E-sigaret is voor jongeren een opstapje naar de echte sigaret

Jongeren die een e-sigaret proberen, beginnen ook eerder aan echte sigaretten. Dat komt uit het eerste onderzoek waarin het e-sigaret- en tabaksgebruik van een grote groep veertienjarigen ruim een jaar is bijgehouden.

Dit onderzoek onder ruim 2.500 veertienjarigen in Los Angeles bevestigt bange vermoedens waar eerder, minder nauwkeurig onderzoek al op wees: de e-sigaret is voor jongeren een opstapje naar de echte sigaret. „Het is het sterkste bewijs tot nu toe dat e-sigaretten een gezondheidsgevaar zijn omdat ze jongeren aanmoedigen om tabaksproducten te roken”, schrijft een commentator in het Journal of the American Medical Association waarin het onderzoek dinsdag is gepubliceerd.

e-sigaret wordt snel populair

De e-sigaret is een elektrisch sigaretvormig apparaatje waarin een (meestal) nicotinehoudende vloeistof wordt verdampt. De roker kan die damp inhaleren. De e-sigaret wordt snel populair. In 2012 gebruikte één procent van de Nederlanders de e-sigaret, in 2013 was het 2,5 procent en in 2014 4,1 procent, meldt het Trimbosinstituut.

Van de veertienjarigen in dit Amerikaanse onderzoek die al eens een e-sigaret ‘dampten’, had een jaar later ruim 25 procent een echte sigaret gerookt. Van de leeftijdgenoten die aan het begin van het onderzoek nooit een e-sigaret hadden geprobeerd had inmiddels nog geen 10 procent echte tabak gerookt.
De e-sigaret wekt veel verwarring, vooral over de vraag of hij ‘gezond’ kan zijn. Het is een ‘verstorende innovatie’. De damp is duidelijk veel en veel minder schadelijk dan tabaksrook. Maar niettemin is de damp nog schadelijk voor de gezondheid, stelde het Nederlandse RIVM dit voorjaar nog vast na eigen metingen.

Toch nog gezondheidswinst?

Wellicht stappen er rokers over van de tabak naar de e-sigaret. Wellicht helpt de e-sigaret tabaksrokers bij stoppogingen. Dat zou gezondheidswinst betekenen. Maar even groot is de vrees dat mensen, en vooral jongeren, naar de tabak overstappen nadat ze de e-sigaret hebben geprobeerd. Dat is nu bevestigd, maar strikt genomen kan uit dit onderzoek niet worden geconcludeerd dat de e-sigaret, of de nicotinehoudende damp het tabakroken direct heeft veroorzaakt. Er is bijvoorbeeld niet gemeten of de jongeren verslaafd waren geraakt aan de nicotine uit de e-damp.

De e-sigaret is zo snel populair geworden, buiten alle regelgeving om, dat er weinig onderzoek is gedaan. Met als gevolg heftige discussies onder voor- en tegenstanders. Ondertussen koopt de traditionele tabaksindustrie kleine e-sigaretproducenten.

Nederlands verbod

In Nederland heeft staatssecretaris Van Rijn in maart aangekondigd de verkoop van e-sigaretten aan jongeren onder de 18 jaar te gaan verbieden. Daarvoor is een wijziging van de Tabakswet nodig die nog op zich laat wachten. In een warenwetbesluit is eerder dit jaar al wel vastgelegd dat op de verpakking een waarschuwing moet staan voor de schadelijke stoffen, en waarin het nicotinegehalte van de dampvloeistoffen aan een maximum gebonden is. Bovendien mag in reclame niet meer worden gezegd dat de e-sigaret onschadelijk is of kan helpen bij het stoppen met roken.