Facebook is de smoelenkampioen

Ook de Alziende kan wel wat hulp gebruiken. Daarom gebruiken wereldwijd meer dan dertig kerken automatische gezichtsherkenning, om met camera’s te controleren welke gemeenteleden de dienst bezoeken en welke gemeenteleden liever uitslapen op zondag.

Deze cijfers komen van Face Six, een Amerikaans-Israëlisch bedrijf dat software voor gezichtherkenning maakt. Hun product wordt onder meer gebruikt door opsporingsdiensten, in casino's en op vliegvelden. En in kerken, blijkbaar. De baas van Face Six wil niet zeggen welke kerken de Churchix-software gebruiken – dat ligt qua privacy gevoelig.

Gelukkig bestond Churchix nog niet in de tijd dat ik als weigerachtige puber naar catechisatie moest. In plaats van een les over de Heilige Drie-eenheid, sloop ik meestal naar snackbar De Driesprong tegenover de kerk. Het is later allemaal weer goed gekomen.

Vroeger stond de pastoor of de dominee bij de deur om je een handje te geven, tegenwoordig is daar een computer voor. En die is angstaanjagend goed in het herkennen van gezichten of zelfs onzichtbare emoties – zie het artikel hiernaast. Facebook is de grootste smoelenkampioen. Vorig jaar maakte het sociaal netwerk bekend dat hun gezichtsherkenningstechnologie (ook van Israëlische origine) bijna net zo accuraat is als een mens. Van een serie foto’s herkende Facebook 97,25 procent, menselijke testpersonen kwamen tot 97,53 procent.

Afgelopen week kwam er een nieuwe mijlpaal bij. DeepFace (zo heet Facebooks gezichtsherkenning – als de technologie niet creepy genoeg was, dan is de naam het wel) kan ook mensen herkennen zònder dat hun gezicht op de foto staat.

Gezichtsherkenning zonder gezicht, dat klinkt spectaculair. Voor mensen is dit ook weer niet zo bijzonder. De hele familie weet dat oom Ferdinand een morsig terlenka jasje draagt. En iedereen herkent president Obama, als hij schuin van achteren gefotografeerd wordt.

Voor computers is het een topprestatie. Gezichtsherkenning werkt doorgaans met foto’s die van voren genomen zijn en verhouding tussen neus, ogen en mond meten DeepFace gebruikt ook kleding, houding en foto’s van opzij om een match te vinden. Van miljoenen verschillende eigenschappen boetseert DeepFace een 3D-model dat overeenkomsten vindt in foto’s met weinig beeldinformatie.

En wat schieten we daarmee op? Opsporingsdiensten gebruiken gezichtsherkenning om boeven te vangen. Bij Facebook gaat het om gebruiksgemak; het taggen (koppelen) van personen met geüploade foto’s. Voor het geval je niet meer weet hoe je vrienden heten – dat moet dan wel een heel gezellig feestje zijn geweest.

Dit taggen van foto’s blijft beperkt tot je eigen vriendennetwerk maar Facebook vult achter de schermen wel een database met 1,4 miljard gescande gezichten, gekoppeld aan hun werkelijke identiteit.

Niet iedereen is daar blij mee. In Europa ligt automatische gezichtsherkenning gevoelig, omdat het bij Facebook een ‘opt-out’ functie is; het staat altijd aan, tenzij je de functie zelf uitschakelt. Na klachten schrapte Facebook in 2012 de ‘tag suggesties’ in de Europese versie. Ook Facebooks nieuwe foto-app Moments heeft gezichtsherkenning ingebouwd en komt dus niet in Europa op de markt.

In de VS nemen ze het minder nauw met tag suggestions. Behalve in twee staten, Texas en Illinois. Daarom spande een man uit Chicago, Illinois onlangs een rechtszaak aan omdat Facebook de Biometric Information Privacy Act zou overtreden. Dat is het nadeel van dit feest der herkenning: een klein beetje extra gebruiksgemak zorgt voor een heel ongemakkelijk gevoel.