Alle verkiezingsuitslagen zijn binnen - VVD grootste met 13 zetels

Alle stemmen die gisteren werden uitgebracht tijdens de Provinciale Statenverkiezingen zijn inmiddels geteld. Even voor het middaguur was het Noord-Hollandse Uitgeest de laatste gemeente die zijn uitslagen doorgaf, zo meldt persbureau ANP. Regeringspartij VVD is de grootste met 15,8 procent van de stemmen.

Omgerekend lijkt de partij van premier Mark Rutte te kunnen rekenen op 13 van 75 zetels in de Eerste Kamer, hoewel de exacte zetelverdeling pas op 26 mei duidelijk wordt. De VVD krijgt in de berekeningen daarmee een zetel meer dan het CDA, dat met 14,7 procent van de stemmen tweede is.

Veel minder stemmers dan vier jaar geleden

D66 wist in de aanloop naar de verkiezingen 12,3 procent van de stemmers te overtuigen en heeft 10 zetels in het vooruitzicht. De grootste verliezer is de PvdA, die slechts tien procent van de stemmen kreeg, omgerekend acht zetels. Vier jaar geleden kon de regeringspartij nog rekenen op veertien zetels en ruim 17 procent van de stemmen.

Ook is duidelijk dat partijen veel minder mensen naar de stemhokjes wisten te krijgen dan in 2011. Slechts 47,5 procent van de stemgerechtigden bracht gisteren zijn stem uit, tegen 56 procent vier jaar geleden. De opkomst was het hoogst in Friesland en Groningen, waar 53 procent van de stemmers zijn voorkeur doorgaf. Noord-Brabant was met een opkomst van 43,6 procent hekkensluiter.

Op zoek naar nieuwe steun

Hoewel nog duidelijk moet worden hoe de zetels precies worden verdeeld, is de verkiezingsuitslag niet gunstig voor het kabinet. De afgelopen tweeënhalf jaar hadden VVD en PvdA al geen meerderheid in de senaat. Om die toch te krijgen hadden ze de hulp van drie ‘constructieve oppositiepartijen’ – D66, ChristenUnie en SGP – nodig.

Zoals de zetels nu verdeeld lijken te worden, kan dat verbond echter niet meer rekenen op een meerderheid. PvdA en VVD moeten daarom op zoek naar een extra partij om in de Eerste Kamer steun te krijgen voor hun plannen. Volgens onze politiek redacteur Tom-Jan Meeus dreigt dat overigens pas volgend jaar problematisch te worden, zo schrijft hij vanmiddag in NRC Handelsblad (€):

“Naar alle waarschijnlijkheid zal dit probleem zich pas voordoen als eind dit jaar het belastingplan 2016 in de senaat aan de orde komt. In dit belastingplan wordt het geheel aan belasting- en premietarieven voor het nieuwe jaar geregeld. Het bevat alle politiek gevoelige punten die de kansen voor de coalitie bepalen: (gedeeltelijke) hervorming van het belastingstelsel, lastendruk en inkomensverhoudingen.”