Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.

Boeken

#DvdW: 45 jaar geleden overleed de schrijver van ‘Im Westen nichts Neues’

Voor zijn Dagkalender van de Wereldliteratuur bekijkt journalist en schrijver Pieter Steinz dagelijks wat er actueel is in boekenland. Vandaag aandacht voor de 45ste sterfdag van de schrijver van het ultieme anti-oorlogsboek, Im Westen nichts Neues, in de Angelsaksische wereld bekend als All Quiet on the Western Front.

Erich Remark raakte als prikkeldraadlegger in de Eerste Wereldoorlog gewond, en schreef in zijn vrije tijd als sportjournalist Im Westen nichts Neues (1929). De in flashback vertelde roman, over een vriendengroep die enthousiast de loopgraven in gaat en er gedesillusioneerd (deels) weer uit komt, maakte ‘Erich Maria Remarque’ tot spreekbuis van zijn generatie, maar ook het mikpunt van de nazi’s, die zich ergerden aan zijn antimilitarisme.

Onder Hitler belandde Im Westen samen met het vervolg Der Weg zurück (1931) op de brandstapel; Remarque zat toen al in Zwitserland, en verhuisde in 1938 naar Los Angeles, waar zijn oorlogsromans (naast de eerste twee ook nog Drei Kameraden uit 1937) succesvol waren verfilmd.

Literair zou hij niet meer het niveau halen van zijn in kraakhelder Duits geschreven trilogie; als filmfanaat (en sinds 1958 echtgenoot van de Chaplin-ster Paulette Goddard) kon hij zich troosten met nog drie verfilmingen van zijn romans: Arc de Triomphe (1946, over een liefde in Parijs onder de nazi’s) door Lewis Milestone; Zeit zu Leben und Zeit zu sterben (1954, over het bewogen verlof van een Duitse officier tijdens de Tweede Wereldoorlog) door Douglas Sirk, en Der Himmel kennt keine Günstlinge (1961) als Bobby Deerfield door Sydney Pollack. Over dit laatste melodrama merkt de filmencyclopedie op dat ‘het lijden van de hoofdpersoon niets is vergeleken met dat van de kijker.’

Voor meer afleveringen van deze Dagkalender, zie The Global Reader.

Pieter Steinz zit op Twitter.