenaar van het hostel, een dikke, grijze Duitser, neemt me mee naar de populaire bar Palata No. 6 (genoemd naar een verhaal van Tsjechov). Zijn vriend Johnny, een kale Brit, gaat ook mee. De serveersters lopen rond in extreem korte jurkjes, een shotje wodka kost omgerekend twintig eurocent. De Duitser wordt dronken en wil de serveersters voortdurend kussen. Ze laten het gebeuren. Johnny drinkt en kijkt om zich heen. Om één uur stelt hij voor naar een andere bar te gaan – ik sla over. Als ik de volgende dag opsta, zijn de mannen nog niet terug in het hostel. Pas later hoor ik, van een paar Oekraïense vrouwen in het park, dat in Palata No. 6 veel prostituees komen.

Die avond woon ik in het hostel een gesprek bij tussen Johnny en een kleine, onooglijke Oekraïner. De Oekraïner biedt hem een vrouw aan: „Very nice body, 42, but really beautiful.” „42? That’s too fucking old for me.” Dezelfde Oekraïner grapt later tegen me dat hij eigenlijk iemand zoekt die goed Engels spreekt om meisjes naar het Westen te brengen. Ik sla over.

In Kiev alleen zouden er, volgens officiële cijfers, 9.000 prostituees zijn – maar dat is een lage schatting. Volgens het internet begint het tarief van een straatprostituee bij twintig euro, volgens de Oekraïner vanaf vijftien. 24 procent zou besmet zijn met hiv, veel zijn minderjarig. De agenten die de (illegale) prostitutie zouden moeten bestrijden verdienen er geld aan door de vrouwen af te persen. Er zijn plannen om de prostitutie te legaliseren en belasten (en zo de staatskas te spekken), maar daardoor zal het aantal vrouwen dat voor weinig geld hun lichaam aanbiedt niet afnemen.

Toch is betaalde prostitutie maar de helft van het verhaal. Veel Westerse mannen komen naar Oekraïne om een vriendin of een vrouw te zoeken. De dikke, harige hostelbaas heeft een piepjonge vriendin, Olja, die de hele dag heen en weer loopt door het hostel. Hij spreekt geen Oekraïens of Russisch, zij nauwelijks Engels. In deze tijd van crisis willen Oekraïense vrouwen graag een westerse man, vanwege het geld, de status, en de kans op een paspoort – ze kunnen zich geen kieskeurigheid veroorloven.

Engelsman in Oekraïne

Op een terrasje aan de oevers van de Dnjepr praat ik met twee Engelsmannen, stevige kerels van tegen de veertig. Ze wonen semipermanent in Oekraïne, een heeft Russisch geleerd. Deze mannen hebben geen oog voor de gouden koepels van Kiev, voor de musea of voor het lekkere eten. Ze zullen ook niet voor vijf euro naar de opera gaan. Zonder schaamte vertellen ze dat de enige reden dat ze hier wonen de vrouwen zijn en de lage kosten van het levensonderhoud. Ze bespreken in welke Oekraïense steden de vrouwen het makkelijkst zijn en hoeveel geld je mag uitgeven aan een „8” en een „6”. Ik vraag of ze niet het gevoel hebben dat ze misbruik maken van de vrouwen. „Niet echt”, zegt de man die Russisch spreekt, „het is niet dat ik ze dwing, ze willen het allemaal zelf. Ik bedoel, als de mogelijkheid er is, waarom zou je er dan geen gebruik van maken?” Als we vertrekken vraagt hij het nummer van de serveerster.