AIVD-baas had gelijk: Edward Snowden verdient tegenspel

Onderzoek waarom die ex-NSA’er vanuit Moskou enkel Amerikaanse vrienden tegen elkaar uitspeelt, betoogt ex-AIVD’er Kees Jan Dellebeke.

Geeft de Nederlandse geheime dienst de Amerikaanse inlichtingendiensten onbeperkte toegang tot eigen informatie? „Dat is echt absolute bullshit”, zei Rob Bertholee, directeur AIVD, op 1 mei in NRC. De interviewers hadden hem beweringen voorgelegd van Edward Snowden, de Amerikaan die in 2013 een berg documenten van zijn werkgever NSA openbaarde, de grootste inlichtingendienst van de VS. Bertholee heeft gelijk, maar in de publieke opinie werd het hem niet in dank afgenomen dat hij de naar Moskou gevluchte NSA’er afserveerde. Het leidde zelfs tot Kamervragen. „Deelt u de strategie van de AIVD om klokkenluider Snowden te isoleren en te stigmatiseren?”, vroeg Ronald van Raak (SP) aan de minister van Binnenlandse Zaken.

Als ex-AIVD’er sloeg ik de ophef met verbazing gade. Wonderlijk dat zoveel intelligente mensen blindelings geloven in de ‘goede bedoelingen’ van Snowden. Bertholee spoorde de journalistiek juist aan Snowden kritischer te onderzoeken en tegenspel te bieden. Natuurlijk, de AIVD beschikt over meer bronnen en is daarmee in het voordeel van journalisten en politici. Denk aan analyses van buitenlandse inlichtingendiensten over Snowden. De dienst wordt daarover regelmatig bijgepraat. Bertholees Ruslandspecialisten zullen zich ongetwijfeld verdiept hebben in de mogelijke rol die Poetins geheime dienst FSB in de affaire speelde.

Bertholee staat overigens niet alleen in zijn kritiek op de met Snowden dwepende pers. In universiteitskringen wordt de kritiekloze en hijgerige berichtgeving over Snowdens uitlatingen evenmin gewaardeerd. Zij vragen zich af waarom Snowden als geestelijk leider aanbeden wordt. Hij wordt aangehoord en geloofd: tegengas blijft uit, waarschijnlijk uit angst dat hij een interview zal weigeren.

Lees verder (€)

Kees Jan Dellebeke werkte 39 jaar bij de AIVD.