Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.

Terrorisme

Terrorismedeskundige: aanpak radicalisering gedoemd te mislukken

Nederlandse militairen trainen met coalitiepartners in het noorden van Irak Koerdische Peshmerga-strijders om ze beter toe te rusten voor de strijd op de grond tegen IS.
Nederlandse militairen trainen met coalitiepartners in het noorden van Irak Koerdische Peshmerga-strijders om ze beter toe te rusten voor de strijd op de grond tegen IS. Foto ANP Evert-Jan Daniels

De Westerse aanpak van radicalisering is gedoemd te mislukken. Deze aanpak leidt alleen maar tot polarisatie en kweekt terroristen van eigen bodem. Dat zegt psychoanalist en terrorismedeskundige David Kenning, de belangrijkste adviseur van de gemeente Amsterdam op het gebied van Syriëgangers.

De huidige aanpak is gestoeld op het volgens Kenning onterechte idee dat de strijd tegen Al-Qaeda en Islamitische Staat (IS) een gevecht is tegen de islamitische cultuur. ‘Het is belangrijker dat we de psychologische gesteldheid van de jihadisten begrijpen, dan dat we ons blindstaren op de radicale islam.’

Kenning zegt dat het Westen jihadisme probeert te bestrijden door de gematigde islam te ondersteunen. ‘Zij vragen de gematigde islam zich verantwoordelijk te voelen voor de bestrijding van de radicale.’ Een misvatting, vindt Kenning, want jihadisme heeft volgens hem weinig met de islam te maken. ‘De jihadistische ideologie is zwak. Ga maar na: 99,99 procent van de anderhalf miljard moslims is immuun voor de ideologie van IS.’

Puberoplossing voor een puberbrein

Jihadisten zijn volgens hem minder gegrepen door de IS-ideologie, dan door wat die symboliseert en wat die hun toestaat te doen. ‘De ideologie van IS geeft een vrijbrief voor geweld. De volgelingen hoeven zich niet te beheersen zoals wij. Jihadisme is een puberoplossing voor een puberbrein.’

Kenning wijst erop dat 90 procent van de jihadisten jonger dan 24 jaar is. En er zitten opvallend veel bekeerlingen bij, zegt hij: ‘Een op de zes Nederlandse jihadisten is vanuit een ander geloof bekeerd tot de islam, een op de vier in Frankrijk en in Noorwegen zelfs een op de drie.’

Dat psychologische problemen een rol spelen bij radicalisering, kwam onlangs ook naar voren uit onderzoek van de Landelijke Politie die 120 dossiers analyseerde van Syriëgangers en mensen die van plan waren naar Syrië te gaan. Van hen bleek 60 procent te kampen met psychosociale problemen, fors meer dan gemiddeld.

‘Niet ons leven, maar onze manier van leven in gevaar’

Het kalifaat van IS, zegt Kenning, kan ‘ons leven nauwelijks in gevaar brengen. Maar ze brengen onze manier van leven wel degelijk in gevaar.’ Zoals het Westen zich inricht naar de veronderstelde dreiging van het kalifaat – dát is volgens hem het probleem.

In Nederland raakte afgelopen vrijdag het treinverkeer ontregeld toen een jongen zich had opgesloten op het toilet van een Thalys met bestemming Parijs.

Het gerucht ging dat hij een bom bij zich zou hebben. Het station werd ontruimd, een terreureenheid haalde de jongen uit de trein. Hij bleek bom noch wapen bij zich te hebben, maar probeerde zonder kaartje naar Parijs te gaan.