Wie blockchain snapt kan rijk worden

Bitcoin klinkt al bijna retro. De virtuele munteenheid zat de afgelopen jaren in een achtbaan van hype, crash, hype, crash en nog een keer. De beloftes van een paar jaar geleden, bijvoorbeeld dat bitcoin een levensvatbare vervanger van het geldsysteem zou zijn, lijken moeilijker in te lossen dan gedacht.

Maar bitcoin bestaat nog en vormt de laatste maanden de basis voor een nieuwe hype in de technologiesector. De meeste aandacht gaat niet meer uit naar de munteenheid zelf, maar naar de onderliggende technologie: de blockchain. En weer zijn er grote beloftes en visioenen over een nieuwe wereld.

Investeerders zien blockchain als een manier om allerlei zaken decentraal en digitaal te regelen: van contracten afsluiten tot aandelenhandel en verkiezingen. Dat kan serieuze consequenties hebben voor talloze branches, denken zij. Het zijn niet de minsten die erin investeren: onder meer Samsung, IBM en Intel kondigden de laatste maanden initiatieven aan op het gebied van blockchain. ING en Rabobank experimenteren met de techniek.

Een blockchain is een openbaar onlineregister van transacties. Bitcoin maakt gebruik van een specifiek eigen register, de bitcoin-blockchain. Dat register is openbaar en staat niet ergens centraal op één computer, maar is verdeeld over het netwerk van computers van bitcoin-gebruikers. Voordat transacties in het register terechtkomen, moeten ze worden gevalideerd door het netwerk. Dat valideren gaat via een wiskundig, cryptografisch proces.

Goede kennis is genoeg

De techniek is zo ingewikkeld en verfijnd dat mensen grof geld verdienen door het simpelweg goed te snappen. „Laatst kreeg een jongen een investering van meer dan een miljoen dollar, omdat hij een begrijpelijke white paper over het onderwerp had geschreven”, vertelt hoogleraar Campbell Harvey van de Amerikaanse Duke University. „Hij had geen ondernemingsplan, niets.” Goede kennis over het onderwerp was genoeg voor investeerders om te zeggen: hier heb je geld.

Harvey doceert aan Duke een van de eerste universitaire blockchain-cursussen ter wereld. Met strenge contracten voorkomt Duke University dat iemand met andermans ideeën aan de haal gaat. „Studentprojecten bespreken we alleen na een non-disclosure agreement”, zegt Harvey. Zo’n soort vakgebied is het dus.

Wat kun je met zo’n blockchain zoal doen? Harvey: „De technologie kan worden gebruikt om transacties te controleren die nu nog moeten worden gecontroleerd door een derde partij. Dat is nodig bij het sluiten van contracten, notariële aktes en ook bij het uitbrengen van een stem bij verkiezingen. Vooral in de juridische en financiële sector liggen toepassingen op korte termijn voor de hand.”

Harvey is vooral onder de indruk van het niveau van veiligheid van de bitcoin-blockchain. „Die technologie is vrijwel niet te kraken. De rekenkracht die nodig is om dat te doen zou vandaag de dag zo’n 400 miljoen dollar kosten. En zelfs dan is de schade die je kunt aanrichten zeer beperkt. Hackers blijven er daarom van weg.”

Die extreme bestendigheid tegen hackers kan er volgens Harvey toe leiden dat er toepassingen komen op het gebied van internetveiligheid. Zo is IBM bezig met blockchain als methode om het internet of things, alle apparaten en machines met een internetverbinding, veiliger te maken.

Een andere aanjager van de hype is de Amerikaanse blockchain-onderzoeker Melanie Swan. Zij publiceerde eerder dit jaar het boek Blockchain: Blueprint for a new economy. Dat gaat met name over de implicaties op lange termijn van blockchain. Volgens haar kan de technologie door haar decentrale karakter ervoor zorgen dat de totale inrichting van de economie anders wordt.

Ook Harvey zegt dat de blockchain-technologie grote gevolgen kan hebben voor de manier waarop bedrijven zullen functioneren. „Er moeten binnenkort veel dingen heroverwogen worden.” Dat doet denken aan de grote beloftes uit de hoogtijdagen van de bitcoin-hype. Maar als Swan, Harvey en alle blockchain-investeerders ook maar een beetje gelijk krijgen, kan het nogal wat veranderen voor bedrijven. Blockchain is dan de zoveelste technologie die tussenhandelaren overbodig kan maken. Internet heeft al vaker aangetoond dat dat snel kan gebeuren: denk aan wat er met reisbureaus en taxicentrales is gebeurd.

Volgens Harvey dringt het besef van de potentie van de technologie te langzaam door bij grote bedrijven. „Ik ben er echt van overtuigd dat ondernemingen die niet op blockchain letten, gewoon onverantwoord bezig zijn.”