Stewart valt Hirsi Ali aan: is de islam zo anders dan het christendom?

Het ongemak was zichtbaar bij Ayaan Hirsi Ali, gisteren tijdens het interview met Jon Stewart. De presentator van het satirische programma The Daily Show viel dan ook de centrale these aan van haar nieuwe boek: de islam heeft per direct een reformatie nodig. “Is die reformatie niet al aan de gang”, vroeg Stewart.

In haar nieuwe boek Heretic: Why Islam Needs a Reformation Now (dat morgen in Nederlandse vertaling verschijnt) schrijft Hirsi Ali dat een islamitische Reformatie de enige manier is om een einde te maken aan terrorisme, vrouwenonderdrukking en sektarisch geweld. Stewart wijst tijdens het interview op een parallel met de Reformatie van de Duitse theoloog Maarten Luther.

Luther wilde het christendom zuiveren, wat leidde tot een schisma in de kerk en “honderd jaar van geweld en chaos”, zoals ook de Islamitische Staat en andere moslimextremistische groepen de islam willen zuiveren door terug te gaan naar de 7de-eeuwse praktijken van de profeet Mohammed en zijn eerste opvolgers. Als het christendom door bijna hetzelfde proces is gegaan, zegt Stewart, waarom gelooft Hirsi Ali dan dat de islam wezenlijk verschilt van andere religies?

Bekijk het fragment:

Hirsi Ali is een belangrijke aanjager van het islamdebat in de Verenigde Staten, waar ze is verbonden aan de conservatieve denktank American Enterprise Institute. Religiekritiek ligt in de VS gevoeliger dan in Nederland, omdat het land in grote meerderheid religieus is en de vrijheid van godsdienst als een van de grootste Amerikaanse verworvenheden wordt gezien.

De boodschap van Hirsi Ali vindt echter wel weerklank, vooral bij conservatieven. Ze is bijvoorbeeld een graag geziene gast bij Fox News, dat sinds de opmars van de Islamitische Staat in Syrië en Irak veelvuldig stelling neemt tegen het vermeend extremistische karakter van de islam.

In andere media wordt Hirsi Ali scherper ondervraagd, zoals zondag tijdens het ABC-programma This Week. “Bent u de aangewezen persoon [om de islam te hervormen]“, vroeg presentatrice Martha Raddatz, die zich afvroeg of Hirsi Ali met haar boodschap niet islamofobie aanwakkert. “De verandering moet komen van afvalligen”, antwoordde Hirsi Ali daarop.

Stewart wierp haar gisteren voor de voeten dat sommige mensen hun pijlen alleen richten op de islam, alsof er iets mis mee is dat niet mis is met andere religies. “Maar de Bijbel begint met een soort messengevecht tussen God en Abraham.”

Hirsi Ali wierp op haar beurt tegen dat het christendom door een proces van Reformatie en Verlichting heengegaan, waardoor de meerderheid van de christenen in de westerse wereld nu tolerantie en de scheiding tussen kerk en staat, respect voor vrouwen en homo’s omarmt. Hirsi Ali:

“Misschien hebben moslims nog 300 tot 500 jaar nodig om de rest van de wereld in te halen.”

Stewart vindt het echter oneerlijk om een kleine groep radicalen, die hun religie misbruiken om bruut geweld te rechtvaardigen, gelijk te stellen met 1,5 miljard moslims van wie het merendeel in vrede wil leven.

Lees vandaag in NRC Handelsblad een voorpublicatie uit het boek van Hirsi Ali: ‘Ik moest weer in gesprek met de islam’. (€)