De oerkracht van Selah Sue

Succes heeft oude wonden niet geheeld, zegt de 25-jarige Sanne Putseys, beter bekend als de Vlaamse zangeres Selah Sue. Haar onzekerheid tart haar, depressies en stemmingswisselingen blijven haar demonengevecht. Medicatie helpt goed, ze weet wat ze aankan. Maar zelfvertrouwen zit niet in een pil – soms slaat de twijfel weer goed toe op het podium. De mensen klappen nu wel, maar doen ze dat niet vooral om mij te plezieren, schiet haar door het hoofd. Dan gelóóft ze gewoon niet dat ze het goed vonden. En vond ze dat zelf eigenlijk wel?

Vorig jaar baarde Selah Sue opzien door op de Belgische televisie tijdens het praatprogramma Reyers Laat te spreken over de zware depressies die ze sinds haar tienertijd heeft en de medicijnen die ze daarvoor neemt. Dat leverde veel reacties op. De frêle zangeres in een zwart broekpak en nonchalant opgestoken haar, schudt het hoofd. „Dat ik naar een psychiater ga voor mijn depressies is bij ons thuis de gewoonste zaak, maar op de Vlaamse televisie doorbrak ik schijnbaar een taboe. Op de Nederlandse televisie is zulke openhartigheid gebruikelijker, denk ik. Het regende in elk geval reacties; de meesten positief. Veel mensen kampen immers met psychische stoornissen.”

Ook nu, tijdens een bezoek aan Amsterdam naar aanleiding van haar nieuwe album Reason, is ze ontwapenend eerlijk over haar psychische gesteldheid. Dat kan ook niet anders, ziet ze. „De liedjes op mijn eerste album kwamen voort uit chaos en emotie. Op de nieuwe cd spreek ik juist mijn ratio aan. Door mijn succes ben ik wijzer en volwassener geworden, voel me verantwoordelijker en ik ben beter in staat mijn emoties te kanaliseren. Ik snap het meer en zie wat er gebeurt.”

Vette Jamaicaanse tongval

In 2010 verbijsterde een lelieblank, beeldig Vlaamse meisje, een voormalige psychologiestudente, met het liedje Raggamuffin in een vette Jamaicaanse tongval. Schurend hees spuugde en rolde Selah Sue haar woorden uit, met een opmerkelijke vanzelfsprekendheid. Daarna ging het hard met de door de Vlaamse zanger Milow in een zangwedstrijd ontdekte zangeres. Selah Sue werd huisartieste van de Brusselse concertzaal de Ancienne Belgique, kwam veel op televisie, en trok volgepakte zalen op festivals North Sea Jazz en Lowlands.

Diverse platenlabels toonden interesse in haar muziek, maar de jonge Vlaamse van net twintig liet zich niet gemakkelijk tekenen. Hard knokte ze voor het behoud van haar stijl – bang een gemodelleerd commercieel product te worden dat zong als iedereen. In 2011 verscheen dan toch haar debuutalbum Selah Sue met lichte, van reggae en rock doortrokken pop. Mede door succesliedjes als Crazy Vibes en This World heeft de Belgische zangeres drie jaar kunnen toeren – een relatief lange tijd die met name ontstond doordat de liedjes steeds op andere momenten in verschillende landen uitkwamen. Haar naam zong niet alleen rond in grenslanden Nederland en Frankrijk, maar met het liedje This World had ze succes in Oost-Europa en ook Zuid-Amerika viel voor haar zwoele reggaestijl.

Vrijdag verschijnt het vorig jaar in een moderne studio in Los Angeles opgenomen Reason. Het is een uitstekend, breed uitwaaierend popalbum van een zelfverzekerde vocalist die soulvoller zingt dan eerder. De beats zijn nadrukkelijker, als ook de stevige elektronische, dansbare effecten die veelal toewerken naar subtiele climaxen. Dat is het concrete resultaat van de samenwerking met twee bekende producers, onder wie de Deen Robin Hannibal (Little Dragon, Kendrick Lamar).

Aansprekend zijn nummers als Together met rapper Childish Gambino; een opwindende hiphop-ode over hoe ze liefde vond na een zwarte periode. Vaak komt haar stem er met een oerkracht uit. Enkel in het liedje Sadness refereert ze nog aan haar losse raggamuffinstijl. „Ik luisterde destijds veel naar ragga en dancehall. Nu doe ik dat helemaal niet meer. Dat was een periode leuk, maar ik voelde me niet geroepen bij die stijl te blijven”, zegt ze.

De opvolger van een succesvol debuut is een lastige, maar in het schrijven van liedjes voelde Selah Sue zich weinig geremd. Het lukte goed, binnen vier maanden. „Een melodie kan ik in een paar minuten schrijven. Die komt van diep. En ga ik zitten voor een liedje, dan is het ook zo af. Ik had dertig nummers na een maand schrijven.”

Het werken met de twee prominente producers ging echter minder probleemloos. Onderling waren ze het weinig eens. „Ik volgde mijn label”, vertelt ze, „want zij vonden hen echt de moeite waard voor mijn muziek. Het waren geen gemakkelijke karakters, de twee ego’s botsten steeds. Ik ben trots dat ik het heb volgehouden, maar het was een lang proces. Ik heb veel moeten bemiddelen en onderlinge discussies moeten sussen.”

Haar Amerikaans werd aangescherpt. Ook hier moest ze haar eigen zangstijl bewaken. Heeft ze ingeleverd? Haar muzikale palet is wendbaar en duidelijk breder geworden. „Mocht ik honderd procent mijn hart volgen, zouden misschien weinig mensen het album kopen. Dan zou het heel underground zijn, met moeilijke sounds. Maar ik heb realiteitszin. Ik wil ook dat het verkoopt en ik vind het leuk om te toeren. En ik ben eerlijk, een financiële zekerheid spreekt me aan, ik voel dat ik toe ben aan kinderen en het zou fijn zijn als ik er even tussenuit kan. Ik wilde dus bij mijn tweede plaat niet moeilijk doen. Daar wacht ik wel bij mijn vierde op.”

Zware gedachtenstromen

Op Reason accentueert ze haar zware gedachtenstromen en ambivalentie tegenover zichzelf in bijvoorbeeld het drum ‘n bass-achtige Falling Out. Ze zingt over de donkerte om haar heen, de gekheid die ze in zich draagt en hoe ze steeds weer minder van zichzelf houdt. „Daarmee laat ik anderen die ook zo worstelen met zichzelf of met het leven überhaupt zien dat ze niet alleen zijn. Ze kunnen zich er wellicht aan optrekken.”

Aan haar depressieve gevoelens viel nauwelijks te ontkomen, vervolgt ze. Haar grootouders gingen er net zo onder gebukt. „Maar ik geloof ook dat er naast aanleg omstandigheden zijn die zoiets aansterken.” In haar tienertijd ‘struikelde’ ze depressies in. „Het is jaren heel mistig geweest. Ik kon mijn hele tienertijd niet lachen en kwam mijn bed niet uit. Ik had pure levenspijn.” Vanaf haar achttiende, eigenlijk tijdens haar zangdoorbraak, brachten medicijnen verlossing. Nu „neemt het haar niet meer over”. Met haar basis van familie, vriend (die keyboard speelt in de band), zijn kinderen en hun vrienden voelt ze zich stevig in het Vlaams Brabantse plaatsje Bertem. Bewust is ze niet langer dan drie weken van huis. Tijdens tours gaat ze elke dag hardlopen. „Maar ik heb nog altijd slechte dagen.”

Tijdens het componeren testte Selah Sue eens uit of ze weer zonder medicatie kon. Om nog meer te kunnen voelen, dacht ze. Om nog intensere liedjes te maken. Maar er is een grens, weet ze nu. „Want eenmaal écht depressief pak je helemaal geen gitaar meer vast.”