Minister Henk Kamp (Economische Zaken, VVD) wil de kosten van de gasproblemen in Groningen financieren met geld dat bedoeld is voor duurzame energie. Dat blijkt uit de Voorjaarsnota die het kabinet eerder deze maand naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
De komende zes jaren wil de minister 398 miljoen euro uit de zogeheten ‘begrotingsreserves duurzame energie’ gebruiken voor onder meer extra bodemonderzoek, de versterking van Staatstoezicht op de Mijnen en de Overheiddienst Groningen. Dat is de deze maand gestarte dienst onder leiding van Hans Alders, ten behoeve van de versterking van huizen en gebouwen in het gaswinningsgebied.
Potje alleen bedoelde voor duurzame projecten
Het duurzame energiepotje is uitsluitend bedoeld voor de subsidiëring van duurzame energieprojecten. Begrotingsreserves, schreef minister Kamp deze week in een andere brief aan de Kamer, “zijn bestemd voor een concreet doel en mogen alleen voor dat doel kunnen worden gebruikt”.
Het wordt gevuld met geld dat burgers en bedrijven via de Opslag duurzame energie jaarlijks bovenop hun energierekening betalen – vorig jaar circa 19 euro voor een gemiddeld huishouden. Deze Opslag gaat de komende jaren geleidelijk aan omhoog. Geld dat niet wordt besteed aan duurzame investeringen wordt gereserveerd voor projecten in de toekomst. Er zit inmiddels bijna 600 miljoen euro in.
Dit jaar nog wil Kamp daar al 20 miljoen euro uit halen, waarvan 16 miljoen om de overheidsdienst van Alders op te zetten. Een onbekend deel van de 398 miljoen is ook bedoeld voor het „opvangen van tegenvallers in de Rijksbegroting”, schrijft Kamp in de Voorjaarsnota.
CDA vindt ‘plundering’ door Kamp ‘schandalig’
De Tweede Kamer wil opheldering van de minister. Het CDA spreekt van “plundering”. Kamerlid Agnes Mulder:
“Dit is schandalig. We betalen met z’n allen belasting voor duurzame energie, en dan geeft de minister het uit om gaten rond gaswinning te dichten. En dat terwijl Nederland zoals het er nu naar uit ziet, bij lange na niet de duurzaamheidsdoelen van het Energieakkoord in 2020 haalt.”
Net als Mulder heeft ook Jan Vos van regeringspartij PvdA schriftelijke vragen aan Kamp gesteld:
“Ik wil graag weten of het klopt wat er staat. Het zou pervers zijn als er geld voor duurzame energie wordt gebruikt om de problemen met fossiele energie op te lossen.”
Ook Stientje van Veldhoven van D66 vindt het onacceptabel dat Kamp het reservepotje “gewoon aan het leeghalen” is:
“Als die 400 miljoen kennelijk niet nodig is, moet hij of betere duurzame energieprojecten bedenken of de extra heffing voor burgers gaan verlagen. Dit kan echt niet.”
Kamp: potje wordt na 2021 weer aangevuld
In de Voorjaarsnota schrijft Kamp dat de onttrekking van de 398 miljoen euro uit de begrotingsreserves duurzame energie in de jaren na 2021 weer zal worden aangevuld: “De vervroegde inzet [van de begrotingsreserves] heeft per saldo geen effect op de uitgavenramingen voor duurzame energie.”
“Dus Kamp vertrouwt er kennelijk op”, stelt Mulder van het CDA in een reactie, “dat zijn opvolgers het na 2020 wel weer terug in de pot stoppen. Dat is wel heel gemakkelijk. Welke garanties kan hij daarvoor geven?”
Een woordvoerder van Kamp laat weten dat er van leeghalen geen sprake is:
“Het gaat om tijdelijke financiering van andere zaken, waaronder de maatregelen in Groningen. De duurzaamheidsagenda van het kabinet zal er niet door worden geraakt.”
Over twee weken gaat de Tweede Kamer met Kamp over de kwestie in debat.