Stedenband met Tel Aviv én Ramallah

In zeker opzicht lijken ze op elkaar, Amsterdam en Tel Aviv. Het zijn kleine, internationaal georiënteerde steden, die aanvoelen als metropool. Bekend, vanwege hun liberale en eigenzinnige houding – Tel Aviv komt nog bij van de Gay Pride vorige week. Populair ook als architectuurbestemming (Bauhaus versus grachtengordel) en met een vermaard nachtleven.

Gisteren werd het voorstel voor een stedenband met Tel Aviv en Ramallah in de gemeenteraad besproken. Het zou gaan om een samenwerking op vooral economisch gebied; het Israëlische Tel Aviv wordt ‘Silicon Wadi’ genoemd vanwege de vele start-ups in de stad, en ook het Palestijnse Ramallah kent een ICT-scene. Verder moet de samenwerking op het gebied van cultuur en onderwijs plaatsvinden, en (alleen met Tel Aviv) op homorechtenbeleid.

De aankondiging van de stedenband leidde tot kritiek. GroenLinks-fractievoorzitter Rutger Groot Wassink schreef op zijn blog dat een dergelijke samenwerking „voorbij [gaat] aan de rauwe realiteit van het Israëlisch-Palestijnse conflict”. Opvallend, want een toevoeging van een Palestijnse stad aan de samenwerking was juist een wens die de partij vorig jaar uitsprak over het idee (van CDA). Ook de SP en PvdA reageerden kritisch en bij het stadhuis demonstreerden gisteren zes Palestijnse organisaties.

Elise Friedmann van het Centrum Informatie en Documentatie Israël kijkt positief naar het idee. „Amsterdam kan qua innovatie veel aan Tel Aviv hebben.” De ontstane discussie noemt ze „jammer”. Friedmann: „Het plan wordt gelijk gepolitiseerd. Blijkbaar raakt het woord Israël een open zenuw. Stedenbanden zouden niet op oneigenlijke gronden wel of niet moeten worden aangegaan. Het is namelijk geen politiek gebaar; het is een uitwisseling. Ik hoop niet dat de raad meegaat in deze politisering.” In juli wordt definitief beslist.

Dat het plan veel emoties oproept bleef ook bij burgemeester Van der Laan niet onopgemerkt: hij wijdde er zijn wekelijkse column in Metro aan. Hij noemt de samenwerking „een kans omdat Amsterdam van oudsher kennis uitwisselt en handel drijft met steden over de hele wereld”. Over de kritiek schreef hij: „We houden doorgaans de inwoners en de bestuurders van bevriende steden als Beijing, Mumbai en San Francisco niet verantwoordelijk voor het beleid van China, India en Amerika, en dat geldt hier evenmin.” Wat opvalt: over stedenbanden met plekken waar het veel slechter is gesteld met vrijheid en democratie, zoals Beijing en Casablanca, zijn de critici stil.

In zijn column refereert Van der Laan aan de verbondenheid die sommige Amsterdammers met het conflict voelen. Afgelopen zomer leidde dat tot spanningen hier tijdens de Gaza-oorlog. Toen waren er over en weer demonstraties en werd een vrouw in Oost mishandeld voor het ophangen van een Israëlische vlag. „Dat is een bijkomende reden om naar beide steden te gaan: we willen recht doen aan zowel de Amsterdammers die zich verbonden voelen met het Joodse volk, als degenen die zich verbonden voelen met de Palestijnen”, schrijft Van der Laan. Overigens meldt hij dat de burgemeesters van Ramallah en Tel Aviv goed bevriend zijn.