De klassiekers van Marx en Engels zijn nu gratis online te lezen

Het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) in Amsterdam heeft gisteren zijn archief met brieven, manuscripten, uitgaven en andere documenten van Karl Marx en Friedrich Engels gratis op internet beschikbaar gesteld. In de afgelopen drie jaar zijn alle stukken gedigitaliseerd.

Het archief beslaat 5,6 meter kast en bevat onder andere de eerste druk van Marx’ standaardwerk Das Kapital (deel I) met zijn persoonlijke aantekeningen voor een volgende druk en een handgeschreven pagina van het Communistisch Manifest.

Deze documenten zijn in juni 2013 opgenomen in het Memory of the World Register van de Unesco. Ook zijn er brieven van Marx aan de verwante industriële familie Philips. Vaak vroeg hij om geld. De brieven van zijn vrouw Jenny Marx-von Westphalen zijn er ook in opgenomen.

72.000 gulden voor archief

Het IISG werd in 1935 opgericht en heeft het archief van Marx en Engels in 1938 voor 72.000 gulden (gelijk aan zo’n 640.000 hedendaagse euro’s) aangekocht. Het instituut en zijn voorgangers, zoals het Nederlands Economisch Historisch Archief, waren toen belangrijke bewaarplaatsen van persoonlijke papieren en documenten van sociale denkers die vaak elders in Europa waren vervolgd.

Het Marx-Engels-archief was oorspronkelijk in bezit van de Duitse sociaal-democratische SPD, die het te koop zette omdat het onder Hitler niet langer in Duitsland kon worden bewaard. Het gespecialiseerde Russische Marx-Lenin-instituut wilde het archief ook hebben maar de vertegenwoordigers werden midden in de onderhandelingen naar Moskou teruggeroepen door Stalin en uiteindelijk geëxecuteerd.

Pas in 1946 arriveerde het archief in Amsterdam, nadat het tijdens de Duitse bezetting eerst in Engeland was bewaard. Met vooruitziende blik was daar vlak voor de oorlog een filiaal opgericht.