Het aantal vrouwen in televisieprogramma’s op de publieke omroep is de afgelopen vijf jaar gedaald. Dit terwijl de NPO in 2010 een ‘prestatieafspraak’ sloot met het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap om het aantal vrouwen in beeld in vijf jaar te laten toenemen.
Met name bij de grote dagelijkse talkshows (De Wereld Draait Door, Pauw en Jinek) zijn vrouwen zwaar in de minderheid, blijkt uit een inventarisatie van de NPO en onderzoek van de LJS Nieuwsmonitor in opdracht van NRC. Het Commissariaat voor de Media, dat toezicht houdt op naleving van de afspraken, heeft hierover vorige week een brief gestuurd aan staatssecretaris Dekker (VVD).
Vooral mannen bij Matthijs van Nieuwkerk
In 2010 was 37,6 procent van alle deelnemers aan televisieprogramma’s op de publieke omroep vrouw. Dat is vijf jaar later gedaald naar 35,4 procent. Met name bij opinie- en nieuwsprogramma’s zijn vrouwen ondervertegenwoordigd. Bij de talkshows was vorig seizoen driekwart van de gasten man. DWDD had de meeste mannen aan tafel: 82 procent. Jinek (73 procent) en Pauw (72 procent) doen het iets beter.
Bestuurslid Shula Rijxman van de NPO noemt de cijfers in een reactie “niet goed genoeg”. De komende jaren worden programma’s bij de inschrijving strenger door de NPO beoordeeld op diversiteit.
De publieke omroep probeert al jaren om programma’s aan te zetten om de man-vrouwverhouding meer gelijk te trekken. In 2013 presenteerde Rijxman in De Wereld Draait Door een lijst met nieuwe vrouwelijke deskundigen en experts, in de hoop dat programma’s daar uit zouden putten. Ondanks dat Rijxman zegt bij sommige programma’s sindsdien verbetering te zien, is het totaal aantal vrouwen sindsdien gedaald.
Wéér Ferry
In de vier grote dagelijkse talkshows in Nederland (De Wereld Draait Door, Jinek, Pauw en RTL Late Night) schoven het afgelopen seizoen ruim vijfhonderd verschillende vrouwen aan als gast. Daar staan 850 verschillende mannen tegenover. Voormalig politiek journalist Ferry Mingelen zat er met 25 optredens het vaakst. Sidekicks zijn in het onderzoek niet meegerekend.
De oorzaak voor de daling lijkt te liggen in het toenemend belang van ‘gezichten’ op televisie. Tv-programma’s zoeken in hun eigen netwerk en komen zo vaak op dezelfde deskundigen – vaak mannen – uit. De programma’s zeggen op hun beurt dat het doorgaans veel moeite kost een vrouw te vinden die én geschikt is én bereid is om mee te doen aan het programma.
Dat gaat via ‘scraping’: informatie van de sites van de programma’s waar de gasten vermeld staan wordt verzameld en geanalyseerd. Het gaat om gasten die zijn uitgenodigd op basis van hun deskundigheid: sidekicks en gasten met een vaste rubriek zijn eruit gefilterd.
Journalist en voormalig PvdA-politicus Myrthe Hilkens zat vorig seizoen het vaakst in één van de vier grote talkshows: twaalf keer. Cabaretier Claudia de Breij tien keer. Haar rol als tafeldame bij De Wereld Draait Door is niet meegerekend. Schrijver Saskia Noort, zangeres Miss Montreal en terrorisme-expert Beatrice de Graaf schoven negen keer aan als gast.
Meer info: www.nieuwsmonitor.org: