Rutte clichékeizer Binnenhof - ook Pechtold en Zijlstra grootverbruikers

Mark Rutte is behalve premier van Nederland ook de clichékeizer van het Binnenhof. Van alle deelnemers aan de Algemene Beschouwingen van volgende week gebruikte hij de afgelopen tien jaar met afstand de meeste politieke clichés: 62 stuks in 52 debatten.

Dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Amsterdam in opdracht van NRC. Andere grootverbruikers van het politieke cliché zijn Alexander Pechtold (D66) en Halbe Zijlstra (VVD). De meest clichévrije fractievoorzitter in de Tweede Kamer is Sybrand van Haersma Buma (CDA). Hij gebruikte er in het afgelopen decennium slechts 5 in 101 debatten.

De onderzoekers maakten ook een ranking van de meest gebruikte politieke clichés. Twee steken er duidelijk uit boven de rest: “klip-en-klaar” en “met alle respect” (het favoriete cliché van Rutte en Zijlstra). Daarna volgen “boter bij de vis”, “dat verdient geen schoonheidsprijs” en “het is van tweeën één”.

‘Het moet niet (veel) gekker worden’

Er zijn ook partijpolitieke voorkeuren. Zo spreekt het bestuurlijke D66 graag over “stippen aan de horizon” en verwijt oppositiepartij GroenLinks bewindslieden vaak wetten “met stoom en kokend water” door het parlement te jassen. PVV’ers grossieren in het cliché “het moet niet (veel) gekker worden”.

Donatello Piras van het Nederlands Debat Instituut is niet verbaasd dat klip-en-klaar het meest gebruikte cliché is in de Tweede Kamer. Hij omschrijft de uitdrukking als “erg jaren tachtig”:

“Het getuigt van weinig taalkundige fantasie om dit zo vaak te horen. Er zijn namelijk heleboel synoniemen die je kunt gebruiken om je opponent tot helderheid en duidelijkheid te bewegen, zonder te vervallen in clichés uit het tijdperk Van Agt-Wiegel-Den Uyl.”