Vrije Universiteit: giften aan cultuur lopen verder terug sinds 2011

Giften aan cultuur zijn sinds 2011 verder teruggelopen. Dat blijkt uit het tweejaarlijkse onderzoek Geven in Nederland, dat morgen wordt gepresenteerd. De daling is opmerkelijk, omdat de overheid in 2011 besloot fors te bezuinigen op cultuur en een beleid inzette dat instellingen juist meer geld zouden moeten aantrekken uit de particuliere sector.

Culturele instellingen ontvingen in 2013 281 miljoen euro aan giften, sponsorgelden, loterijgelden en nalatenschappen. Dat is 12 miljoen euro minder dan in 2011 en 172 miljoen euro minder dan in 2009, zo blijkt uit het onderzoek van de Vrije Universiteit.

De daling komt vooral door sterk dalende sponsorgelden. De onderzoekers geven daarvoor geen verklaring. Maar uit jaarverslagen van culturele instellingen bleek vorig jaar al dat musea, orkesten, toneel- en dansgezelschappen bij bedrijven merken dat deze sinds de recessie de hand op de knip houden en bovendien geen zin hebben om in het gat te springen dat de overheden hebben laten liggen liggen.

minder giften tijdens crisis

Het bedrag van 80 miljoen euro aan sponsorgelden en giften van het bedrijfsleven is het laagste sinds 1997 en is sterk teruggelopen tijdens de economische crisis. In 2009 gaven bedrijven volgens de schattingen die de VU-onderzoekers doen op basis van representatieve steekproeven nog 296 miljoen euro aan culturele instellingen. Tussen 2011 en 2013 daalden de sponsorbijdragen met 49 miljoen euro, de giften van het bedrijfsleven stegen met 5 miljoen.

Ook de nieuwe Geefwet, waarin bepalingen werden opgenomen om speciaal de culturele instellingen te helpen, heeft nog niet tot resultaat geleid. Giften aan de culturele sector van particulieren en bedrijven zijn in de eerste twee jaren van die wet, die aftrekken van giften aan culturele instellingen aantrekkelijker maakte, nog niet toegenomen. De onderzoekers willen uit de trage start echter nog niet de conclusie trekken dat de opzet is mislukt.

zo’n 11 procent geeft aan cultuur

Relatief weinig huishoudens (11 procent) geven geld aan doelen op het gebied van cultuur, constateert het onderzoek. Die mensen geven gemiddeld 26 euro als donatie. Cultuur is daarmee na onderwijs en onderzoek het minst populair. Onder vermogende particulieren is de culturele sector veel populairder, 36 procent van deze groep schenkt gemiddeld 742 euro per jaar aan culturele instellingen.

In totaal schonken Nederlanders in 2013 4,4 miljard euro aan goede doelen, licht meer dan in 2011 (4,2 miljard). Particulieren en bedrijven geven het meest aan kerk en levensbeschouwing (977 miljoen euro), sport en recreatie (554 miljoen) gezondheid (535 miljoen), internationale hulp (578 miljoen) en maatschappelijke en sociale doelen (547 miljoen), die op sport na allen in 2013 meer giften ontvingen dan in 2011.