Wat gebeurt er met de bossen van Alaska?

Het bosbrandseizoen in Alaska is bijna voorbij. Op zo’n tweehonderd plaatsen is de brandweer nog aan het blussen. Ongeveer twee miljoen hectare bos is al in vlammen opgegaan. Daarmee staat dit jaar op de tweede plaats – na 2004, toen 2,7 miljoen hectare bos verdween.

In de veertig jaar tussen 1950 en 1989 waren er acht seizoenen waarin meer dan een miljoen acres bos (ruim 400.000 hectare) verloren ging en twee seizoenen met meer dan drie miljoen acres. In de 25 jaar die sindsdien zijn verstreken gaat het om elf seizoenen met meer dan een miljoen acres en vier (bijna zelfs vijf, maar 2009 kwam 50.000 acres tekort) met meer dan drie miljoen.

Niet ongewoon

Op zichzelf zijn die branden niet ongewoon – ze vormen een natuurlijk onderdeel van het ecosysteem. Sommige planten- en bomensoorten hebben de branden zelfs nodig om te zorgen dat hun zaden zich kunnen verspreiden. In het droge seizoen is één blikseminslag vaak genoeg. Bovendien heeft Alaska heel veel bos – ongeveer 17 procent van alle Amerikaanse bossen.

Maar lokale autoriteiten beginnen zich toch zorgen te maken. Volgens een onderzoek van de Universiteit van Illinois, waarin een klein gebied zeer grondig wordt bestudeerd, is het aantal branden in de laatste jaren verdubbeld. Niet eerder in de afgelopen 10.000 jaar waren er zo veel. Onderzoeksleider Feng Sheng Hu:

‘The Yukon Flats region appears to be undergoing a transition that is unprecedented in the Holocene epoch. [...] And the transition may be indicative of what will happen throughout much of the North American boreal forests in the decades to come.’

Maar hoe het zich precies zal ontwikkelen is onduidelijk. William Wiseman, directeur van het Arctic Natural Sciences programma, noemt ‘de evolutie van het klimaat een gecompliceerde reactie op verschillende processen die op elkaar reageren’.

Klimaatverandering in Alaska gaat toch al sneller dan gemiddeld. Uit een recent onderzoek van de Universiteit van Alaska blijkt dat gletsjers in de staat sinds 1994 jaarlijks 75 gigaton ijs verliezen (lees ook hier en hier). Deskundigen verwachten dat de combinatie van verminderde sneeuwval, drogere toendra’s en smeltende permafrost (ook dit jaar smeulen veel branden ondergronds lang door) de kans op bosbranden in de komende jaren alleen maar verder vergroot.

Nicky Sundt, vroeger een zogeheten smokejumper (parachutisten die worden neergelaten bij een bosbrand om die te bestrijden) nu als deskundige werkzaam bij het Wereldnatuurfonds, zegt:

‘We really need to start considering the long-term implications of big fires that are being predicted [...] In the Arctic, you have a lot of carbon locked up, and the fires will release that. We need to start thinking seriously about the carbon emissions from these fires.’

Door de opwarming grijpt het vuur makkelijker om zich heen. Op hun beurt dreigen de bosbranden de opwarming te versnellen. Misschien zullen bossen wat meer kooldioxide opnemen maar netto zal door de bosbranden in Alaska de concentratie van broeikasgassen waarschijnlijk alleen maar toenemen.