Volautomatische verjaardagswensen en Awesome-albums

Afgelopen weekend was ik in Denemarken en Zweden. Bij thuiskomst produceerde mijn telefoon een onbekend jengelgeluidje. In het meldingenscherm stond: ‘Zaterdag in Malmö en København. Een verhaal door Christiaan Weijts.’

In interviews hoor je schrijvers vaak beweren dat ‘het verhaal zichzelf schreef’. Ik had dat altijd gewantrouwd, maar brak nu dan toch zo’n Italo Calvino-achtig moment aan?

Ik opende het bestand.

Het waren de zeven kiekjes die ik onderweg had geschoten, achter elkaar gezet in een gelikte presentatie. Vier foto’s getuigden van mijn pogingen om de ‘correctie’-toets op een pinautomaat scherp te krijgen, waar in Denemarken ‘slet’ op staat.

Met Kerst was dit al eerder gebeurd, herinnerde ik me. Ook dook er een automatisch knip-en-plakfilmpje op, getiteld ‘A year in photo’s’.

Ik heb deze functie nooit ‘geactiveerd’. Ik kan me niet herinneren lid te zijn geworden van Google+. Ja, ooit heb ik mijn foto’s op Picasa bewaard. En ik zal daarna ongetwijfeld gedachteloos allerlei voorwaarden hebben geaccepteerd.

Zondagochtend fotografeerde ik het pittoreske treinstationnetje van Malmö. Zes minuten later klonk er een onheilspellend signaal: van Dr. AutoAwesome mocht het nog wel wat nostalgischer, dus had hij het stationnetje zwart-wit gemaakt, en er een vintage-filtertje overheen gelegd.

Buiten mijn wil en weten om gebeurt er van alles met mijn privéfoto’s. Stationnetje? Dat wil iedereen het liefst zwart-wit. Awesome! Verschrikkelijk, ja. Van hulpmiddel is de technologie veranderd in een zelflerend systeem, dat een ieders media in de mal van de gemiddelde mens stouwt.

Stel dat ik in Malmö was voor een crematie, dan had ik weinig behoefte gehad aan Dr. AutoAwesome die met z’n toverstafje een jolig plakboekje had gefröbeld.

Is dit, in het licht van vliegrampen en vluchtelingen, wereldschokkend? Absoluut. Het raakt namelijk aan iets fundamentelers. Neem die aanvulsuggesties voor e-mails en andere berichten. Je telefoon heeft aan een half woord genoeg. Meestal niet het exacte woord, meestal niet het meest originele woord, maar vooruit, het scheelt weer nadenken en creatief formuleren.

Het is een kwestie van tijd voordat onze telefoons zelf complete zinnetjes genereren – feitelijk, uniform, vlak – en uit gemakzucht gaan we daar dan mee akkoord, en laten we onze frivole vindingrijkheid maar varen. Verjaardagsfelicitaties? Volautomatisch opgesteld en verzonden via je Facebook.

Dat handschriften verdwijnen is misschien onvermijdelijk. Straks tikken we allemaal dezelfde lettertypes. Zorgelijker is dat dit nu ook met de inhoud dreigt te gebeuren. Eigen stijl, karakteristiek taalgebruik: het zal kopje-onder gaan in de middelpuntzoekende krachten van het mondiale conformisme. AutoAwesome en AutoAanvullen willen een eenvormige filter van fantasieloze middelmatigheid leggen over ons bestaan.

Daar moeten we tegen in opstand komen. Om te beginnen door massaal op de sletknop te drukken.