Beleggen in Shell en Boeing mag niet van de Eerlijke Bankwijzer

Banken liggen onder het vergrootglas en dat merkt ook de Eerlijke Bankwijzer. Op de website kunnen consumenten zien hoe hun bank scoort op twintig verschillende thema’s als klimaatverandering en mensenrechten. De eerste zes maanden van dit jaar had de Eerlijke Bankwijzer 152.000 bezoekers: ruim 40 procent meer dan in heel 2014.

De site komt uit de koker van zes maatschappelijke organisaties, waaronder Oxfam Novib en vakbond FNV en is in 2009 opgericht. Met onderzoeken zorgt de Bankwijzer sindsdien geregeld voor confronterende krantenkoppen als ‘Banken helpen bij ontwijken van belasting’ of ‘Veel geld Aegon en ING in kernwapens’.

In de nieuwste Eerlijke Bankwijzer, die vandaag verschijnt, kijkt de organisatie voor het eerst terug naar wat er terecht is gekomen van beloftes en toezeggingen van banken rond dertien eerdere praktijkonderzoeken. „We denken dat banken nog lang niet voldoende doen, maar vrijwel alle banken hebben echte stappen gezet”, zegt projectleider Peter Ras.

Kunt u een aantal voorbeelden geven?

„ABN Amro is afspraken nagekomen om landroof tegen te gaan, Rabobank doet geen zaken meer met bedrijven die betrokken zijn bij kernwapens. En Aegon is na een dialoog met mijnbouwbedrijf Vedanta tot de conclusie gekomen dat praten niets veranderde en heeft daarop besloten: we investeren niet meer.”

Eerlijke Bankwijzers zijn altijd erg kritisch. Beleggen in Shell mag niet. En ook vliegtuigbouwer Boeing is bijvoorbeeld uit den boze. Moet u dezelfde eisen niet aan Bankwijzer-gebruikers stellen?

„Wij roepen ING op om niet in Boeing te investeren, omdat het kernwapens produceert. Ik zie het dilemma, maar investeren in Boeing blijft een keuze. Rabobank, Triodos en NIBC investeren niet in kernwapenproducenten als Boeing.”

Is het wenselijk om banken langs een andere meetlat te leggen?

„Het punt is dat burgers die willen vliegen nauwelijks een alternatief hebben, want zowel Airbus als Boeing hebben een militaire tak. Het is niet dat ING over de kop gaat als de bank niet meer in Boeing zou investeren. Maar hoe realistisch is het als je tegen de hele Nederlandse bevolking zegt: ‘Je mag niet meer vliegen’?”

Van de tien banken die jullie onderzoeken, presteert ASN het beste. Zij steekt veel geld in hypotheken van moederbedrijf SNS en staatsleningen. Is het niet raar om zo de eerste plek te halen?

„Investeringen in hypotheken zijn niet schadelijk voor de mensenrechten. ASN investeert volop in duurzame elektriciteit en is daarin niet de kleinste jongen van alle Nederlandse banken. En ASN kiest er bewust voor om niet te investeren in omstreden mijnbouwbedrijven.”

ASN heeft ‘maar’ 12 miljard euro op de balans, ABN Amro 387 miljard. Voor ABN is het toch veel moeilijker om aan uw criteria te voldoen?

„Nee zeker niet. Onze basisvisie is dat je op controversiële wapenhandel na, vrijwel overal in kan investeren mits je aantoont dat je je invloed maximaal gebruikt om het beter te maken. Rabobank moet dus bijvoorbeeld laten zien welke dialoog ze met Trafigura voert om te voorkomen dat Trafigura weer betrokken raakt bij mensenrechtenschendingen zoals met de Probo Koala-gifdump in Ivoorkust.”

De Bankwijzer beoordeelt banken nu op twintig thema’s. Blijft het daar bij?

„Het is niet ons doel om een eindeloze reeks thema’s op te nemen. Maar we zijn wel eens aangesproken door vrouwelijke bankiers over vrouwenrechten. Die komen er waarschijnlijk volgend jaar bij.”