Alle mieren op een hoop - een wereldkaart speciaal voor mieren

Nederland telt 74 inheemse soorten. De Australische staat Queensland is er 1458 rijk. Groenland nul. Mieren in al hun soorten en maten leven bijna overal waar mensen wonen, zo blijkt maar weer uit een nieuwe wereldkaart die vandaag na vier jaar werk is gelanceerd.

Op Antmaps.org zijn bijna 15.000 soorten te vinden. Queensland heeft van alle plaatsen op de kaart de grootste diversiteit aan mieren, maar ook de landen rondom het Amazoneregenwoud tellen honderden geslachten. De kaart is nog niet helemaal gebruiksvriendelijk: Zuid-Amerika en Australië zijn grotendeels ingedeeld in regio’s, zodat de getallen voor bijvoorbeeld ‘Brazilië’ of ‘Australië’ als landen niet met een muisklik te vinden zijn. En Congo heet nog Zaïre. Maar goed, de kaart geeft een goed beeld van de enorme diversiteit aan mieren die de wereld rijk is.

Screenshot van kaart

De mier is dan ook een geliefd onderzoeksobject. De ijverige, sociale insecten zijn essentieel voor veel ecosystemen en blijken te beschikken over een uitzonderlijk vermogen om krachten te bundelen en zo zware voorwerpen te verslepen, zonder hierbij de input van het individu uit het oog te verliezen. Onderzoekers van het Israëlische Weizmann Institute of Science zagen hoe een tiental mieren dat een insect droeg zijn koers aanpaste op basis van informatie van een mier die zich net bij de groep aansloot.

En dan was er nog het filmpje van de mier die met zijn kaken sprong. Overigens zul je dit soort taferelen niet snel zien in Nederland. De soort uit onderstaand filmpje woont in tropisch warme landen.

Mieren lijken in veel opzichten ook op mensen. Ze zijn sociaal, leven in kolonies en bouwen complexe bouwwerken met gangen en kamers. Hun afval gooien ze op een berg buiten het nest (dat is de taak van speciale schoonmaakmieren die patrouilleren door de gangen van de kolonie). En, zo ontdekten Duitse biologen onlangs, mieren poepen op toiletten. Dat wil zeggen: op kennelijk speciaal daarvoor bedoelde hoekjes van kamers.

Met Antmaps, een initiatief van de universiteit van Hong Kong het Okinawa Institute of Sciences and Technology, kunnen professionele en amateurmyrmecologen naar hartenlust mierenspeuren. Waarschijnlijk wordt de kaart regelmatig bijgewerkt; alleen al in Hong Kong zijn het afgelopen jaar twaalf nieuwe soorten ontdekt, zei een onderzoeker tegen persbureau AFP.