Nu moet het over zijn met die kolen

De Amerikaanse president Obama wil graag de geschiedenis in als de man die het klimaat redde. Met de definitieve versie van zijn klimaatplan, gisteravond gepresenteerd, wil hij de Verenigde Staten minder afhankelijk maken van fossiele energie.

„Klimaatverandering is niet langer een probleem voor een volgende generatie”, zegt de president in een zaterdag op Facebook gepost filmpje. Zijn zogeheten Clean Power Plan beschouwt Obama als „de grootste, belangrijkste stap die we ooit genomen hebben om klimaatverandering te bestrijden”.

De maatregelen die Obama in zijn klimaatplan heeft aangekondigd, gaan verder dan tot nu toe bekend was – een eerdere versie van het plan werd vorig jaar al gepresenteerd. Het plan treft vooral kolencentrales, verantwoordelijk voor driekwart van de uitstoot van de Amerikaanse energiesector. Het plan dwingt energiebedrijven versneld over te stappen op hernieuwbare energie, en, in mindere mate, op schaliegas en kernenergie.

Veel protest bij de mijnbouw

De mijnbouwsector reageerde kwaad op de aankondiging de emissies van broeikasgas te willen terugdringen met 32 procent ten opzichte van 2005. In een eerdere versie was dit nog 30 procent.

Op de korte termijn is het definitieve plan iets soepeler dan de eerdere versie van het klimaatplan. Zo krijgen staten iets meer tijd te besluiten hoe ze het hen toegewezen quotum voor het terugdringen van uitstoot willen bereiken. Ook kunnen staten onderling uitstootrechten verhandelen. Staten die versneld willen overstappen op zonne-, wind- of kernenergie kunnen bij de federale overheid leningen krijgen.

Volgens het Witte Huis kunnen Obama’s plannen buiten het Congres om ingevoerd worden, namelijk onder de Clean Air Act. In 2007 bepaalde het Amerikaanse hooggerechtshof dat die wet, oorspronkelijk bedoeld om de uitstoot van kwik en zwavel terug te dringen, ook geldt voor het terugdringen van CO2.

Ook verschillende staten zijn tegen

De Amerikaanse energiesector en staten die kolen produceren, zoals Montana, Colorado, Kentucky en West Virginia, zullen naar verwachting een lawine van rechtszaken aanspannen tegen het plan, dat volgens hen energieprijzen nodeloos opdrijft, energiezekerheid ondermijnt en werknemers in de kolenindustrie (ooit de motor waar Amerika op draaide) werkloos maakt.

Volgens The New York Times bereiden advocaten van zeker tien staten al juridische procedures voor tegen het plan en kan uiteindelijk de helft van de staten zich aansluiten bij een gezamenlijke rechtszaak tegen de federale overheid. De hoofdaanklager van de staat West Virginia zei gisteren het plan „met alle kracht” te zullen bestrijden. „Wij denken dat dit beleid funest is voor de consumenten in West Virginia. Het zal leiden tot banenverlies en hogere energierekeningen, en het zal het netwerk instabiel maken”, zei hij tegen The New York Times. Volgens een organisatie van energieproducenten zullen de prijzen voor energie met 10 procent stijgen als Obama zijn zin krijgt.

Obama’s plan bestendigt een ontwikkeling die al langer gaande is: de kolenindustrie is in de VS al sterk op zijn retour. Door eerdere milieumaatregelen en de dalende prijzen voor (schalie)gas en zon en wind, is het moderniseren van verouderde centrales (de meeste kolencentrales in de VS zijn ouder dan dertig jaar) nauwelijks nog rendabel.

Republikeinse presidentskandidaten, zoals Jeb Bush en Marco Rubio, verklaarden zich meteen tegen het plan. „Met dit onmogelijke CO2-plan overspeelt Obama zijn hand”, zei Bush zondag. „Uitvoering ervan zou talloze mensen hun baan doen kwijtraken en de energieprijzen laten stijgen.”