:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2015/04/obamairan.jpg)
Het vanavond overeengekomen raamwerk voor een akkoord tussen de wereldmachten en Iran over het nucleaire programma van het land is “historisch”. Het principeakkoord is “een goed akkoord, dat tegemoet komt aan onze belangrijkste eisen”, zo zei de Amerikaanse president Obama vanavond in een verklaring.
De zogenaamde ‘P5+1’ (VS, Groot-Brittannië, Rusland, China, Frankrijk en Duitsland) en Iran kwamen vanavond na dagenlangen onderhandelingen in het Zwitserse Lausanne tot een principeakkoord over het nucleaire programma van de islamitische republiek. De afspraken van vandaag moeten voor eind juni leiden tot een alomvattend akkoord over de nucleaire activiteiten van Iran.
Onderdeel van het principeakkoord is de afspraak dat de verrijkingscapaciteit van Iran met tweederde wordt gereduceerd zodat het land niet meer in staat zal zijn kernwapens te ontwikkelen. In ruil daarvoor worden de zware economische sancties die nu tegen Iran van kracht zijn de komende tien jaar geleidelijk afgebouwd.
Obama: deal maakt wereld veiliger
Obama zei in zijn verklaring dat als er binnen een paar maanden een alomvattend akkoord komt, de VS, zijn bondgenoten en de wereld veiliger zullen zijn. De president benadrukte dat het akkoord, als het definitief wordt, er voor zal zorgen dat Iran geen kernwapens kan ontwikkelen. Hij wees er ook op dat Iran heeft ingestemd met “robuuste” inspecties die het land aan naleving van de gemaakte afspraken kunnen houden. “Als Iran de boel bedondert, zal de wereld het weten”, waarschuwde Obama.
De president wees erop dat het land dankzij sancties aan de onderhandelingstafel is gekomen en bereid is geweest tot serieuze concessies. Obama prees ook de werking van de “zware, principiële” diplomatie die de VS en zijn bondgenoten de afgelopen jaren hebben ingezet. In eigen land kreeg Obama eerder kritiek van de Republikeinen, die in het Congres dreigen met nieuwe sancties tegen het land. Obama heeft gezegd zulke sancties te zullen blokkeren met een presidentieel veto.
Iran: goed nieuws, maar we zijn er nog niet
De Iraanse minister van Buitenlandse Zaken, Javad Zarif, sprak vanuit Lausanne van “goed nieuws”, hoewel hij ook zei dat “we nog enige tijd verwijderd zijn van waar we willen zijn”. Zarif ontkende dat er een rechtstreeks verband bestaat tussen het bereiken van een akkoord en de relaties tussen zijn land en de VS, hoewel hij zei te hopen door implementatie van de afspraken het wantrouwen tussen beide landen kan worden verkleind. “Maar dat zullen we moeten afwachten”, aldus Zarif.
Volgen
Europese landen: ‘belangrijke stap’
De Duitse bondskanselier Merkel noemde het bereiken van het principeakkoord vanavond een “belangrijke stap”. De Franse minister van Buitenlandse Zaken Laurent Fabius sprak van een “positieve stap”, maar liet weten dat er voor het bereiken van een alomvattend akkoord nog een aantal vragen moeten worden opgelost. Zijn Britse collega Philip Hammond noemde het akkoord “erg goed”. “Dit gaat veel verder dan wat we achttien maanden geleden dachten dat mogelijk was”, zo zei Hammond. Ook hij benadrukte dat er nog “veel werk” te verrichten is.
Israël, dat zeer kritisch was over de onderhandelingen met Iran en vreest dat het land toch door kan gaan met het ontwikkelen van kernwapens, liet zich in een eerste reactie negatief uit. Minister van Strategische Zaken Steinitz zei in een verklaring dat de afspraken “los van de werkelijkheid” staan en beloofde dat zijn land de komende tijd alles zal blijven doen om een “slechte” definitieve deal te voorkomen.