Verbeter selectie Kamerleden

De homepage van de VVD bevat deze weken weinig opbeurend nieuws uit de partij. Berichten met koppen als „Ivo Opstelten en Fred Teeven afgetreden”’, „VVD royeert Johan Houwers”, „René Leegte legt lidmaatschap Tweede Kamer neer” beheersen de pagina. Het zijn stuk voor stuk ongelijksoortige zaken en grootheden, maar ze raken allemaal het imago van de VVD. En niet alleen dat. De incidenten raken ook het toch al niet florissante aanzien van de politiek als geheel.

De jongste affaire – de niet gemelde bijbaan van het Tweede Kamerlid René Leegte – is illustratief voor het denken van deze inmiddels ex-volksvertegenwoordiger. Leegte had een betaald adviseurschap bij het Brabantse hightech landbouwbedrijf Plantlab. Het bedrijf was actief in een sector die deels tot de portefeuille van het Kamerlid behoorde.

Maar het was niet de (schijn van) belangenverstrengeling die Leegte deed besluiten zijn zetel ter beschikking te stellen. In een verklaring geeft hij zijn „eigen zorgvuldigheid” als reden. „Stom genoeg heb ik deze functie niet tijdig laten registreren in het daartoe bestemde register en ook heb ik de neveninkomsten uit deze functie niet direct gemeld”, aldus Leegte. Bovendien verwijt hij zichzelf als adviseur gebruik te hebben gemaakt van zijn Tweede Kamer-emailadres. Deze „slordigheden” zijn volgens hem niet uit te leggen.

Hiermee geeft de VVD’er – hij voerde in 2010 voor zich zelf campagne onder de leus ‘Stem voor inhoud, stem voor Leegte’ – te kennen het nog altijd niet begrepen te hebben. Want het is niet zozeer het verzuim dat hij de baan niet heeft opgegeven dat hem allereerst valt aan te rekenen, maar het feit dat hij de baan heeft aanvaard. Deze lag namelijk rechtstreeks in het verlengde van zijn woordvoerderschap. Dat hij zijn adviseurschap vervolgens niet conform de regels heeft opgegeven en pas tot inkeer kwam toen zijn naam dreigde op te duiken in processtukken, duidt op Leegtes eigen onvermogen de door hem geschapen situatie te overzien.

Terecht heeft fractievoorzitter Zijlstra geen enkele compassie getoond voor zijn partijgenoot. Met als gevolg dat de VVD-fractie zeer binnenkort wederom een nieuwkomer kan verwelkomen. Iemand van wie bovendien te hopen valt dat deze in de VVD-bankjes plaatsneemt en zich niet direct afscheidt, zoals het gisteren beëdigde Kamerlid Johan Houwers heeft gedaan.

Wat al deze onverkwikkelijke affaires – waar de VVD overigens niet uniek in is – aantonen is dat de recrutering en screening van kandidaat-Kamerleden bij de veelal afkalvende partijen ondermaats is. Dat raakt de kwaliteit van de democratie en de politiek als geheel.