‘Een goede biopic kan niet zonder een rode draad’

Al heel lang wil ik een mooie biopic maken. Vijf jaar geleden begon ik daarom aan een film over het leven van schrijfster Joke Smit. Een boek over haar leven was net uit en ik vond het interessant. Ze is niet alleen het symbool van de Nederlandse vrouwenbeweging geweest, ze heeft ook een veelbewogen leven gehad met twee mannen, verschillende vrouwen en een ingewikkelde relatie met haar kinderen.

„Ik zag de scènes al helemaal voor me. Joke Smit had op een gegeven moment besloten lesbisch te worden, want een echte feministe liet zich niet met mannen in. Bij haar thuis waren allerlei bijeenkomsten, waarna soms ook mensen bij haar bleven slapen. Haar dochter, die haar moeder adoreerde, vond dat verschrikkelijk. Ze ging daarom diagonaal in het bed van haar moeder liggen – zo’n mooi beeld vond ik dat.

„Maar een boeiend leven betekent niet automatisch een boeiende film. Je hebt een afgebakend verhaal nodig met een kop en staart. Daar was ik naar op zoek. In The Iron Lady, zo’n sterke film, is voor zo’n duidelijke invalshoek gekozen. De film begint met de scène dat Margaret Thatcher bij het boodschappen opmerkt dat de boter duurder is geworden. Ze is een kruideniersdochter en dat is ze haar heel leven gebleven. Dat is in de film een terugkerend gegeven.

„Zoiets ontbrak bij Joke Smit, dus ik heb het verhaal in de kast gezet. Maar misschien dat ik er toch nog opnieuw iets mee kan doen. Ik wil namelijk heel graag een serie maken over de Dolle Mina’s. Dat is veel omvattender, je neemt dan afscheid van het idee dat je aan de hand van één figuur het verhaal van de vrouwenbeweging vertelt. Dat geeft meer mogelijkheden. Er is meer ruimte voor psychologische diepgang. En je kunt laten zien dat er een militante en een gematigde vleugel was. Bovendien is een film van negentig minuten sowieso erg beperkt.

„We doen altijd alsof de hippies zo belangrijk zijn geweest, maar het feminisme heeft Nederland pas echt veranderd. Toen Libelle en Margriet over het feminisme begonnen te schrijven, drongen de ideeën overal door.

„Ik ben opgegroeid in een horecagezin waar mijn moeder en oma de dienst uitmaakten. Een gelijkwaardige rolverdeling is voor mij dus altijd de norm geweest. En ik merk dat hoe ouder ik word, hoe meer interesse ik krijg voor verhalen met meer diepgang. Een film als Costa! zou ik nu niet meer kunnen maken. Dat was leuk toen ik dertig was en het me nog enorm interesseerde wie met wie zoende.”