VVD zoekt profiel met asielplan

Schuift de grootste partij van Nederland op richting PVV en een Europese flankpositie? Gisteravond kondigde de VVD aan de oplossing te hebben gevonden voor de duizenden asielzoekers die jaarlijks in gammele bootjes de oversteek naar Europa wagen. Ze moeten geen asiel meer kunnen aanvragen en de Europese buitengrenzen moeten dicht. Alleen Europese vluchtelingen zouden nog in lidstaten van de Europese Unie asiel moeten kunnen krijgen, de rest moet opgevangen worden in ‘een veilige haven’ in de eigen regio. „Terug naar de essentie van het internationale vluchtelingenrecht”, noemt asielwoordvoerder Malik Azmani dat.

Geen asiel meer voor vluchtelingen van buiten Europa – zo ver ging de VVD niet eerder. Het is volgens Azmani de enige manier om de „magneetwerking die van Europa uitgaat” weg te halen. Het geld dat Nederland en andere Europese landen uitgeven aan opvang, „miljarden”, zou volgens hem deels naar landen rond de brandhaarden in de wereld moeten gaan, zoals Ethiopië, Marokko en Egypte, zodat die meer en betere opvang kunnen regelen.

Hoeveel geld dat dan precies zou moeten zijn, zegt Azmani niet. Maar met het creëren van opvang in de regio zouden asielaanvragen in Europa „overbodig” gemaakt moeten worden. „Dit is niet van vandaag op morgen geregeld, maar wel het eindpunt waar we naar toe moeten werken.”

Azmani oogstte zeer kritische reacties van andere politieke partijen – op PVV-leider Geert Wilders na, die het een „geweldig” plan noemde. De VVD is nu nog maar één stapje verwijderd van de PVV. Wilders vindt dat de Nederlandse grenzen dicht moeten, de VVD houdt het bij de buitengrenzen van Europa.

In het regeerakkoord is hierover niets afgesproken en dus was PvdA-leider Diederik Samsom vrij om het plan gisteravond op Twitter „volstrekt onaanvaardbaar” te noemen en „in strijd met vele internationale verdragen”. Ook D66, ChristenUnie, SP en GroenLinks zijn tegen en daarmee is genoeg gezegd over de politieke haalbaarheid van het voorstel.

Laat staan ook dat in Brussel draagvlak zou bestaan voor het idee om de Europese buitengrenzen te sluiten voor hen die van huis en haard zijn verdreven. Dat de nieuwe VVD-staatssecretaris Klaas Dijkhoff op Veiligheid en Justitie zich hier op Europees niveau hard voor moet maken, herhaalde Azmani vanmorgen in een toelichting dan ook maar niet: „Het gaat er ook om de discussie over dit probleem op gang te brengen. Ik ben heel benieuwd met welke oplossingen andere partijen dan komen.”

Met de timing van dit plan zo kort na de verkiezingen van vorige week wil Azmani laten zien dat het geen proefballonnetje is, het verwijt dat partijen vaak krijgen als ze met voorstellen komen in verkiezingstijd. Maar aansturen op een crisis tussen VVD en PvdA is ook de bedoeling niet. Asiel ligt steeds gevoelig tussen de twee coalitiepartijen en dat zal zo blijven, gezien de urgentie van het onderwerp. Maar op dit plan zal het kabinet heus niet vallen, zeggen ze binnen de PvdA.

Het is dus een leuk eerste klusje voor VVD’er Klaas Dijkhoff die als staatssecretaris asiel in zijn portefeuille heeft. Afstand nemen van een plan uit de fractie waar je tot afgelopen vrijdag nog deel van uitmaakte.