Veel steden willen uitgeprocedeerden blijven opvangen

Wat gemeenten zélf vinden van het kersverse akkoord over de illegalenopvang?

Het is maar wie je het vraagt. GroenLinks-wethouder Henk Kok uit Arnhem noemt het een „kaasstolpidee” dat ver staat van de dagelijkse werkelijkheid. PvdA-burgemeester Van der Laan in Amsterdam reageert ingetogener en wil „eerst het akkoord maar eens goed bestuderen”.

In het akkoord dat VVD en PvdA gisteravond bereikten na ruim een week onderhandelen staat dat uitgeprocedeerde asielzoekers in vijf steden een aantal weken in de nu deels (en straks volledig) door het Rijk gefinancierde opvang mogen verblijven. Die steden zijn Amsterdam, Utrecht, Rotterdam, Eindhoven en Den Haag. Ook in de terugkeerlocatie in Ter Apel zijn uitgeprocedeerde illegalen nog welkom.

In Rotterdam verandert het akkoord aan de dagelijkse opvang weinig, verwacht burgemeester Ahmed Aboutaleb (PvdA). „Voor ons verbetert er wel iets, want nu betalen we het zelf en straks het Rijk.” Volgens Aboutaleb keert in de praktijk 40 procent van de uitgeprocedeerden sowieso alsnog terug. Illegalen die een nieuwe procedure beginnen mogen om medische redenen alsnog in de opvang blijven en anderen verdwijnen, zoals dat heet, ‘met onbekende bestemming’.

In Amsterdam reageerde de gemeenteraad feller op de regeling. Een meerderheid van de raad, waarin D66 de grootste is, ziet niets in het akkoord. „Hiermee wordt een streep door de humanitaire ondergrens gehaald”, zei D66-leider Jan Paternotte in een lange raadsvergadering. Volgens de SP worden door het akkoord de problemen met illegalenopvang bij de vijf grote steden over de schutting worden gegooid.

Een standpunt over het akkoord wilde burgemeester Van der Laan gisteravond nog niet innemen. „Amsterdam wordt opgezadeld met het probleem van de hele regio. Dat klopt. Maar Amsterdam is wel de hoofdstad.” Bovendien, zegt hij, is het akkoord zo eenvoudig niet. Daarom wil hij de tekst eerst goed bestuderen.

Ook andere gemeenten, waar opvang volgens het akkoord niet meer mag, zitten nog met veel vragen. Want wat verandert er nu werkelijk?

In Enschede hebben vier uitgeprocedeerde vluchtelingen onderdak (bed, bad, brood) bij het Leger des Heils en zeven mensen verblijven bij familieleden en kennissen of zijn ondergebracht door kerken. Wat er met hen moet gebeuren?

Enschede handhaaft volgens wethouder Jurgen van Houdt (ChristenUnie) de opvang voor uitgeprocedeerde vluchtelingen totdat over het akkoord meer duidelijk is. „Sommige uitgeprocedeerde vluchtelingen zijn hier echt al jaren. Ik ontmoette er laatst een die gewoon met een Twents accent sprak.”

Ook steden als Haarlem, Leiden en Groningen lieten zich na bekendmaking van het akkoord gisteren kritisch uit over het compromis. Zij hebben al gezegd hun noodopvang niet te willen sluiten. Gemeenten die nu al opvang verlenen, mogen dat blijven doen tot de hoogste bestuursrechter uitspraak heeft gedaan over de vraag of opvang nodig is.

Arnhem, waar zo’n dertig uitgeprocedeerde vluchtelingen verblijven, is evenmin van plan de opvang op te heffen. „Ik zou buiten de wet treden als ik dat niet zou doen”, zegt wethouder Kok. „ Ik wil ze niet op straat hebben.”

De Arnhemse wethouder verwacht niet dat de uitgeprocedeerde vluchtelingen in zijn stad zomaar uit eigen beweging naar een van de aangewezen grotere steden zullen vertrekken. „En ik ga ze ook niet brengen.”