Nederland weigert gevangenen Guantánamo - schaadt relatie Nederland met VS

De diplomatieke relatie tussen Nederland en de Verenigde Staten dreigt schade op te lopen omdat Nederland vooralsnog heeft geweigerd om enkele gevangenen uit Guantánamo Bay over te nemen. Dat meldt de Volkskrant op basis van gesprekken met diverse bronnen in Washington.

Washington zeer teleurgesteld

De Amerikanen zijn “teleurgesteld” dat Nederland in tegenstelling tot de meeste andere Europese landen geen gevangenen uit de omstreden terrorismegevangenis opneemt, zegt een belangrijke betrokken diplomaat in Washington. De Verenigde Staten hebben Nederland meerdere keren gevraagd twee gevangenen op te nemen. Obama wil de omstreden gevangenis op Cuba sluiten, maar stuit op verzet van het Congres. De Republikeinen willen niet dat vrijgelaten gevangenen voet zetten op Amerikaans grondgebied. Het gaat om gevangenen tegen wie geen bewijs is dat ze terreurdaden hebben gepleegd.

“We hebben maanden op hoog niveau hierover gesproken. We zijn aan het lijntje gehouden”, vindt hij. Een andere Amerikaanse bron bevestigt de boosheid op hoog diplomatiek niveau. Hij noemt de consequenties van de Nederlandse houding “een vlek in de verhoudingen”.

De schuld ligt volgens de Amerikanen vooral bij de VVD. Premier Mark Rutte, minister van Veiligheid en Justitie Ard van der Steur en fractieleider Halbe Zijlstra zouden tegen het opnemen van de gevangenen zijn terwijl minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders (PvdA) en zijn voorganger Frans Timmermans de zaak juist wel bespreekbaar vinden.

Deze zomer liet een ruime meerderheid in de Tweede Kamer weten tegen opvang van de twee gevangenen uit Guantánamo te zijn. NRC-redacteur Mark Kranenburg schreef deze zomer:

“Kamerleden vinden dat Nederland wordt opgezadeld met een Amerikaans probleem. Maar veel meer nog speelt bij een grote Kamermeerderheid de angst voor het beeld dat Nederland de deuren wijd openzet voor terroristen. Dat de gedetineerden die de Amerikanen ‘in de aanbieding’ hebben van niet beschuldigd kunnen worden, doet niet ter zake.”

Verkiezingsbelofte van Obama

De Verenigde Staten hebben Nederland meermaals gevraagd onderdak te bieden aan twee gevangenen uit de op Cuba gelegen Amerikaanse gevangenis die voor vrijlating in aanmerking komen. De sluiting van het detentiecentrum voor terreurverdachten was in 2008 een verkiezingsbelofte van president Obama, maar het Congres verbiedt het opnemen van ex-gedetineerden uit Guantánamo op Amerikaans grondgebied. Dat verklaart het verzoek aan andere landen, waaronder Nederland.