:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2015/05/aivd.jpg)
De bezuinigingen op de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) zijn nooit goed onderbouwd en hebben ondertussen wel diepe sporen nagelaten. De gevolgen van de besparing van 68 miljoen euro zullen nog jaren voelbaar zijn. Dat concludeert de Algemene Rekenkamer in een vanmiddag verschenen rapport.
Om de bezuinigingen te realiseren zijn maatregelen getroffen die vooral op korte termijn geld opleverden. Het meerjarenperspectief is afgekapt. En hoewel het de bedoeling was dat vooral werd bespaard op ondersteunend personeel en ICT, was de uitstroom van operationeel personeel vorig jaar dubbel zo groot als in 2012, het jaar dat de bezuinigingen werden aangekondigd. “Waardevolle kennis en ervaring is verloren gegaan”, schrijft de Rekenkamer.
Er is in 2012 onvoldoende oog geweest voor de bijzondere dynamiek in personele bezetting en informatisering bij een kennisintensieve organisatie als de AIVD.
Terugdraaien bezuiniging heeft beperkt effect
Het beeld dat de Rekenkamer schetst komt overeen met het verhaal van AIVD-routinier Kees Jan Dellebeke. Hij sprak eind maart in NRC Handelsblad van een ‘explosieve situatie’ op de werkvloer van de geheime dienst, die is ontstaan door een reeks verkeerde politieke beslissingen en fouten van de dienstleiding. Aan de oorsprong van interne problemen ligt volgens de 63-jarige oud-AIVD-medewerker het besluit van het kabinet om eenderde van het budget van de dienst te schrappen.
Volgentomjanmeeus Tom-Jan Meeus Vernietigend rapport Rekenkamer over ‘diepe sporen’ die bezuinigingen op AIVD achterlaten, exact zoals @keesdellebeke eerder in NRC schetste
De AIVD kreeg er het afgelopen jaar wel weer geld bij, vanwege de toegenomen dreiging van onder meer jihadisten en verslechterde verhoudingen met Rusland. De negatieve effecten worden volgens Dellebeke echter nog steeds gevoeld. De AIVD heeft in 2015 een budget van 213 miljoen euro. Er zijn 1320 voltijdbanen.
Verantwoordelijk minister Plasterk (PvdA, Binnenlandse Zaken) stelt in een reactie dat de gevolgen van de reorganisatie “uiterst beperkt zijn gebleven”. Een meerjarige visie op de hele veiligheidsketen is “in ontwikkeling”.
Update 21.01 uur: Reacties uit de politiek (op basis van ANP)
- D66 wil snel een debat met minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken) over “het gevoerde jojo-beleid bij de AIVD”. D66-Kamerlid Gerard Schouw laat dat weten naar aanleiding van de “keiharde conclusies” die de Algemene Rekenkamer trekt in haar onderzoeksrapport over de bezuinigingen bij de AIVD.
- CDA-Tweede Kamerlid Mona Keijzer vindt het kabinet ‘horende doof en ziende blind’.
“Het CDA heeft van meet af aan gewaarschuwd voor de gevolgen van de desastreuze bezuinigingen bij de AIVD. Hiermee heeft het kabinet de veiligheid van Nederland op het spel gezet.”
- De SP vindt dat de regering heeft gespeeld met de veiligheid in Nederland. “Door domme en gevaarlijke bezuinigingen op de AIVD zijn er bewust veiligheidsrisico’s genomen”, zei SP-Tweede Kamerlid Ronald van Raak in een reactie.
Van Raak vindt dat het kabinet rigoureuze maatregelen heeft genomen met weinig verstand van zaken. Daardoor is veel jarenlang opgebouwde kennis en kunde kapot gemaakt.
“Dat moet weer worden opgebouwd maar daarvoor is veel tijd nodig. We staan nu op een achterstand terwijl we de AIVD nu zo hard nodig hebben.”